Mes korporatave shumëkombëshe në Rusi, shumë kompani perëndimore kanë zgjedhur të qëndrojnë në vend, duke pretenduar se strukturat e tyre ligjore në vend e bëjnë logjistikisht të pamundur tërheqjen.
Shembulli i fundit është Burger King, i cili ka rreth 800 restorante në Rusi. Kur hapi dyqanin e saj të parë në 2010 në qendrën tregtare Metropolis të Moskës, ajo trumbetoi Rusinë si “një treg emocionues, aktiv me një ekonomi të gjallë”, që vështirë se pasqyron një vend që tani kryen një fushatë shkatërruese bombardimi në Ukrainë.
Partneri i saj rus, operatori i restorantit Alexander Kolobov, tha se ishte “shumë i emocionuar që ishte pjesë e një marke udhëheqëse globale”.
Por 12 vjet më vonë, kjo marrëdhënie është bërë toksike, duke e lënë Burger King të hapur për biznes në Rusi.
Në një letër javën e kaluar, kompania mëmë e Burger King, Restaurant Brands International me bazë në Toronto, ose RBI, u përpoq t’u shpjegonte ndërlikimet punonjësve të tyre.
Lexoni: Ukraina legalizon kriptovalutat pasi mori dhjetëra miliona për të luftuar Rusinë
Presidenti ndërkombëtar i RBI-së, David Shear, tha se kishte pezulluar marketingun dhe furnizimet e saj në Rusi dhe ridrejtoi të ardhurat e saj nga vendi te organizatat humanitare që ndihmojnë refugjatët ukrainas.
Megjithatë, mbyllja ishte e pamundur, tha ai në letër, pasi partneri i tij rus, Kolobov, këmbënguli që restorantet Burger King të mbaheshin hapur; RBI mban 15% të aksioneve në marrëveshjen afatgjatë të franchise.
“Ne kontaktuam operatorin kryesor të biznesit dhe kërkuam pezullimin e operacioneve të restorantit Burger King në Rusi,” shkroi Shear. “Ata kanë refuzuar ta bëjnë këtë.”
Kolobov i tha BBC News se nuk kishte “autoritet apo fuqi” për t’u mbyllur, duke pretenduar se vendimi “duhet të merret nga të gjithë aksionarët, duke marrë parasysh ndikimin që mund të ketë tek punonjësit dhe familjet e tyre”. Ai tha se rreth 25,000 njerëz punonin për Burger King në Rusi.
Burger King nuk është e vetmja kompani e madhe perëndimore që qëndron e hapur, duke argumentuar se ligjërisht nuk ishte në gjendje të pezullonte ose mbyllte operacionet. Gjithashtu, janë M&S e Britanisë, General Mills dhe disa të tjerë.
Mbulim për frikacakët
Ashtu si Burger King, Subway lëshoi një deklaratë javën e kaluar duke shpjeguar se është gjithashtu i lidhur me një marrëveshje franchise që e bën të pamundur tërheqjen nga Rusia; Rreth 450 restorantet e tij ruse, tha ai, janë “në pronësi të pavarur dhe operohen nga franchises lokale dhe menaxhohen nga një master franchise i pavarur”.
Kompania tha se do t’i drejtonte të ardhurat nga operacionet e saj atje për të ndihmuar ukrainasit, rreth 10 milionë prej të cilëve kanë ikur nga shtëpitë e tyre që kur Rusia pushtoi më 24 shkurt. Por argumentet e Subway dhe Burger King kanë rënë, mes atyre që shtyjnë kompanitë perëndimore të tërhiqen.
“Këto janë mesazhe boshe, cinike,” tha profesori i shkollës së menaxhimit të Yale, Jeffrey Sonnenfeld për Los Angeles Times javën e kaluar. Ai e quajti justifikimin për marrëveshjet e franchise “një mbulim frikacak”.
Sonnenfeld ka mbajtur një numër të madh të kompanive që janë tërhequr, pezulluar ose qëndruar në Rusi, duke thirrur ata që kanë refuzuar të tërhiqen nga vendi në shenjë proteste.
