Hapja e vendeve të reja të punës është sot një nga sfidat më të rëndësishme për çdo qeveri. Sektorët potencialë që planifikohen të gjenerojnë vende të reja pune në vitet e ardhshme konsiderohen: shërbimet, bujqësia, turizmi, tregtia apo nënsektorë që lidhen me energjinë, etj. Një sektor me shumë potencial për punësimin e të rinjve, është dega e nënkontraktimit të shërbimeve të biznesit BPO-ve (business process outsourcing) me nënsektorë si p.sh., shërbimet online, duke përfshirë call center, marketing online, data entry, shërbime kontabiliteti, etj.
Në vend, aktualisht numërohen rreth 30 mijë të punësuar në këtë sektor, por potencialet mendohet se janë për një dyfishim të këtij numri në vitet në vijim. Drejtuesja e Sekretariatit të Këshillit të Investimeve, Diana Leka thotë se biznesi ka konfirmuar gjatë konsultimeve, veçanërisht në kuadrin e potencialeve të këtij sektori, se ka shumë interes për të zgjeruar investimet në këtë sektor. Kështu nga një anketim në shkurt 2017 (me 17 CEO të kompanive që punësonin rreth 10,000 veta) rezultonte që – “kompanitë BPO parashikojnë të rriten në vitin në vazhdim, por kryesisht (88%) në shërbimet ekzistuese dhe një pjesë shumë e vogël parashikon diversifikim në shërbime të reja.”
“Ne kemi iniciuar një ‘diskutim/debat’ mbi problematikën e tregut të punës së sektorit dhe potencialet përkatëse dhe në bazë të anketimeve, intervistave dhe takimeve me palë të ndryshme të interesit rezulton se ky sektor dhe nënsektorët (p.sh., shqyrtimi i Ankesave, regjistrimi i pagesave të kompanisë, përpunimi i transaksioneve, shqyrtimi i menaxhimit të pyetjeve/kërkesave, shqyrtimi i administrimit të klientelës, kanë një potencial të madh rritjeje në vend. Studimi më i thelluar mbi tregun u bë nga projekti RISI Albania/AVASANT dhe mendohet se ky numër mund të dyfishohet duke marrë për bazë numrin e studentëve që studiojnë teknologji informacioni apo degë të ngjashme, por edhe planet e kompanive për të shtuar apo për të diversifikuar shërbimet”, thotë znj. Leka.
Kosto e lirë nuk është i vetmi avantazh, por dëshira dhe motivimi për punë është më i lartë, sidomos në disa profesione. Shqipëria ka potencial për t’u bërë Data Warehouse (sistemet e përdorura për raportim dhe analizim të dhënash) në sektor, teksa investimet në dhënien e shërbimit të internetit janë bërë tashmë. Në Shqipëri ka staf, ka aftësi shumë të mira të gjuhës italiane dhe angleze, ndoshta për italisht jemi më të mirët në rajon, ndërsa gjermanishtja është në “potencial sepse po kërkohet”, por duhet të punojmë ende për të përgatitur “aftësitë profesionale”. Tregu nuk e zgjidh, por vetëm e evidenton problemin.
Problemi
Anketa të vazhdueshme të kryera nga bizneset vendase kanë treguar ekzistencën e mangësive të rëndësishme te pjesa më e madhe e të diplomuarve veçanërisht për sa i përket komunikimit, punës në grup, aftësive të zgjidhjes së problemeve, si dhe cilësisë e nivelit të njohurive (terminologjisë profesionale) në gjuhët e huaja kryesore.
Përputhshmëria e njohurive dhe aftësive të fituara në auditor me nevojat e tregut të punës përbën një sfidë të vazhdueshme jo vetëm për sistemin e edukimit në përgjithësi apo dhe universitetet shqiptare, por edhe për ato perëndimore. Është koha dhe momenti që sa më parë ky hendek të fillojë të zvogëlohet. Anketa të vazhdueshme të kryera nga bizneset vendase kanë treguar ekzistencën e mangësive të rëndësishme te pjesa më e madhe e të diplomuarve veçanërisht për sa i përket komunikimit, punës në grup, aftësive të zgjidhjes së problemeve, si dhe cilësisë e nivelit të njohurive (terminologjisë profesionale) në gjuhët e huaja kryesore. Është e qartë që këto mangësi krijojnë kosto shtesë për punëdhënësit, veçanërisht për bizneset, që kërkojnë punë intensive “labor intensive”.
Z. Agron Shehaj, drejtuesi i kompanisë më të madhe në këtë sektor, IDS, në Shqipëri thotë se ka shumë të rinj që diplomohen në degët e teknologjisë, dinë gjuhë të huaja dhe kanë ambicie për të mësuar, por mungon orientimi i tyre në tregun e punës.
“Pikë e fortë që ka tregu shqiptar është fakti se përgjithësisht të rinjtë njohin gjuhën italiane dhe angleze, ku kemi edhe kontrata të shumta dhe gjithashtu kanë njohuri të mira në IT. Por, për sa kohë universitetet nuk kanë bashkëpunim të ngritur, të vazhdueshëm e të fortë me bizneset në këtë sektor do të jetë e vështirë që ne të shndërrohemi në një treg potencial në rajon dhe të tërheqim edhe më shumë investime”, thotë z. Shehaj.
Arsimi dhe tregu i punës
“Pikë e fortë që ka tregu shqiptar është fakti se përgjithësisht të rinjtë njohin gjuhën italiane dhe angleze, ku kemi edhe kontrata të shumta dhe gjithashtu kanë njohuri të mira në IT. Por, për sa kohë universitetet nuk kanë bashkëpunim të ngritur, të vazhdueshëm e të fortë me bizneset në këtë sektor do të jetë e vështirë që ne të shndërrohemi në një treg potencial në rajon dhe të tërheqim edhe më shumë investime, ” thotë z. Agron Shehaj.
Shqipëria mbetet mjaft konkurruese në sektor, ka potenciale për investime, por duhet një bashkëpunim i aktorëve për të investuar në tregun e punës tani për të mbetur konkurrues dhe për të kaluar nga shërbime data – entry (hedhje të dhënash), në shërbime me vlerë të shtuar e më cilësore në vend.
burimi: Monitor
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
