Kur Laney Griner e çoi djalin e saj 11-muajsh në plazh në 2007, ajo shpresoi të kapte një moment të bukur: djali i saj futi një grusht rërë në gojën e tij. Ajo bëri një fotografi dhe e ngarkoi fotografinë në llogarinë e saj, Flickr.
Dy vjet më vonë, fotografia mori një shpërndarje virale. Imazhi u hoq nga kontrolli i Griner dhe tashmë ishte bërë një meme. Legjionet e përdoruesve të internetit përfundimisht do ta njihnin djalin e Griner si “Fëmija i Suksesit”.
Shumë prindër krijojnë një gjurmë digjitale për fëmijët e tyre, që nga postimi i parë ultrazanor i foshnjes së tyre. Disa detaje, si vendi ku fëmija shkon në shkollë, ditëlindja e tij ose informacione të tjera identifikuese, mund të përdoren për t’u shfrytëzuar, këshillojnë ekspertët. Prindi Pragmatik, për shembull, këshillon të mos postoni emrat e plotë të fëmijëve, apo çdo lloj lakuriqësie, sepse këto mund të jenë të dëmshme në duart e gabuara. Por, kur ndonjë fotografi e rastësishme mund të bëhet virale, pyetje të tjera shfaqen gjithashtu në rreth etikës, privatësisë dhe identitetit, duke i detyruar prindërit të mendojnë nëse postimet që duken të padëmshme janë në të vërtetë të tilla.
Lexoni: Ja kush janë kodet e fshehta në mediat sociale, kuptimi i tmerrshëm pas tyre
Prindërit shpesh përdorin mediat sociale për të “performuar identitetin e tyre”, një fenomen ku të gjithë përfshihen për veshjet dhe makinat. Ne jemi gjithmonë, me vetëdije apo jo, duke i paraqitur një imazh botës. Ndërsa jeta jonë sociale zhvendoset drejt hapësirave digjitale, prindërit i janë drejtuar Facebook dhe Instagram për t’i treguar botës për fëmijët e tyre. “Ata duhet të jenë në gjendje ta bëjnë këtë për mirëqenien e tyre psikologjike”, thotë Jordan Shapiro, një anëtar i lartë për Qendrën Joan Ganz Cooney. Sigurisht që disa postime janë të padëmshme.
Festimi i diplomimit të një fëmije në kopësht, për shembull, është një shembull jo problematik i “sharenting”, një term i shpikur në vitin 2012, për të përshkruar kur prindërit ndajnë përditësime dhe grafika për fëmijët e tyre në internet. Ndarja mund të mbartë një rrezik, si të lejosh që momentet e turpshme të mbeten të arritshme ose të sigurosh informacione identifikuese.
Angazhimi me përgjegjësi ka të bëjë me arritjen e një ekuilibri midis shprehjes së identitetit prindëror dhe ruajtjes së privatësisë së fëmijës. Ekspertët këshillojnë të lini të mbizotërojë sensi i shëndoshë, duke filluar të merrni parasysh mendimet dhe ndjenjat e fëmijëve që herët.
“Sigurohuni që ajo që postoni të mos jetë publike. Sigurohuni që po e ndani vetëm me një grup të ngushtë miqsh” shton Titania Jordan, zyrtare kryesore në kompaninë e sigurisë në internet Bark Technologies, e cila rekomandon shtrëngimin e cilësimeve të privatësisë. “Besoni tek miqtë. Besoni tek të afërmit. Madje edhe atëherë, për fat të keq, shumica e abuzimit të fëmijëve ndodh përmes njerëzve që familja i njeh, kështu që mbani vigjilencë të lartë.”
Një shqetësim tjetër është kur sharenting, shpërndahet nga shumë. Phoebe Maltz Bovy, duke shkruar për The Atlantic në 2013, përcaktoi ndarjen e tepërt si dy përbërës: informacionin e identifikueshëm dhe ambicien për të arritur një audiencë masive.
Tani merrni parasysh një shembull të çuditshëm: Prindërit që përdorin mediat sociale për “të turpëruar” fëmijët e tyre. A ka një prind të drejtë ta turpërojë përgjithmonë fëmijën e tij në këtë mënyrë?
