Male, det dhe teknologji: Mali i Zi po synon të bëhet një oaz i tyre

Start-upet dhe teknologjia nuk janë gjërat e para që vijnë në mendje kur dikush mendon për Malin e Zi. Për dy dekadat e fundit, vendi i vogël malor i Adriatikut, i njohur kryesisht për bregdetin dhe natyrën e tij mahnitëse, ka bërë emër në industrinë e turizmit dhe shërbimeve.

Por, vendi me një popullsi prej 620,000 banorësh ka gjithashtu një sektor të ri të industrisë së Teknologjisë së Informacionit që po rritet, i mbështetur nga kompani që kanë qenë në këtë biznes për një kohë. Njëra prej tyre është kompania softuerike “Logate”, me bazë dhe themeluar në kryeqytetin malazez të Podgoricës në vitin 2006.

Themeluesit dhe sipërmarrësit e kompanisë Ivica Tatar, Predrag Biskupović dhe Dragan Mihaljević punuan për 10 vjet në Crnogorski Telekom, kompania më e madhe e telekomunikacionit në vend, duke sjellë përvojë të gjatë dekadash në zhvillimin e softuerit, inxhinierinë e sistemit, ruajtjen e të dhënave, menaxhimin e projekteve dhe inxhinierinë e rrjetit.

Sjellja e burimit të hapur në telekomunikacion dhe fintech

Gjashtëmbëdhjetë vjet më parë, tre themeluesit e “Logate” vendosën të hapin një kompani që do t’u shërbente telekomit dhe kompanive të tjera të ndërmarrjeve me produkte të specializuara që synojnë transformimin digjital të bizneseve të tyre.

Që nga fillimi i tij, Logate është rritur në 70 inxhinierë, zhvillues, projektues, menaxherë, që u shërbejnë mbi 250 klientëve në tetë vende evropiane, duke ofruar produkte për industrinë e telekomunikacionit dhe financave.

Kompania po mbron gjithashtu përdorimin e burimit të hapur, i cili mund të shihet përmes produkteve të saj, përkatësisht OpenProvider-it të saj – një zgjidhje konvergjente AAA (Autentifikimi, Autorizimi dhe Kontabiliteti) për të gjitha llojet e teknologjive të aksesit (DSL/FTTx, 3G/4G /5G, WiFi).

“Në anën e telekomunikacionit, platforma Logate AAA është një nga komponentët thelbësorë të një rrjeti telekomunikues, duke i lejuar operatorët të menaxhojnë dhe fitojnë para nga rrjetet e tyre. Në industrinë financiare, produktet “fin-tech” të Logate mbulojnë të gjitha operacionet digjitale dhe ndërveprimet e klientëve të bankave rreth sistemeve të tyre kryesore bankare, “thotë për The Recursive Maša Miladinović, drejtues teknik i marketingut në Logate.

Ndërsa industria malazeze e IT-së sot është e fokusuar kryesisht në ofrimin e shërbimeve , Logate është një nga kompanitë e pakta malazeze të IT-së që punon në produktet e veta softuerike, duke u angazhuar plotësisht në zhvillimin e produktit, marketingun dhe shitjen.

“Logate konsiderohet si një nga liderët në skenën malazeze të IT-së, duke i hapur rrugën një pranie më të gjerë ndërkombëtare në fushën e zhvillimit të softuerit të ndërmarrjeve”, shtoi Miladinoviq.

Promovimi i industrisë së IT dhe mundësive të saj të mëdha

Megjithatë, Mali i Zi nuk bën përjashtim kur bëhet fjalë për nevojën gjithnjë në rritje për ekspertë të IT-së në tregun e punës, shpjegon kompania.

Fakti që institucionet e arsimit të lartë në vend nuk prodhojnë mjaftueshëm të diplomuar për të mbuluar nevojat e tregut, ishte ajo që e shtyu kompaninë të themelonte Institutin e saj për Teknologjinë e Informacionit Logate dhe të ofronte kurse që përgatisin studentët të hyjnë drejtpërdrejt në tregun e punës. .

“Brenda 5 viteve të ekzistencës, Instituti Logate ka arritur të mobilizojë qindra njerëz për të ndjekur arsimin në fushën e IT, gjë që përfundimisht i përgatiti ata për tregun e punës. Vetë kompania punëson rregullisht të diplomuar nga Instituti, ndërsa të tjerët gjejnë lehtësisht punë në kompani të tjera në vend dhe jashtë vendit,” thotë Miladinoviq për The Recursive.

Lexo edhe: Mali i Zi, Shtetësi për investitorët

Përvoja e vetë Logate ka treguar se me investime të mëdha në promovimin e industrisë dhe mundësitë e punësimit në dy vitet e fundit, ka pasur një interes në rritje për karrierat e IT dhe më shumë njerëz të të gjitha moshave kanë vendosur të ndjekin karrierën në teknologji.

Mbështetja në rritje për ekosistemin startup

Sipas gazetares së biznesit dhe shkencës me bazë në Podgoricë, Maria Bolevich, ka gjithashtu mbështetje në rritje për komunitetin e startup-eve malazeze.

Vitin e kaluar kompania “Domain.ME” dhe Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim lansuan projektin “Spark.me startup adventure”, i cili u mundësoi të rinjve të fitojnë aftësitë e nevojshme nga fushat e sipërmarrjes dhe biznesit fillestar, si dhe çmime prej 5,000 euro secili për idetë më të mira, shpjegon ajo.

“Këtë vit Podgorica shpalli konkurs për mbështetje për bizneset StartUp ICT dhe buxheti është 40 mijë euro për të gjithë ata që duan të fillojnë apo zhvillojnë biznesin e tyre në kryeqytet. Këto janë forma të rëndësishme të mbështetjes dhe jam veçanërisht i kënaqur që është një mundësi për të përdorur potencialin, përpjekjet dhe njohuritë e të gjithë atyre që janë të përfshirë,” thotë Bolevich për The Recursive.

Startup-et malazeze po marrin gjithashtu mekanizma të ndryshëm mbështetës, thekson ekspertja e transformimit dixhital Snežana Nikčević.

“Vitet e fundit ka pasur një zhvillim të konsiderueshëm, si për sa i përket numrit të zgjidhjeve fillestare, por edhe kur bëhet fjalë për mekanizma të ndryshëm mbështetës. Pra, tani në vendin tonë, shumë prej këtyre mekanizmave nënkuptojnë mbështetje të vazhdueshme për ata që duan të nisin një startup nga ideja, përmes zhvillimit deri në mbylljen e strukturës financiare për vetë realizimin e zgjidhjes së parashikuar”, thotë Nikçeviq për The Recursive.

Për më tepër, sektori malazez i Teknologjisë së Informacionit dhe Komunikimit është mbledhur së fundmi rreth një organizate ombrellë, ICT Cortex, e cila synon të forcojë ekosistemin lokal të IT dhe ta bëjë atë më konkurrues ndërkombëtarisht./ The Recursive