Katër dekada më parë, Silicon Valley Bank (SVB) lindi në zemër të një rajoni të SHBA-së i njohur për rritjen e saj teknologjike dhe start-up-et pioniere.
Që atëherë, institucioni financiar me bazë në Santa Clara, Kaliforni është rritur ndjeshëm dhe deri të premten e kaluar kur u rrëzua, ishte banka e 16-të më e madhe në Shtetet e Bashkuara.
The Guardian në analizën e saj shpjegon se si ndodhi kolapsi i SVB, analizon “të nesërmen” dhe i përgjigjet pyetjes nëse po përballemi me një krizë të re financiare si ajo që shpërtheu në 2008.
Pse dështoi Silicon Valley Bank?
Shërbimet e SVB kanë qenë të kërkuara gjatë gjithë pandemisë për shkak të ekspertizës së saj në sektorin e teknologjisë. Goditja fillestare e tregut nga Covid-19 në fillim të vitit 2020 i dha shpejt vendin një “periudhe të artë” si për fillestarët ashtu edhe për kompanitë e themeluara të teknologjisë, pasi konsumatorët iu drejtuan pajisjeve dhe shërbimeve dixhitale.
Shumë kompani teknologjike iu drejtuan SVB-së për të depozituar paratë që përdornin për listën e pagave dhe shpenzimet e tjera të biznesit, duke çuar në një fluks depozitash. Banka investoi një pjesë të madhe të depozitave, siç bëjnë bankat, por veçanërisht në obligacione afatgjata të qeverisë amerikane , duke përfshirë ato të lidhura me hipotekat.
Por obligacionet kanë një marrëdhënie të kundërt me normat e interesit. Kjo do të thotë, kur normat e interesit rriten, çmimet e bonove bien.
Dhe kur Fed filloi të rrisë normat e interesit për të luftuar inflacionin, portofoli i obligacioneve të SVB filloi të humbasë vlerën. Nëse SVB do të mund t’i mbante këto obligacione për disa vite, derisa ato të maturoheshin, atëherë do të kthente kapitalin e saj.
Megjithatë, ndërsa kushtet ekonomike u përkeqësuan gjatë vitit të kaluar, me kompanitë e teknologjisë të prekura veçanërisht, shumë nga klientët e bankës filluan të tërheqin depozitat e tyre . SVB nuk kishte para të mjaftueshme, kështu që filloi të shiste disa nga obligacionet e saj me humbje të mëdha, duke frikësuar investitorët dhe klientët.
U deshën vetëm 48 orë nga koha kur u zbulua se po shiste asete deri në kolapsin e saj. Problemet e mëdha të “drejtimit bankar” të SVB të SVB-së rrjedhin nga vendimet e saj të mëparshme për investime , por trajektorja e saj rënëse filloi më 8 mars, kur ajo njoftoi një rritje të kapitalit prej 1.75 miliardë dollarë.
Në thelb, ajo u tha investitorëve të saj se duhej të mbulonin “vrimën” e shkaktuar nga shitja e portofolit të obligacioneve me humbje. “Papritur të gjithë u shqetësuan se banka kishte mungesë fondesh,” shpjegon Fariborz Moshirian për The Guardian, profesor në Universitetin e Uellsit të Ri Jugor dhe drejtor i Institutit të Financave Globale.
Kur u zbuluan problemet e thella financiare të bankës, klientët e saj filluan të tërhiqnin para në masë. Ndryshe nga një bankë me pakicë që u shërben bizneseve dhe familjeve, klientët e SVB-së kishin llogari shumë më të mëdha.
Pra, i ashtuquajturi “bank run” që mësuam nga viti 2008 ishte shumë i shpejtë dhe i menjëhershëm.
Dy ditë pasi njoftoi se do të rriste kapitalin, kompania prej 200 miliardë dollarësh u shemb, duke shënuar dështimin më të madh të bankës amerikane që nga kriza e vitit 2008.
A është ky fillimi i një krize të re bankare?
Siç pritej, shqetësimet u ngritën menjëherë, por duket se të paktën tani për tani, reagimi i shpejtë i qeverisë amerikane për të garantuar të gjitha depozitat i ka kufizuar problemet.
Qeveria amerikane, me fjalë më të thjeshta, garantoi mundësinë për të hyrë në të gjitha depozitat e të gjithë klientëve të saj në Silicon Valley Bank në likuidim. Nëse kjo garanci nuk zbatohet, mbajtësit e llogarive SVB nuk do të mund – për shembull – të paguajnë pagat e punonjësve të tyre, duke shkaktuar tronditje të tmerrshme në ekonomi.
Qeveritë dhe rregullatorët anembanë botës, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar dhe Australinë, tani po auditojnë ekspozimin e tyre ndaj kolapsit të SVB.
Pyetja afatgjatë është nëse“ndjeshmëria” e SVB-së ndaj rritjes së normave të interesit do të ekzistojë edhe në banka të tjera për shkak të rënies së çmimeve të obligacioneve. ër të adresuar rrezikun, Rezerva Federale prezantoi një program të ri që lejon bankat të marrin hua fonde të mbështetura nga letrat me vlerë të qeverisë për të përmbushur kërkesat e klientëve të tyre.
Kjo është krijuar për të parandaluar që bankat të detyrohen të shesin obligacione qeveritare, për shembull, që kanë humbur vlerën për shkak të rritjes së normave të interesit. ,Megjithatë, ka shqetësime më të menjëhershme për sektorin e teknologjisë.
SVB mbështeti bizneset fillestare dhe kompanitë e tjera teknologjike që bankat tradicionale u shmangën. Në muajt e fundit, industria ka shkurtuar stafin pasi kushtet ekonomike janë përkeqësuar. Në një kohë kur ai ka nevojë për mbështetje financiare, një nga mbështetësit e tij më të mëdhenj është shembur.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
