Forumi i Biznesit dhe Investimeve BE-Shqipëri: Potenciali në rritje i Shqipërisë në skenën e BE-së

Forumi i Biznesit dhe Investimeve BE-Shqipëri, i zhvilluar në Bruksel më 26 nëntor nga ALBAN Global, theksoi hapat e rëndësishëm që ka bërë Shqipëria në rrugën e saj drejt një lojtari kyç në peizazhin e biznesit evropian dhe global.
Ambasada e Shqipërisë, e drejtuar nga Ambasadori Ferit Hoxha, gjithashtu Shefi i Misionit në BE, ishte mirëpritësi ideal i një eventi që mblodhi një grup dinamik investitorësh, sipërmarrësish dhe politikëbërësish nga e gjithë Europa dhe jashtë saj. Me një prani gjithnjë e në rritje të investitorëve dhe sipërmarrësve ndërkombëtarë, Shqipëria po shihet gjithnjë e më shumë si një destinacion premtues për kapital dhe inovacion. Megjithatë, përkundër këtyre avancimeve, ka ende shumë punë për të bërë që vendi të plotësojë plotësisht standardet e kërkuara për integrimin më të thellë në BE dhe rritjen e qëndrueshme ekonomike.

Përparimi i Shqipërisë: një punë në progres

Gjatë disa viteve të fundit, Shqipëria ka bërë përparime të dukshme në krijimin e një mjedisi më të përshtatshëm për bizneset, duke tërhequr investime të huaja dhe duke nxitur sipërmarrjen. Megjithatë, mbeten sfida të mëdha, sidomos në fushat e rregullit, qeverisjes dhe përshtatjes me standardet e BE-së. Edhe pse Shqipëria ka bërë hapa drejt integrimit në BE, u bë e qartë gjatë paneleve që vendi duhet të vazhdojë të rafinojë kuadrot ligjore, të sigurojë zbatimin efektiv të reformave dhe të përballojë probleme si korrupsioni dhe pasiguria burokratike.

Për të shfrytëzuar vërtet këtë potencial, Shqipëria duhet të fokusohet në ndërtimin e një mjedisi rregullator të fortë, transparent dhe të parashikueshëm që plotëson standardet rigoroze të BE-së. Kjo do të tërheqë jo vetëm investitorë, por gjithashtu do të sigurojë që vendi të mund të konkurrojë në kushte të barabarta me fqinjët e tij të BE-së. Përmirësimi i qeverisjes është thelbësor për forcimin e sundimit të ligjit, ndërtimin e besimit në institucione dhe promovimin e një mjedisi të qëndrueshëm biznesi që nxit investime afatgjata.

“Ne kemi ndërmarrë disa iniciativa për të tërhequr investime dhe për të përmirësuar qeverisjen. Për shembull, Korporata Shqiptare e Investimeve ka zhvilluar partneritete të fuqishme me institucione publike dhe organizata ndërkombëtare private brenda një periudhe të shkurtër. Këto përpjekje synojnë të nxisin një vizion të orientuar përpara, duke siguruar që partnerët privatë të përjetojnë një proces të thjeshtësuar, pa pengesa burokratike.” – Julian Adili, AIC.

Gjetja e ‘niches’ së Shqipërisë: fushat strategjike për rritje

Për të dalluar veten në një treg global gjithnjë e më konkurrues, Shqipëria duhet të fokusohet në identifikimin e fushave të saj të “niches” – sektorë ku mund të udhëheqë, të inkurajojë inovacion dhe të ofrojë vlerë unike. Kjo kërkon një qasje strategjike: kuptimin e rrjedhës së investimeve globale, identifikimin e industrive që po shfaqen dhe përshtatjen e prioriteteve kombëtare me mundësitë ndërkombëtare. Siç thonë investitorët e përvojës, është e rëndësishme të “ndjekim paratë” – të eksplorojmë se ku po drejtohet kapitali dhe të shfrytëzojmë këto tendenca për të pozicionuar Shqipërinë si një lider në fusha të veçanta.

Një nga këto fusha është energjia e gjelbër, ku Shqipëria tashmë po bën hapa të mëdhenj. Burimet e saj të pasura natyrore, përfshirë energjinë hidraulike, erën dhe energjinë diellore, e pozicionojnë atë si një pionier në zgjidhjet e energjisë të qëndrueshme brenda rajonit. Shqipëria ka një pozitë unike për të shfrytëzuar asetet e saj të energjisë rinovueshme, si për të plotësuar nevojat e saj të brendshme, ashtu edhe për t’u bërë një qendër rajonale për prodhimin dhe inovacionin e energjisë të gjelbër. Duke u bazuar në këtë forcë, Shqipëria mund të tërheqë investime ndërkombëtare dhe bashkëpunime që synojnë avancimin e teknologjive të gjelbra, uljen e emetimeve të karbonit dhe mbështetje për objektivat ambicioze të klimës të BE-së.

