Organizatat shpesh e gjejnë veten me një përzierje punonjësish që zotërojnë një gamë të gjerë talentesh , përvojash dhe ekspertize. Midis tyre ka nga ata që mund të jenë të mbikualifikuar, individë që besojnë se zotërojnë talent dhe aftësi që tejkalojnë atë që nevojitet, ose kërkohet në punën e tyre.
Prania e punonjësve të tillë pasqyron një fenomen të përhapur, me disa vlerësime që tregojnë se gati një e treta e fuqisë punëtore globale e sheh veten si posedues të kualifikimeve të tepërta. Kjo prirje ka të ngjarë të vazhdojë vetëm pasi faktorë të tillë si arritjet arsimore që tejkalojnë kërkesat e tregut, ndryshimet e vazhdueshme në kërkesat për aftësi të nxitura nga përparimet teknologjike dhe praktikat gjithnjë e më selektive të punësimit i bëjnë individët të marrin role që nuk i përdorin plotësisht kualifikimet e tyre. Realitete të tilla e bëjnë të kuptuarit e pasojave të mundshme të punësimit të punëtorëve të mbikualifikuar kritike për organizatat, pasi prania e tyre mund të rrisë ose prishë produktivitetin. Ndërsa intuita sugjeron që të pasurit punonjës të mbikualifikuar mund të jetë problematike, ajo gjithashtu mund të paraqesë mundësi unike si për punonjësit ashtu edhe për organizatat e tyre.
Në disa studime të bëra mbi 85000 punonjës janë marrë këto rezultate:
Çfarë i shtyn njerëzit të angazhohen për të kryer detyrat e tyre në mënyrë efektive, duke ndihmuar kolegët e tyre kur është e nevojshme dhe duke ushtruar vetëpërmbajtje për të parandaluar sjelljet e dëmshme për suksesin e organizatës së tyre? Shpjegimet janë të shumta, por hulumtimet sugjerojnë se ato përgjithësisht bien në një nga tre kategoritë: të kesh motive bindëse, të ndjehesh entuziast dhe të kesh besim në aftësitë e dikujt. Me fjalë të tjera, njerëzit ka të ngjarë të angazhohen pozitivisht me punën e tyre kur kanë arsye të mjaftueshme për të, ndihen energjikë dhe besojnë se mund ta bëjnë punën. Ky kuadër ndihmon për të shpjeguar pse, në studimet e bëra, u zbulua se punonjësit e mbikualifikuar mund të jenë, ose të dëmshëm, ose të dobishëm për kompanitë për të cilat punojnë.
Nga njëra anë, rezultatet sugjerojnë që disa punonjës të mbikualifikuar e interpretojnë situatën e tyre të punës negativisht, duke u fokusuar në faktin se puna e tyre është e mangët ose mungon në një farë mënyre. Në përgjithësi, njerëzit presin të marrin një punë në përpjesëtim me përvojën dhe nivelin e tyre arsimor. Dështimi për ta bërë këtë është i kuptueshëm që të rezultojë në ndjenja zhgënjimi dhe demotivimi. Ata mund të fajësojnë organizatën e tyre për dështimin në ofrimin e mundësive të mjaftueshme që përputhen me aftësitë, mungesën e interesit për detyrat e tyre ose ndjehen të indinjuar ndaj atyre që ata i shohin si më mirë. Këto ndjenja mund të përhapen në punën e tyre, duke ndikuar në mënyrën se si ata e shohin punën, kryejnë detyrat dhe ndërveprojnë me të tjerët. Kjo shpjegon pse, në studim, u zbulua se punonjësit e mbikualifikuar mund të jenë performues të dobët dhe madje mund të përfshihen në sjellje pune kundërproduktive.
Nga ana tjetër, rezultatet sugjerojnë gjithashtu se punonjësit e mbikualifikuar mund të jenë një aset, veçanërisht kur ata e interpretojnë situatën e tyre pozitivisht. Kjo do të thotë, ndërsa e shikoni veten si të mbikualifikuar ndonjëherë mund të jetë zhgënjyese, megjithatë sinjalizon se dikush është me të vërtetë i aftë për të kryer detyrat e veta në mënyrë efektive dhe për të kryer në një nivel të lartë. Kur përdoret, një besim i tillë mund t’i fuqizojë punonjësit të zhvillojnë strategji efektive të përballimit dhe të rregullojnë sjelljen e tyre në mënyra produktive. Kjo shpjegon pse u zbulua gjithashtu se disa punonjës të mbikualifikuar performojnë në nivele të larta, kalojnë milje shtesë kur është e nevojshme dhe shmangin sjelljet që mund të dëmtojnë organizatën e tyre.
Mënyra se si punonjësit e mbikualifikuar e interpretojnë situatën e tyre ka rëndësi jo vetëm për fundin, por edhe për mirëqenien e tyre psikologjike. Ata punonjës që i shohin aftësitë e tyre të tepërta si një pasuri kanë tendencë të gëzojnë shëndet më të mirë mendor dhe fizik, si dhe kënaqësi më të madhe të përgjithshme në punë. Kjo ofron një pasqyrë të rëndësishme për punonjësit: Ndërsa ndjenja e mbikualifikimit mund të jetë zhgënjyese, mënyra se si interpretohen rrethanat luan një rol vendimtar në mirëqenien mendore dhe fizike, gjë që mund të mundësojë strategji më efektive përballimi që mund t’ju vendosin në një pozicion më të mirë për të përmirësuar përfundimisht situatë.
Atëherë, si mund t’i ndihmoni punonjësit tuaj të mbikualifikuar të interpretojnë situatën e tyre në mënyra më produktive? Një mënyrë e dukshme është t’u ofrohen atyre mundësi për të zbatuar aftësitë e tyre, qoftë përmes detyrave sfiduese të punës, trajnimit të lidershipit apo rrugëve për avancim.
Përveç këtyre faktorëve, studimi zbuloi se kultura ka rëndësi. Në mënyrë të veçantë, kultivimi i ndjenjës së përkatësisë dhe nxitja e një mendësie të përqendruar në të mësuarit dhe rritjen mund të zhvendosë fokusin e punonjësve të mbikualifikuar drejt aspekteve pozitive të situatës së tyre, duke çuar në rezultate më të mira të punës. Zbatimi i një kulture të tillë kërkon kohë, por një vend i mirë për të filluar është duke hapur kanale komunikimi vertikale, deri në hierarki dhe horizontale, nëpër departamente, duke ofruar programe mentorimi dhe duke ofruar mundësi për mësim dhe zhvillim të vazhdueshëm.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
