Rolet në inteligjencën artificiale (AI) do të jenë punët me rritjen më të shpejtë në pesë vitet e ardhshme, sipas një studimi të ri.
Rritja e interesit për AI në muajt e fundit, falë lëshimit të mjeteve si ChatGPT dhe Midjourney, ka ngritur shqetësime se si bota e punës do të ndikohet nga ky revolucion i ri teknologjik.
Ekonomistët dhe ekspertët e punës po përpiqen të parashikojnë se cilat vende pune janë më të rrezikuara dhe çfarë pozicionesh të reja do të krijohen. Forumi Ekonomik Botëror filloi me raportin e tij të së ardhmes së punëve të hënën, duke detajuar se cilat vende pune do të rriten më shpejt gjatë pesë viteve të ardhshme dhe cilat do të kenë rënien më të shpejtë.
Çuditërisht, specialistët e AI dhe të “machine learning” ishin në krye. Kjo u pasua nga specialistët e qëndrueshmërisë, analistët e inteligjencës së biznesit dhe analistët e sigurisë së informacionit.
Në anën tjetër , nëpunësit e bankave dhe mjediseve të tjera të ngjashme janë më të rrezikuara, sipas raportit.
Punëtorët e shërbimit postar, arkëtarët dhe nëpunësit e futjes së të dhënave janë gjithashtu punë që do të kenë një rënie të shpejtë.
14 milionë vende pune në linjë
Raporti i “WEF Future of Jobs” bazohet në të dhënat e anketës që mbulojnë pritshmëritë për pesë vitet e ardhshme të disa prej punëdhënësve më të mëdhenj në botë. Ishin 803 kompani që punësonin kolektivisht më shumë se 11.3 milionë punëtorë të përfshirë në anketë, duke përfshirë 27 industri dhe 45 ekonomi nga të gjitha rajonet e botës.
Raporti detajon se si punëdhënësit parashikojnë që të krijohen 69 milionë vende të reja pune dhe 83 milionë të hiqen, që vjen me një ulje prej 2 për qind të punësimit aktual, ose 14 milionë vende pune. Raporti e vlerëson këtë rënie për sfidat ekonomike, duke përfshirë inflacionin e lartë, rritjen më të ngadaltë ekonomike dhe mungesën e ofertës.
Për sa i përket humbjeve më të larta absolute të vendeve të punës, nëpunësit e futjes së të dhënave janë ndër më të rrezikuarat, me një humbje të pritshme prej 8 milionë vendesh pune brenda pesë viteve, të ndjekur nga sekretarët administrativë dhe ekzekutivë, si dhe nëpunësit e kontabilitetit dhe patrullimit. Këto tre profesione, të kombinuara përbëjnë më shumë se gjysmën e shkatërrimit total të pritshëm të vendeve të punës, vë në dukje raporti Future of Jobs 2023.
Përparimi i adoptimit të teknologjisë dhe rritja e dixhitalizimit do të shkaktojë tronditjen më të madhe të tregut të punës. Më shumë se tre të katërtat e kompanive të anketuara po planifikojnë të miratojnë teknologji të mëdha të dhënash, cloud computing dhe AI në pesë vitet e ardhshme.
Por, revolucioni teknologjik është gjithashtu fajtor për shumë nga humbjet e pritshme të vendeve të punës. Online banking theksohet si një shërbim që ka çuar gjithnjë e më shumë në mbylljen e degëve të bankave dhe arkëtarët e bankave mund të shohin një rënie prej 40 për qind në pesë vitet e ardhshme.
Automatizimi, teknologjia e sensorëve dhe shërbimet online po reduktojnë gjithashtu nevojën për nëpunës të shërbimit postar, arkëtarë, nëpunës të biletave dhe punonjës të futjes së të dhënave, profesione të cilat pritet të bien të gjitha me më shumë se një të tretën.
“Në vitin 2023, transformimet e tregut të punës, të nxitura nga përparimet teknologjike, të tilla si ardhja e inteligjencës artificiale gjeneruese (AI), po komplikohen nga ndërprerjet ekonomike dhe gjeopolitike dhe presionet në rritje sociale dhe mjedisore,” tha Saadia Zahidi, Drejtoreshë Menaxhuese e Forumit Ekonomik Botëror në parathënien e raportit.
“Pas paqëndrueshmërisë së përhapur në tre vitet e fundit në të gjithë botën e punës, ne shpresojmë se këndvështrimi i dhënë në këtë raport do të kontribuojë në një axhendë ambicioze me shumë palë të interesuara për të përgatitur më mirë punëtorët, bizneset, qeveritë, arsimtarët dhe shoqërinë civile për ndërprerjet dhe mundësitë për t’I fuqizuar ata që të lundrojnë në këto tranzicione sociale, mjedisore dhe teknologjike”.
Këtu janë 10 punët me rritjen më të shpejtë dhe në rënien më të shpejtë, sipas hulumtimit të WEF.
Punët me rritjen më të shpejtë
- Specialistët e transformimit dixhital
- Operatorët e pajisjeve bujqësore
- Inxhinierët e elektro-teknologjisë
- Inxhinierët e robotikës
- Analistët dhe inxhinierët e të dhënave
- Inxhinierët Fintech
- Analistët e sigurisë së informacionit
- Analistët e inteligjencës së biznesit
- Specialistët e qëndrueshmërisë
- Specialistët e AI dhe të “machine learning”
Punët me rënie më të shpejtë
- Punëtorët e shitjes derë më derë
- Nëpunësit statistikor, financiar dhe sigurimit
- Ligjvënësit dhe zyrtarët
- Nëpunësit e kontabilitetit dhe listëpagesave
- Nëpunësit e regjistrimit dhe mbajtjes së materialit
- Sekretarët administrativë dhe ekzekutivë
- Nëpunësit e futjes së të dhënave
- Arkëtarët dhe nëpunësit e biletave
- Nëpunësit e shërbimit postar
- Nëpunësit e bankës
Punët e qëndrueshmërisë në rritje
Përpjekjet globale për të dekarbonizuar industritë, ndërsa bota përpiqet të luftojë ndryshimet klimatike, do të shohin një rritje të dukshme të vendeve të punës në të ardhmen e afërt, thuhet në raport.
Deri në fund të dekadës mund të krijohen rreth 30 milionë vende pune në energjinë e pastër, efikasitetit dhe teknologjisë me emetim të ulët.
Por lindin pyetje se si të gjithë këta punëtorë të rinj do të marrin aftësitë që u nevojiten. Punëdhënësit e anketuar vlerësuan se rreth 44 për qind e aftësive të punëtorëve do të prishen në pesë vitet e ardhshme, me aftësitë njohëse si zgjidhja komplekse e problemeve që shihen si më të rëndësishmet.
Gjashtë nga 10 punëtorë do të kenë nevojë për trajnim para vitit 2027 për përmirësim, por vetëm gjysma e punëtorëve shihet se kanë akses në mundësitë e duhura të trajnimit tani.
Një nga aftësitë kryesore që shumë prej kompanive duan t’u mësojnë punonjësve të tyre është se si të punojnë me AI, e cila pritet të miratohet nga gati 75 për qind e kompanive. Gjysma e tyre presin që AI të krijojë rritje të vendeve të punës, ndërsa 25 për qind presin që ajo të krijojë humbje të vendeve të punës.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
