Duhet standard nga kompanitë e marketingut

Intervista e 5-të rreth marketingut me Gert Zenelaj, Drejtuesin e Marketingut Dixhital të Vatra Design Consultancy, e zhvilluar nga Renato Civili për Business Magazine.

“Një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të njëjtën strategji dhe nuk përfundon. Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi” – Gert Zenelaj

Përshëndetje Gert! Cilat janë brandet që ju inspirojnë në punën tuaj?

Forca e brandit nuk është tek bukuria e simbolit, fontit, logos apo e pay-off-it që përdoret. Forca e një brandi është komunikimi. Shoh si frymëzim shpeshherë marka që kanë një përqasje sociale. Brande, të cilat “sakrifikohen” duke promovuar tema sociale, të cilat i shërbejnë në mënyrë pozitive komunitetit të masës ose edhe komuniteteve të vogla. Janë këto brande që më frymëzojnë në punën time.

Për të marrë disa shembuj mund të përmend këtu fushatën e fundit të Nike me Colin Kaepernik. Edhe pse nuk jam ndonjë fans i madh i kësaj kompanie, mund të them me plot gojën që fushata më mbërtheu dhe më bëri ta shihja kompaninë me një sy tjetër. E njëjta gjë më ndodhi me birrën “Bud” para dy vitesh, kur mori një pozicion të rëndësishëm kundër politikave anti-imigrant të esabilishmentit politik amerikan.

Më tërheqin shumë edhe komunikimet e krijuara nga Olivero Toscani të United Colours of Benetton, të cilat gjithmonë arrijnë të futen në jetën politike globale nëpërmjet një përqasjeje sociale. Por, jo vetëm pozicionimi politiko-social. Edhe forma e komunikimit vizual, konceptual, publiku të cilit i drejtohen dhe kreativiteti, i cili ndërthuret me mënyrën e prezantimit të mesazheve janë disa elementë që mund ta bëjnë një markë frymëzuese për punën time.

Këto elementë më dërgojnë në dimensione konceptuale që nuk i kam prekur më parë dhe më frymëzojnë për të arritur ose kaluar të njëjtin nivel komunikimi me to.

Nëse do t’ju duhet të krijoni një brand të fortë nga zeroja, si do ta bëni këtë?

Nuk ka një formulë të gatshme. Pra, ekzistojnë disa elementë që duhen krijuar, si p.sh: emërtimi, logo, mesazhet e komunikimit, elementët vizualë si dhe përqasja me tregun. Në punën time përqasjen kryesore e kam me krijimin e një “brand Equity” që i rrit vlerën markës sa herë një element i shtohet asaj për ta pasuruar. Kjo nuk është një gjë material, por një vizion. Kur ndërtojmë një logo nuk mendojmë se ajo që nxjerrim në treg është më e bukura që mund të ekzistojë. Ajo që bëjmë dhe i ofrojmë klientit është një markë që përmes disa aksioneve të rritjes së vlerës së markës do ta bëjë markën muaj pas muaji e vit pas viti akoma më të fortë në treg.

Mendoni për Coca Cola-n. Nuk e di a ka ndonjë dizajner që thotë se logo është e bukur. Por, është investimi i bërë në atë logo dhe në komunikimin e vlerave të asaj marke, ndërtimi i një historie që e ka bërë këtë markë një nga më të famshmet në botë. Forma e komunikimit që marka ka shpërndarë në vite na ka bërë ta njohim atë thjeshtë duke parë bishtin e fundit të logos. Pra, një markë fillon me një strategji të caktuar, ecën duke ndjekur të njëjtën strategji dhe nuk përfundon. Kjo është më e mira për të mos shkuar deri tek “cikli i jetës së një brandi”.

Lexoni: Ja hapat për të krijuar një brand të fortë dhe një marketing efektiv

Mund të na flisni për një strategji të markës që keni zhvilluar?

Kemi krijuar marka shqiptare që janë në majat e suksesit kombëtar, brande të vogla, por kemi krijuar edhe marka ndërkombëtare. Ato me të cilat jam më shumë i lidhur janë markat e forta ndërkombëtare në Shqipëri. Më ka zbavitur shumë strategjia e lançimit në tregun shqiptar të Kentucky Fried Chicken – KFC Albania. Me stafin kërkimor dhe kreativ kemi bërë një punë fantastike për të bërë në kohë rekord një strategji, e cila mori edhe duartrokitjet e zyrave qendrore të KFC në Londër. Jemi në vitin e tretë të punës me KFC dhe intensiteti i krijimtarisë e ai strategjik nuk ka pushuar kurrë, duke arritur vetëm vitin e fundit një dyfishim të biznesit, duke marrë parasysh që ky brand për momentin operon vetëm në Tiranë.

Cila është mënyra me kosto më efektive për të rritur ndërgjegjësimin e brandit?

Çdo gjë varet nga lloji i biznesit dhe audienca që produkti ose shërbimi do t’i drejtohet. Aktualisht shoh një përqasje nga zyrat e marketingut të kompanive dhe nga pronarët e tyre drejt një komunikimi totalisht dixhital dhe akoma më shumë të fokusuar në rrjetet sociale, sidomos në Instagram dhe Facebook. Edhe pse drejtues i një departamenti dixhital, mendoj se kjo është një përqasje e gabuar.

Përdorimi i mjeteve dhe komunikimit tradicional për një treg si Shqipëria është shumë i rëndësishëm. Gjithashtu shikoj banka, kompani sigurimesh, koorporata të mëdha që komunikojnë vetëm përmes rrjeteve sociale dhe këtë e bëjnë me një cilësi shumë të dobët. Një kosto efektive e ndërgjegjësimit të brandit në Shqipëri është një miks i studiuar i praktikave të marketingut të integruar. Integrimi i të gjitha mjeteve të komunikimit në një qëllim të vetëm, ai i arritjes së objektivave të markës, është një mënyrë me kosto efektive.

