Shkruar nga Ergys Mërtiri*
Bizneset ankohen prej kohësh se nuk gjejnë dot punëtorë: shitës, magazinierë, shpërndarës produktesh e sidomos individë të aftë për punë të kualifikuar.
Një mik që merret me burime njerëzore më thoshte se kjo situatë nuk ndryshon megjithse kishte rritur pagat, aq sa i’a lejonin mundësitë e kompanisë. Brezi i ri nuk e do punën, ishte shpjegimi i tij, shpresojnë të gjithë tek emigracioni.
Paradoksi është se nuk gjenden të rinj për punë në një vend me nivel të lartë papunësie!
Sigurisht që kjo nuk ka logjikë ekonomike dhe arsyet duhen kërkuar në shkaqe kulturore, mendësitë, modelet, edukimi etj. Sipërmarrësit ankoheshin në një kronikë lajmesh para disa ditësh për mungesën e kualifikimeve, por edhe të kulturës së punës të brezit të ri. Kjo ka krijuar probleme, si për punëdhënësit edhe për punëmarrësit. Askush nuk është i kënaqur.
Rreth 10 vjet më parë botova një shkrim mbi politikat e qeverisë për arsimin e lartë. Qeveria e atëhershme e z. Berisha liberalizoi ekstremisht pjesëmarrjen në universitete, duke shtuar në mënyrë drastike kuotat e studentëve. Të dhënat tregonin asokohe se 3 në 4 maturanë që mbaruan gjimnazin shkuan në universitet. Duke imagjinuar këtu edhe një kategori të rinjsh që kanë shkuar të studiojnë jashtë vendit si dhe të tjerë që e kanë nisur shkollen e lartë, pasi kishin mbaruar gjimnazin më herët, i binte që praktikisht të mos mbetej askush pa shkollë të lartë në Shqipëri.
Berisha e bënte këtë natyrisht për efekt elektoral. Ai iu propagandonte qytetarëve, njësoj si dikur Partia e Punës, se qeveria po i’u jepte shkollë, duke i’u kërkuar në këmbim mirënjohjen. Në fakt, kjo politikë ka qenë një krim. Ajo, jo vetëm ka dëmtuar universitetet duke sjellë inflacion diplomash e gradash shkencore në të gjithë hierarkinë akademike, por edhe vetë shoqërinë, duke prodhuar një kontigjent masiv analfabetësh me diplomë. Pikërisht ky fenomen kultivon parazitizëm masiv. Ai bën që të edukohen breza me pretendime intelektuale, pa asnjë formim profesional, çfarë do reflektohet patjetër edhe në tregun e punës.
Sot, një dekadë më vonë, duket se po ndodh pikërisht ky fenomen. Një masë e madhe të rinjsh shpenzojnë katër vite shtesë në bankat e shkollës, pa përfituar asnjë dije apo zanat. Universiteti është bërë deri diku një gjimnaz i dytë, ku pjesa më e madhe e frekuenton si institucion shoqërizimi pa lidhje me dijen. Liberalizimi i tyre ka shërbyer thjesht si shtyrje me kater vjet të moshës shkollore duke vonuar daljen e të rinjve në tregun e punës, pa ofruar thuajse asnje vlerë të re profesionale.
Lexo: “Mos Paguaj”, kjo është fushata më e re në Britani kundër kostos së lartë të jetesës
Nga ana tjetër, ai ushqen iluzione tek një masë e madhe syresh, duke krijuar pretendime mbi një status social fals. Një masë e madhe të rinjsh me diplomë, por pa zanat, përballen me pamundesinë për të qenë në pozicionet që mendojne se i’u takojnë në hierarkinë e punësimit. Me bindjen se janë me shkollë të lartë ata nuk pranojnë të bëjnë punë që i gjykojnë si të rendomta për “statusin” e tyre.
Është gjithsesi herët. Ky realitet paraqet simptomat e një krize të thellë kulturore që nesër do të shperthejë edhe më keq në depresion, kriminalitet e probleme sociale.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
