Një filxhan kafeje në mëngjes nuk ju zgjon vetëm për ditën, por gjithashtu ju jep një shtysë miliarda mikrobeve miqësore që banojnë në sistemin tuaj të tretjes. Sipas një numri në rritje kërkimesh, ka prova që ekspresi juaj mund të ndikojë pozitivisht në mikrobiomën tuaj, bakteret e zorrëve, duke çuar në një shëndet më të mirë të përgjithshëm dhe madje një jetë më të gjatë.
“Mikrobioma përbëhet nga një mori llojesh të ‘baktereve të mira’ që punojnë kolektivisht dhe individualisht për të përmirësuar shëndetin tonë,” thotë Nicola Shubrook, një nutricioniste e regjistruar dhe praktikuese e mjekësisë funksionale.
“Këto mikrobe po shihen gjithnjë e më shumë se përmirësojnë shëndetin tonë metabolik, menaxhimin e peshës dhe shëndetin mendor. Kafja përmban disa përbërës që veprojnë si një prebiotik, që do të thotë se ato ushqejnë bakteret e dobishme probiotike duke u siguruar atyre lëndë ushqyese të nevojshme për rritjen dhe funksionimin”, shtoi ajo.
Ndikimi i kafesë në florën e zorrëve duket të jetë i dyfishtë. Së pari, vetë kafeina vepron si një stimulues, duke rritur numrin e baktereve të dobishme në zorrë. Sa më i madh të jetë diversiteti në sistemin e tretjes, aq më mirë.
Një studim i vitit 2023 i botuar në revistën Nutrients hulumtoi lidhjen midis kafeinës, konsumit të kafesë dhe mikrobiomës së zorrës së trashë. Rezultatet treguan se pasuria e mikrobiomës ishte më e lartë me konsumuesit e rregullt të kafesë, të cilët kishin rritur numrin e llojeve të dobishme Alistipes dhe Faecalibacterium (që mendohet se kanë efekte parandaluese kundër fibrozës së mëlçisë dhe sëmundjeve kardiovaskulare), dhe nivele më të ulëta të Erisipelatoclostridiumit të dëmshëm, i cili shkakton probleme me zorrët. Kjo vjen pas një studimi të mëparshëm ku konsumimi i kafesë u zbulua se lidhet me një rritje të bifidobakterit, mikrobe që mendohet se ndihmojnë në tretjen e fibrave dhe parandalojnë infeksionet.
Kafeja gjithashtu përmban komponime bimore të quajtura polifenole, një kategori përbërësish që gjenden natyrshëm në ushqimet bimore, si frutat, perimet, barishtet, erëzat, çaji, çokollata e zezë dhe vera.
“Polifenolet veprojnë si një antioksidant anti-inflamator. Ato mund të ndihmojnë në reduktimin e rrezikut të kancerit duke neutralizuar radikalet e lira të dëmshme, kimikatet që dëmtojnë qelizat”, vëren Shubrook.
Polifenoli specifik në kafe njihet si acid klorogjenik. Sipas një studimi të vitit 2020 të publikuar në Experimental and Clinical Sciences , pacientët që konsumonin kafe të pasur me acid klorogjenik ulnin rrezikun e diabetit të tipit 2 dhe sëmundjes së mëlçisë yndyrore joalkoolike, ata gjithashtu humbën peshë. Shkencëtarët arritën në përfundimin se kjo ishte ndoshta e lidhur me një rritje të bifidobaktereve të zorrëve,
Studimet e vërtetuara kanë treguar gjithashtu se kafeina është e mirë për zorrën, duke stimuluar zorrën e trashë dhe duke çuar në lëvizje të rregullta të zorrëve. Një studim i vitit 1990 tregoi se njerëzit që pinin kafe kishin prirjen të kishin nevojë për tualet 30 minuta pasi kishin pirë një filxhan.
Lexo edhe: 7 ushqime të pasura me fibra për të përmirësuar shëndetin dhe jetëgjatësinë e zorrëve
E zezë, apo me qumësht?
Ekspertët priren të jenë unanim se kafeja e zezë është më e mirë për ju sesa një kapuçino, latte ose e bardhë e sheshtë.
“Qumështi është treguar se pengon përthithjen e polifenoleve. Shtimi i sasive krem ose sheqer e kthen kafenë tuaj në një ëmbëlsirë. Sheqernat do t’i bëjnë më shumë dëm niveleve të sheqerit në gjak sesa kafeja mund të bëjë mirë.” thotë Julia Kopczyńska, një mikrobiologe në Institutin Polatik të Biokimisë dhe Biofizikës në Varshavë.
