Konferenca e këtij viti e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (COP29) në Baku po zhvillohet në një sfond të trazuar gjeopolitik. Përveç ndryshimit të aleancave strategjike, tensioneve tregtare dhe konflikteve të dhunshme, “viti i zgjedhjeve” ka sjellë një periudhë të retorikës së nxehtë politike dhe ka çuar në ndryshime të qeverisë.
Por, kjo nuk duhet të largojë vëmendjen nga gjendja aktuale e planetit dhe ekonomia reale. Efektet dhe kostot e ndryshimeve klimatike janë në rritje. Ngjarjet ekstreme të motit, nga uraganet në Karaibe deri te përmbytjet katastrofike në Evropë dhe thatësirat në Amazonë, po bëhen më të shpeshta dhe intensive, duke rritur rrezikun e paqëndrueshmërisë financiare, veçanërisht në vendet më të cenueshme dhe me shumë borxhe të botës.
Në të njëjtën kohë, një revolucion energjetik është tashmë në lëvizje të plotë: shpërndarja e burimeve të rinovueshme po rritet në mënyrë eksponenciale dhe investimet vjetore në burimet e pastra të energjisë tani e tejkalojnë atë në lëndët djegëse fosile. Qytetarët dhe kompanitë janë gjithashtu gjithnjë e më të vetëdijshëm për nevojën për të investuar në përshtatjen ndaj ndryshimeve klimatike. Sondazhi më i fundit i Grupit të Bankës Evropiane të Investimeve për klimën tregon se 94% e evropianëve dhe 88% e amerikanëve mbështesin masat e përshtatjes, ndërsa rreth gjysma e të anketuarve thonë se masa të tilla duhet të jenë një prioritet kombëtar.
Për më tepër, rritja ekonomike po shkëputet shpejt nga emetimet e dioksidit të karbonit, për shkak të përparimeve dhe inovacioneve në prodhimin e energjisë së pastër dhe teknologjitë e efikasitetit që ndihmojnë në luftimin e ndryshimeve klimatike dhe nxitjen e konkurrencës. Bashkimi Evropian ka qenë një pionier në këtë fushë, duke ulur emetimet e gazrave serrë (GHG) me më shumë se një të tretën që nga viti 1990, kohë gjatë së cilës ekonomia e tij u rrit me 68%. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë parashikon se burimet e rinovueshme do të plotësojnë gati gjysmën e kërkesës globale për energji elektrike deri në vitin 2030. Emetimet nga BE, Shtetet e Bashkuara dhe ekonomitë më të përparuara po bien edhe pse prodhimi i tyre ekonomik po zgjerohet, ndërsa ai i Kinës mund të arrijë kulmin këtë vit, shumë më herët se pritet.
Pas vitesh paralajmërimesh dhe thirrjesh për veprim, më në fund ka shenja se tranzicioni i gjelbër ka kaluar në shpejtësi të lartë. Arsyeja është e thjeshtë: energjia e pastër tani është më e lirë dhe më efikase se karburantet fosile, kryesisht për shkak të ruajtjes së përmirësuar të baterive. Si rezultat, gjëja e duhur për të bërë për planetin tani është edhe gjëja e zgjuar për të bërë për ekonomitë. Çdo dollar i investuar në përshtatjen dhe qëndrueshmërinë e klimës mund të kursejë 5-7 dollarë në kostot e ardhshme të fatkeqësive, për të mos përmendur jetët njerëzore.
Shumica e bizneseve janë të vetëdijshme për këto kursime dhe kanë vepruar në përputhje me rrethanat. Rreth 60% e më shumë se 12,000 firmave në të gjithë BE dhe SHBA, të anketuara nga Grupi EIB, po investojnë në tranzicionin e gjelbër, ndërsa 90% kanë marrë masa për të reduktuar emetimet e GS. Reduktimi i mbetjeve, ulja e kostove dhe rritja e qëndrueshmërisë kanë rëndësi për bizneset. Është kjo, më shumë se presioni ndërkombëtar, retorika pasionante dhe angazhimet publike, që do të inkurajojnë kompanitë dhe investitorët të financojnë dekarbonizimin e ekonomisë globale.
Lexo edhe: COP29: Një mundësi e rëndësishme për veprim global ndaj ndryshimeve klimatike
Në Grupin EIB, angazhohen më shumë se gjysma e huadhënies vjetore, gati 50 miliardë euro (53 miliardë dollarë) në vit, për projekte që përshpejtojnë tranzicionin e gjelbër në Evropë dhe më gjerë. Investimi në qëndrueshmërinë klimatike dhe përshtatjen në shtëpi mbron infrastrukturën, bujqësinë dhe mundëson një rikuperim të fuqishëm e të shpejtë nga fatkeqësitë, të tilla si përmbytjet vdekjeprurëse që përmbytën qytete të tëra në Evropën Qendrore në shtator dhe u përhapën në Spanjë në tetor.
Por, një tranzicion i suksesshëm është ai që është edhe i shpejtë dhe i drejtë, duke siguruar që askush të mos mbetet pas. Vendet në zhvillim dhe familjet me të ardhura të ulëta janë më të prekshme ndaj rreziqeve të ngrohjes globale dhe ndikimit të shpërndarjes së politikave të tranzicionit të gjelbër, pasi teknologjitë në zhvillim prishin industritë e trashëguara dhe modelet e krijuara të biznesit. Prandaj, BEI po rrit pjesën e saj të investimeve të gjelbra jashtë BE-së, duke mbështetur shtetet e vogla ishullore në vijën e parë të ndryshimeve klimatike, duke financuar infrastrukturën elastike në mbarë botën dhe duke nxitur tregun global të bonove të gjelbra.
Bankat e zhvillimit shumëpalësh kanë marrë drejtimin në këtë front, duke investuar një rekord prej 125 miliardë dollarësh në projekte të gjelbra në vitin 2023 dhe duke dyfishuar sasinë e financave të sektorit privat të mobilizuar në krahasim me vitin 2022. Bashkëpunimi global është e vetmja mënyrë për të nxitur transformimin në shkallë planetare.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