Në një artikull javën e kaluar në Fortune, ai dhe Steven Tian i Institutit të Udhëheqjes së Shefit Ekzekutiv të Yale thanë se lista e tyre e kandidimit i ka shtyrë CEO-t të tërhiqen nga Rusia, nga frika se mos shihen si përfitues nga një vend që bombardon civilët. “Ndërsa shikojmë masakrën e mijëra civilëve të pafajshëm, bllokadat ekonomike janë me siguri më të mira se bombat dhe plumbat”, shkruan ata.
Lexoni: YouTube bllokon globalisht mediat e financuara nga Rusia
Një thirrje zgjimi
Në të vërtetë, skenat e tmerrshme të dhunës kanë përshpejtuar jashtëzakonisht tërheqjen e kompanive nga Rusia.
“Fuqia e medias në tregimin e historisë së kësaj lufte ka alarmuar vërtet kompanitë,” thotë Bruce Haynes, drejtor menaxhues i Sard Verbinnen, një firmë komunikimi strategjike në Uashington, DC, i cili është konsultuar me rreth 24 kompani gjatë muajit të kaluar mbi vendimet në lidhje me biznesin e tyre në Rusi.
Ai thotë se dhjetëra kompani u tërhoqën menjëherë pasi fotografitë e tmerrshme të civilëve të vdekur ukrainas u shfaqën në faqet e para të gazetave amerikane më 7 mars. “Ishte një thirrje zgjimi,” tha Haynes për Fortune të hënën.
Për secilën kompani, thotë ai, vendimi ka ardhur nëse qëndrimi në Rusi është më i rrezikshëm sesa tërheqja.
Ai thotë se nuk është një vendim i qartë për disa drejtues amerikanë, të cilët kanë frikë se objektet e tyre të prodhimit ose asetet në Rusi do të konfiskohen nga qeveria ruse, siç ka thënë presidenti Vladimir Putin se synon të bëjë, dhe ndoshta edhe përdoren për të forcuar anën ushtarake të saj.
“Është edhe çështje biznesi edhe morale”, thotë ai.
Për shumë njerëz, rreziku i reputacionit për të mbetur në Rusi varet nëse ata kanë klientë të drejtpërdrejtë ose janë të thellë në një zinxhir furnizimi. “Nëse je një markë që ndodhet në një raft, në një dyqan, që mund t’i nënshtrohet një bojkoti konsumatori, rreziku i reputacionit është i lartë, veçanërisht në Bashkimin Europian dhe SHBA,” thotë Haynes.
Subway po mëson se sa e dëmshme mund të jetë mosprerja e lidhjeve të saj me Rusinë.
Hashtag-u në Twitter #boycottsubway është ngritur në ditët e fundit, ndërsa konsumatorët shprehin zemërimin e tyre për vendimin e kompanisë për të qëndruar në Rusi.
“Është kaq zhgënjyese që Subway po përhap gjakun ukrainas në sanduiçet e tyre”, shkroi në Twitter mbledhësi i fondeve të Partisë Demokratike Jon Cooper javën e kaluar për 927,000 ndjekësit e tij. “Kush pranon që ne të bojkotojmë Subway derisa ata të tërhiqen nga Rusia?” tha ai, me një emoji me dorë të ngritur.
Haynes thotë se mes klientëve të tij, ata që konsultohen me të për shkak të vendimit të tyre për të qëndruar në Rusi, në vend që të tërhiqen, janë “të rrallë”.
Ai vë në dukje se ata që kanë mbetur po luftojnë me vendime të ndërlikuara, duke përfshirë ndjenjën se nëse tërhiqen, nuk do të rifuten lehtësisht në treg, pasi të përfundojë lufta dhe Putini të largohet.
“Nuk kam ende një CEO të vetëm që të më thotë: “Ne nuk mund të humbim të ardhurat”, por mund të jetë një shqetësim i pashprehur,” thotë ai.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