Cilën përzierje duhet të zgjedh?
Ekzistojnë dy lloje kryesore të kokrrave të kafesë: Arabica dhe Robusta.
“Secili ka cilësi të ndryshme në faza të veçanta të pjekjes. Megjithëse pjekjet më të lehta në përgjithësi kanë një përmbajtje më të lartë të kafeinës, ato ruajnë më shumë antioksidantë sesa pjekjet më të errëta. Kokrrat Robusta të pjekura në dritë kanë më shumë antioksidantë se rostoja bjonde e kafesë Arabica”, hotë Kopczyńska.
Kohëzgjatja e kohës së ruajtjes së kokrrave do të ndikojë gjithashtu në nivelet e tyre të polifenolit, me një reduktim të vërejtur në kokrrat e kafesë të ruajtura për 12 muaj ose më gjatë.
Po kafeja e menjëhershme?
Megjithëse studimet tregojnë se kafeja e çastit mund të përmbajë edhe më shumë polifenole dhe minerale sesa kafeja e bluar, ajo gjithashtu përmban 100% më shumë një kimikat të quajtur akrilamid, zëvendësuesit e kafesë mund të kenë edhe 300% më shumë.
“Akrilamidi formohet në kafe gjatë procesit të pjekjes dhe nëse njerëzit ekspozohen ndaj tij në sasi më të larta, ata mund të rrisin rrezikun e dëmtimit të nervit dhe kancerit”, thotë Kopczyńska.
Megjithatë, nuk ka asnjë arsye për alarm.
“Konsumimi i kafesë, si i çastit ashtu edhe i bluar, nuk është i lidhur me zhvillimin e kancerit. Megjithatë, Autoriteti Evropian i Sigurisë Ushqimore (EFSA) rekomandon reduktimin e sasisë së akrilamidit në dietën tonë. Kjo është arsyeja pse ne rekomandojmë gjithashtu kafe klasike të bluar mbi çastin dhe zëvendësuesit”, vazhdon Kopczyńska.
Sa filxhanë duhet të pi në ditë?
Një studim i kohëve të fundit i njëqindvjeçarëve që jetonin në Zonat Blu evropiane të Sardenjës dhe Ikarias, Greqi, zbuloi se pothuajse të gjithë pinin dy deri në tre filxhanë kafe të zezë në ditë.
“Duke supozuar se një filxhan kafe është 8 oz / 220 ml, dy deri në tre filxhanë janë pika e ëmbël, me pesë kufirin e sipërm. Megjithëse kafeja është e dobishme, jo të gjithë mund ta metabolizojnë atë në mënyrë efikase. Sasia maksimale e rekomanduar e kafeinës është 400 mg në ditë. Çdo gjë mbi 600 mg ka qenë e lidhur me pagjumësinë dhe presionin e lartë të gjakut”, thotë Kopczyńska.
Sipas Kopczyńska, një filxhan kafeje e përgatitur në shtëpi përmban midis 70 mg dhe 140 mg kafeinë, në varësi të mënyrës së farës dhe prodhimit. Ndërkohë kafeja mesatare ka 180 mg kafeinë. Ekspresi dhe kapuçino e përmbajnë këtë sasi. Të tjerat mund të jenë më të larta.
Si duhet ta përgatis kafen time?
Kafeja e zier përmban cafestol dhe kahweol, kimikate të njohura si diterpene.
“Cafestol dhe kahweol janë të njohur për vetitë e tyre anti-inflamatore, antidiabetike, kundër kancerit dhe ruajtës të polifenolit. Këto janë 30 herë më të larta në kafe të pafiltruar”, thotë Kopczyńska.
Nga ana tjetër, kafeja e pafiltruar përmban vajra që janë treguar se rrisin nivelin e kolesterolit.
“Kafja e filtruar jo vetëm që përmban më pak vajra kafeje, por gjithashtu përmban më pak kafeinë në krahasim me metodat e pirjes së kafesë së pafiltruar.”
A mund ta bëj kafen time më të shëndetshme?
Shtimi i erëzave natyrale, në krahasim me sheqernat ose shurupet, mund të sjellë përfitime shtesë shëndetësore.
“Kardamom është një anti-inflamator dhe rregullon nivelet e sheqerit në gjak. Xhenxhefili, një qetësues natyral kundër dhimbjeve, përmirëson shëndetin e tretjes dhe ul kolesterolin. Nëse jeni duke përdorur qumësht, shafrani i Indisë i shtuar në latte njihet për efektet e tij të dobishme në metabolizëm dhe sistemin imunitar”. këshillon Kopczyńska.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