Çfarë hulumtimi bëni para se të zhvilloni një strategji marketingu?

Hulumtimi është gjithmonë një histori ndryshe. Ka nga ata klientë të mirë që vijnë me një brief të saktë dhe të mirëstrukturuar, ku guidat e hulumtimit vijnë direkt nga kjo dhe puna bëhet më e lehtë. Por, në më të shumtën e rasteve përmbledhja vjen me dy rreshta në një email dhe të gjithë punën kërkimore duhet ta krijosh vetë. Nuk bëhet ndonjë shkencë e madhe në hulumtimin paraprak.

Analizohet audienca, konkurrenca dhe tregu i brendshëm. Lëvizjet demografike, ndryshimet psikografike dhe socio-politike. Përcaktojmë një profil konsumatori dhe fillohet të aplikohet në kërkesën e klientit. Çdo gjë varet nga kërkesa. Nëse kërkohet një gjë e përcaktuar bëhet një kërkim për të.

Mund të tregoni për një plan marketingu që keni zhvilluar? Cilat janë hapat kryesore që keni ndjekur?

Do të flisja më shumë për një plan komunikimi. Planet e marketingut vijnë në përgjithësi nga zyrat e brendshme të marketingut ose nga shoqëri konsulence marketingu. Në to përcaktohet e gjithë strategjia e markës, produktit ose e kompanisë. Bashkë me kërkuesit tanë mbledhim të gjitha të dhënat për redaktimin e një strategjie komunikimi.

Konsultohet një përmbedhje e klientit dhe paraprakisht krijohet informacioni për repartin kreativ. Relacioni me idetë nga reparti kreativ ndërthuret me mediaplanin dhe buxhetin për t’u shpenzuar. Ka raste që kreativiteti përcaktohet nga buxheti dhe mediaplani dhe në këto raste mundohemi të jemi sa më kreativë duke u bazuar te këto të fundit.

Lexoni: Para një strategjie marketingu, studioni markën dhe kompaninë

Pse shumë kompani shqiptare bëjnë marketing në rrjete sociale në mënyrë të gabuar?

Përveç faktit që një kompani, për të bërë marketing, duhet të mbështetet gjithmonë në një agjenci marketingu, ekziston edhe gabimi i shtrëngimit të buxheteve në maksimum. Është krijuar ideja në treg që marketingu dixhital është i lirë dhe “hajde o burra” të gjithë në Facebook e Instagram.

Disa klientë mendojnë se është thjesht prezenca në rrjete sociale që i siguron kompanisë marketing, komunikim, duke lënë mënjanë cilësinë e krijimit të përmbajtjes (content). Por i gjithë ky komunikim, nëse bëhet ashtu siç duhet, nuk ka pak kosto.

Rrjetet sociale dhe bota dixhitale në përgjithësi ofrojnë një mori shërbimesh për të rritur çdo qëllim që mund të kesh, por asgjë nuk bëhet falas. Mundësitë e krijuara në promovimin e shërbimeve, produkteve ose brandeve përmes rrjeteve sociale kanë revolucionuar tregun e reklamave në botë. Kjo bën që tregu të jetë në ndryshime të vazhdueshme dita ditës. Trende të reja, mjete të reja, audienca të reja dhe rrjete sociale të reja ndryshojnë çdo ditë. Për të qenë i përditësuar me to duhet të bësh vetëm këtë punë e jo ta kesh si një nga detyrat e shumë punëve.

Për këtë arsye, agjencitë e marketingut kanë në organikën e tyre njerëz të përditësuar me gjithë këto risi të teknologjisë dixhitale në fushën e marketingut, për t’u dhënë klientëve zgjidhjen e duhur në kohën e duhur.

Kur është marketing efektiv marketingu i mediave sociale?

Kur bëhet mirë, nga profesionistë të mirë dhe në kanalet e duhura duke i dhënë rëndësinë e duhur.

Si do të jetë marketingu pas 5-10 vjetësh?

Nuk e konsideroj veten si një Guru të Marketingut 🙂 që të bëj një parashikim të tillë. Por, do të dëshiroja shumë që në 5 vitet e ardhshme, mundësisht dhe më shpejt, të dilnim nga kjo periudhë tranzicioni në të cilën jemi futur. Në Amerikë tranzicioni i marketingut ka kaluar me kohë. Po ashtu edhe në Europë është e njëjta situatë. Prej pak vitesh ka filluar të standardizohen format e komunikimit dhe ndërthurja e marketingut tradicional me atë dixhital kanë filluar të plotësojnë më shumë se sa ta luftojnë njëra-tjetrën. Shpresoj që shumë shpejt edhe në Shqipëri menaxherët e marketingut të standardizojnë kërkesën kundrejt agjencive dhe agjencitë nga ana tjetër të propozojnë dhe aplikojnë zgjidhje më kreative dhe efikase.

Të mos harrojmë që agjencitë dhe klientët janë pjesëtarë të së njëjtës skuadër, të cilët duan të fitojnë të njëjtën sfidë!

Faleminderit!

/Artikulli u publikua më parë në faqen 48 të numrit 19 të revistës Business Magazine Albania. Business Magazine Albania është revista e parë dixhitale me përmbajtje origjinale në shqip të orientuar nga fusha e biznesit. Ju mund të Shfletoni Këtu nr. 19 të saj.