Njerëzit duhet të kenë të paktën një kontroll mbi informacionin e tyre personal. Fëmijët kanë të drejta të caktuara që duhet të “ruhen për të derisa të rritet”.
Media sociale amplifikon përmbajtjen në një mënyrë që e bën atë më të arritshme se çdo përmbajtje para saj. Kombinuar me një model biznesi Big Tech që shpërblen përmbajtjen tërheqëse me para dhe monedhë sociale, vlen të pyesim nëse motivimi i qenësishëm i një prindi për të ndjekur interesin më të mirë të një fëmije mund të korruptohet nga nxitja për të ndarë më shumë.
Shpërblimet me siguri mund të jenë të konsiderueshme dhe shpesh shihen të padëmshme. Griners, për shembull, vendosi famën e “Success Kid” në një paraqitje të ngjashme me yjet e internetit dhe e vendosi imazhin origjinal të “Success Kid” në shitje në fillim të këtij viti. Ai u shit në ankand për mbi 41,000 dollarë.
Kjo nuk është asgjë në krahasim me Zöe Roth, e njohur si “Disaster Girl,” e cila shiti foton e saj 4-vjeçare që qëndronte para një shtëpie të djegur në fillim të këtij viti për 500,000 dollarë.
Por ndoshta dilema është e përmbledhur më së miri nga Jessica Curry Morton dhe vajza e saj Parker.
Gjatë një vizite në Galerinë Kombëtare të Portreteve në 2018, një kalimtar rastësor shkrepi një fotografi të Parkerit 2-vjeçare, të mahnitur para portretit të Michelle Obama. Të nesërmen, miqtë e ngushtë të Xhesikës i dërguan mesazh, të gjithë me të njëjtën pyetje: “A është kjo Parker?” Ata kishin bashkangjitur një fotografi të një vajze të vogël me një xhaketë rozë dhe çizme, shiu duke parë portretin e Michelle Obama.
Po, ishte Parker. Por Xhesika nuk e kishte postuar atë fotografi. Në fakt, ajo kishte një reputacion se kurrë nuk ndante asgjë për fëmijët e saj në internet. Kështu që kur pa se fotografia po bëhej virale, reagimi i saj i parë ishte ai i frikës, pastaj zemërimit.
Lexoni: Si ndikojnë mediat sociale në komunikim?
“Një shtresë e privatësisë që doja të mbaja për fëmijën tim sapo u vodh nga unë”, thotë ajo.
Brenda një jave, Michelle Obama ra në kontakt dhe e ftoi Parker të vinte ta takonte. Parker dhe Jessica gjithashtu bashkë-shkruan një libër për fëmijë, i cili është shitur mbi 100,000 kopje dhe e bëri Parker autoren më të re në historinë e New York Times.
Në fillim, Xhesika ishte e mbërthyer në një paradoks aksidental: Ajo nuk donte të shfrytëzonte vajzën e saj për para dhe vëmendje, por gjithashtu nuk donte t’i mbyllte derën mundësive si takimi me zonjën e parë të asaj kohe ose ndarjen e historisë së saj me botën. Kështu, ajo foli me vajzën e saj, aq sa mundet kur flet me një 2-vjeçare për pyetje shumë më të mëdha se ajo, e cila ishte shumë më entuziaste për paraqitjet dhe intervistat televizive sesa ajo. Kështu, ajo vazhdoi me të, pavarësisht rezervave të saj.
Lexoni: 5 shenja që mediat sociale po pushtojnë jetën tuaj dhe çfarë duhet të bëni
“Nuk doja që ajo të bëhej virale,” thotë ajo. “Unë doja që ajo të ishte individi i saj. … Ka diçka kaq të shenjtë në të”.
Përvoja e saj ilustron edhe një herë tensionin themelor të ndarjes: si të balanconi shtytjen dhe tërheqjen midis impulsit të ndarjes së prindërve dhe privatësisë së një fëmije, veçanërisht kur fëmija është shumë i vogël për të kuptuar se çfarë është privatësia.
“Kjo është një pyetje vërtet e mirë”, pranon Sarah Coyne, drejtoreshë e asociuar e Shkollës së Jetës Familjare të BYU, “dhe ne nuk kemi një përgjigje konkrete.”
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
