Gjatë 10 viteve të fundit, mund të keni dëgjuar diskutime mbi mundësinë që valët radio të emetuara nga telefonat tuaj celularë të shkaktojnë kancer. Tani, një studim i ri i kryer nga Organizata Botërore e Shëndetësisë (OBSH) e sqaron këtë çështje.
Një studim sistematik i publikuar në Environment International shqyrtoi mbi 5,000 studime të publikuara midis viteve 1994 dhe 2022, duke përfshirë përfundimisht 63 studime në analizën e tij përfundimtare. Ky rishikim u përqendrua te studimet mbi kancerin e trurit dhe kanceret e tjera të sistemit nervor qendror, duke përfshirë gliomën, meningiomën, neuromën akustike, tumoret e hipofizës dhe të tjera. Studiuesit raportuan se, pavarësisht rritjes së madhe të përdorimit të teknologjisë wireless në dy dekadat e fundit, nuk ka pasur një rritje të korresponduar të rasteve të kancerit në tru dhe as ndonjë lidhje me përdorimin e zgjatur (më shumë se një dekadë) të telefonave celularë ose me sasinë e përdorimit të tyre (numrin e thirrjeve të kryera ose kohën e kaluar në pajisje). Gjithashtu, ata nuk gjetën rreziqe të rritura për kancerin e trurit ose leukeminë tek fëmijët që janë ekspozuar ndaj kullave të telefonisë, transmetuesve të radios ose televizionit. Ky raport sfidon vendimin e vitit 2013 të agjencisë së kancerit të OBSH-së, Agjencia Ndërkombëtare për Hulumtimin e Kancerit (IARC), për të klasifikuar ekspozimin ndaj valëve radio si “mundësisht kancerogjen”. Megjithatë, pavarësisht shqetësimit që ky vendim shkaktoi, kjo klasifikim nuk ka shumë rëndësi. Kjo kategori është një nga disa klasifikimet e IARC për rreziqet e kancerit, që variojnë nga “kancerogjen i sigurt”, si tymosja e duhanit, deri te “i mundshëm”, ku valët radio renditen bashkë me substanca si aloe vera.
Lexo edhe:Eksperimenti i madh i mediave sociale në Australi
Në atë kohë, vendimi i IARC për të klasifikuar ekspozimin ndaj valëve radio të telefonave si mundësisht të rrezikshëm për kancer “bazohej kryesisht në prova të kufizuara nga studimet vëzhguese njerëzore,” tha Ken Karipidis, autor i punimit dhe profesor i asociuar pranë Agjencisë Australiane për Mbrojtjen nga Rrezatimi dhe Sigurinë Bërthamore (ARPANSA), në një deklaratë. “Ky rishikim sistematik i studimeve vëzhguese njerëzore bazohet në një bazë të dhënash shumë më të madhe në krahasim me atë të shqyrtuar nga IARC, duke përfshirë gjithashtu studime më të fundit dhe më gjithëpërfshirëse, kështu që mund të jemi më të sigurt se ekspozimi ndaj valëve radio nga teknologjia wireless nuk është një rrezik për shëndetin e njeriut,” shtoi Karipidis. Sipas Dr. Daniel Landau, hematolog dhe onkolog i certifikuar nga bordi në Universitetin Mjekësor të Karolinës së Jugut në Charleston, ky studim konfirmon atë që shumë kishin dyshuar. “Lloji i rrezatimit që vjen nga telefonat celularë është i njohur si rrezatim jo-ionizues. Llojet më të rrezikshme të rrezatimit, si ato që vijnë nga bombat bërthamore ose materialet e tjera bërthamore, janë rrezatime ionizuese.” Rrezatimi ionizues shkakton dëmtim të ADN-së, dhe si rezultat mund të zhvillohet kanceri, shpjegon ai.
Në maj 2011, IARC klasifikoi fushat elektromagnetike me frekuencë radio (RF-EMF) si “mundësisht kancerogjene për njerëzit”, thekson Dr. Nelly Awkar-Lazo, hematologe dhe onkologe e certifikuar pranë The Oncology Institute of Hope and Innovation. Megjithatë, “Ky rishikim sistematik i shumë studimeve tregoi se përdorimi i telefonave celularë me gjasë nuk rrit rrezikun për kancer në tru, duke përfshirë gliomat, meningiomat dhe neuromat akustike,” shpjegon ajo. “Ne menduam se një lidhje e qartë do të kishte dalë në pah deri tani, nëse do të ekzistonte vërtet një marrëdhënie midis telefonave celularë dhe rrezikut për kancer,” thotë Dr. Landau. Megjithatë, ai rekomandon ende kufizimin e përdorimit të telefonave celularë ose të paktën shmangien e mbajtjes së tyre pranë kokës për periudha të gjata kohore. “Mund të ketë rreziqe të tjera që studimi nuk i ka kapur, disa prej të cilave mund të mos jenë kancerogjene, por mendoj se një studim si ky na ofron qetësi,” thekson ai.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
