Ky startup mund të ‘përkthejë’ të qarat e foshnjeve

Gjatë muajve të parë të jetës së një të porsalinduri, shpesh lind një luftë për prindërit jo vetëm për të përmbushur nevojat e foshnjës së tyre, por thjesht për të ditur se cilat janë këto nevoja.

Sado që një prind i ri të dojë të qetësojë të qarat e pafund dëshpëruese të foshnjës së tyre, mund të jetë sfiduese pa e ditur se çfarë duan, shumë prej tyre dorëzohen duke thënë se ata nuk do t’i kuptojnë gjithmonë fëmijët e tyre.

Në epokën e Internet of Things, smartfonëve dhe tabletëve, megjithatë, disa po përdorin teknologjinë për të eksploruar mënyra moderne të funksionimit për problemet e vjetra.

Lexoni: Eagle’s Eye – Startup-i që promovon Shqipërinë

Ana Laguna, një shkencëtare 33-vjeçare dhe eksperte në menaxhimin e të dhënave, lindi fëmijën e saj të parë në vitin 2016. Pas disa orësh të qara, ajo kishte një mendim, duhej të kishte një mënyrë për të përkthyer të qarat e një të porsalinduri.

Ideja dukej aq e qartë sa ajo supozoi se tashmë duhet të ketë qenë një kompani që kishte zhvilluar me sukses një lloj pajisjeje ose aplikacioni, por e vetmja gjë që ajo mund të gjente ishte një aplikacion korean që ishte vetëm për funksionimin. E mahnitur nga ajo që dukej disi si një mbikëqyrje teknologjike, intuita e saj shpejt u shndërrua në një projekt: ajo do të regjistronte të qarat e foshnjës së saj për të kërkuar modele.

“Shumë projekte vijnë gabimisht ose nga nevoja. I imi është një nga këto të fundit,” tha Laguna për Insider.

Me kalimin e viteve, projekti i Laguna u shndërrua në një kompani të plotë, Zoundream. Kompania është e specializuar në zhvillimin e softuerit për të përkthyer të qarat e foshnjeve të porsalindura, veçanërisht ato deri në gjashtë muajsh.

Pasi mblodhi pak më shumë se 1 milion dollarë në raundin e parë të financimit në Tetor 2020, Zoundream tani dëshiron që studimet e tij të ndihmojnë në zbulimin e zhvillimeve atipike tek të sapolindurit në një fazë të hershme. Ka pasur disa faza në zhvillimin e Zoundream për të arritur ku është tani.

Shqetësimi i parë i Laguna ishte të zbulonte nëse foshnjet nga vende të ndryshme qajnë ndryshe. Nëse, për shembull, e qara e një foshnje gjermane do të ishte e ndryshme nga ajo e një foshnje spanjolle, kjo do të kishte zvogëluar ndjeshëm audiencën e mundshme të softuerit, si dhe qëndrueshmërinë e të gjithë projektit.

Pas shumë orësh të mbledhjes së informacionit përmes botimeve shkencore mbi temën dhe analizës së mostrave të zërit, Zoundream arriti në një përfundim, megjithëse kishte dallime të dukshme në prozodinë e të qarës, përmbajtja është gjithmonë e njëjtë në të gjitha gjuhët.

Me fjalë të tjera, edhe pse foshnjat gjermane dhe spanjolle mund të tingëllojnë ndryshe, ato në thelb po përpiqen të thonë të njëjtën gjë. E vetmja gjë që mbeti për të bërë ishte të fillonte biznesi, këtu hyn në lojë Roberto Iannone, CEO aktual i kompanisë.

Qindra kilometra larg Laguna, pothuajse në të njëjtën kohë me të, Iannone, një sipërmarrës, kishte pasur tashmë një ide të ngjashme. Pra, kur një koleg i tregoi për Lagunën dhe studimet e saj mbi modelet e të qarit tek të sapolindurit, të cilat tashmë kishin filluar të fitonin një përhapje në shtyp, Iannone e dinte se çfarë duhej të bënte.

Lexoni: Agjencia nga Kosova Manaferra fiton çmimin ndërkombëtar për “Best SEO Campaign in Higher Education”

Zoundream lindi nga një ide e vetme, ndërsa ka më shumë se 7,000 gjuhë në botë, mënyra se si foshnjat e porsalindura shprehin nevojat e tyre është universale. Tani kompania përkthen të qarat e foshnjave në pesë lloje: uri, gjumë, dhimbje, gazra dhe dëshirë për t’u mbajtur në krahë.

Kjo metodë e klasifikimit funksionon më mirë tek foshnjat deri në moshën tre muajsh, kur të qarat janë më të vërteta. Nga kjo pikë e tutje, sipas Laguna, sinapset e trurit të foshnjës bëhen më komplekse, ato fillojnë të mësojnë me shpejtësi të plotë. Si rezultat, foshnjat fillojnë të përdorin strategji të caktuara për të marrë atë që duan. Me fjalë të tjera, qeniet njerëzore mësojnë të gënjejnë para se të mësojnë të flasin.

Pas lindjes së fëmijës së saj të dytë, Laguna vendosi që ajo nuk donte vetëm të regjistronte të qarat e fëmijës së saj; ajo donte që prindërit e tjerë të ishin në gjendje të kontribuonin në projekt. Një i porsalindur qan mesatarisht dy deri në tre orë në ditë. Me kalimin e kohës, Zoundream arriti të mblidhte mijëra e mijëra orë të qara të analizuara duke përdorur spektogramë, nga Europa, Azia dhe i gjithë kontinenti amerikan.

Kjo do të thotë që Zoundream tashmë është duke punuar në rafinimin e përkthimeve përmes pajisjeve që janë ende vetëm prototipe. Zoundream po ndërton partneritet me kompani që, në vitet e ardhshme, do të bëjnë të mundur integrimin e kësaj teknologjie në karrocë, byzylykë, apo edhe në kamera vëzhgimi. Një kusht është që sistemi duhet të jetë automatik.

“Kur një fëmijë qan, prindërit e tyre do të shkojnë të kujdesen për ta dhe do të harrojnë plotësisht celularin dhe gjithçka tjetër”, thotë Laguna.

Përveç audios, kompania filloi të marrë feedback.

“Mbaj mend, për shembull, një nënë që tha se djali i saj nuk po pushonte së qari. Regjistrimet na thanë se ishte i uritur,” thotë Laguna. “Nuk kishte kuptim për të, sepse ajo vazhdonte ta ushqente me gji. Përfundimisht, ajo na tha se kishim të drejtë, se doktori kishte zbuluar një problem me frenulumin e tij gjuhësor dhe se ai nuk ushqehej mirë.”

Rastet si këto kanë frymëzuar ekipin e Zoundream që të përpiqet të bëjë hapin tjetër dhe të zbulojë zhvillimet atipike përmes mënyrës se si qajnë foshnjet.

Disa raste, thotë ajo, janë të dukshme: “E qara e një fëmije në spektrin autik është shumë karakteristike, shumë e ngjirur. Ju mund ta shihni fare qartë në spektrogram.”

Lexoni: Pse startup-et nuk mund ta injorojnë më SEOn?

Duke e bërë këtë, shpjegon Laguna, kompania shpreson të ndihmojë në përmirësimin e mundësive të diagnostikimit të hershëm, të cilat mund të përmirësojnë shumë cilësinë e jetës.

“Në rastet e diagnostikimit të hershëm,” thotë ajo, “autizmi zbulohet rreth moshës dy vjeçare. Imagjinoni përmirësimin nëse mund të bëhet para moshës gjashtë muajsh.”

/insider