Përtej energjisë së gjelbër, Shqipëria duhet të eksplorojë mundësinë e krijimit të një pozite lideri në teknologji të dyfishta – duke u bërë një pionier si në teknologjitë tradicionale, ashtu edhe në ato inovative. Për shembull, kombinimi i energjisë së rinovueshme me zhvillimin e infrastrukturës dixhitale, qyteteve të mençura dhe automatizimit industrial mund të krijojë një avantazh konkurrues unik.

“Forumi i Biznesit dhe Investimeve BE-Shqipëri, theksoi potencialin e madh të teknologjive të përdorimit të dyfishtë në tregjet në zhvillim. Si dikush që është thellësisht i angazhuar në sektorin e teknologjive të përdorimit të dyfishtë, unë shoh paralele të dukshme mes shpirtit sipërmarrës të Shqipërisë dhe inovacionit që po zhvillojmë në Seven Capital. Fokusi në energjinë e gjelbër dhe transformimin dixhital është plotësisht në përputhje me llojin e investimeve strategjike që mund të nxisin rritjen e qëndrueshme në rajon.” – Brent Christiaens, Seven Capital. Duke e pozicionuar veten si një qendër ekselence për inovacionin e teknologjive të dyfishta, Shqipëria mund të tërheqë investime me vlerë të lartë dhe të kultivojë një ekosistem të startup-eve dhe kompanive të konsoliduara që nxisin si qëndrueshmërinë mjedisore ashtu edhe progresin teknologjik.

Lexo edhe:5 mënyra për të shkruar newsletter-a që të gjithë do t’i lexojnë!

Shpirti sipërmarrës i Shqipërisë: qëndrueshmëri dhe bashkëpunim

Një nga pasuritë më të mëdha të Shqipërisë është shpirti i saj sipërmarrës – një kulturë e cila karakterizohet nga qëndrueshmëria, kreativiteti dhe dëshira për të tejkaluar sfidat. Nga themeluesit lokalë që lançojnë startup-e në Shqipëri, deri tek ata që ndërtojnë biznese nga jashtë, energjia sipërmarrëse është e paçmuar. Histori nga sipërmarrës brenda dhe jashtë vendit theksojnë një kulturë inovacioni që refuzon të mbyllet nga vështirësitë. Pavarësisht se përballen me sfida të tilla si akses i kufizuar në kapital apo navigimi i kompleksiteteve të një tregu në zhvillim, komuniteti sipërmarrës shqiptar është i gjallë dhe energjik.

“Startup-et në Shqipëri përballen me sfida unike në udhëtimin e tyre sipërmarrës. Nga aksesimi i financimeve dhe tërheqja e investitorëve ndërkombëtarë deri te navigimi i legjislacionit në ndryshim, themeluesit duhet të jenë të qëndrueshëm dhe inovativë. Pavarësisht këtyre pengesave, ekosistemi i startup-eve vazhdon të rritet, duke theksuar potencialin për një të ardhme të ndritur sipërmarrëse për Shqipërinë.” – Tal Catran, Partner ALBAN Global.

Megjithatë, ndërsa qëndrueshmëria individuale është thelbësore, faza tjetër e rritjes kërkon një fokus më të madh në bashkëpunim. Sipërmarrësit dhe investitorët duhet të bashkohen për të ndarë dijen, burimet dhe rrjetet, për të ngritur tërë ekosistemin. Është e domosdoshme që komuniteti sipërmarrës shqiptar të bashkëpunojë në mënyrë më efektive me investitorë ndërkombëtarë, mentorë dhe entitete qeveritare për të shfrytëzuar në maksimum potencialin e startup-eve dhe bizneseve në zhvillim.

Ky bashkëpunim kërkon një angazhim më të madh për partneritete – duke krijuar mundësi për sipërmarrësit për t’u lidhur me individë dhe entitete të ngjashme që mund t’i ndihmojnë ata të kenë sukses. Institucione të tilla si ALBAN Global, së bashku me platformat kombëtare dhe partnerët e BE-së, po luajnë një rol të rëndësishëm në nxitjen e këtyre marrëdhënieve, duke vepruar si ura mes sipërmarrësve të Shqipërisë dhe tregjeve globale.

Mundësitë kyçe për zhvillimin e Shqipërisë

Diskutimet gjatë forumit zbuluan se e ardhmja e Shqipërisë qëndron në investimet strategjike, të synuara në sektorë me rritje të shpejtë që janë në përputhje me prioritetet e BE-së dhe tendencat globale. Fushat kyçe të mundësive përfshijnë:

Energjia e Gjelbër dhe Qëndrueshmëria: Shqipëria mund të zgjerojë udhëheqjen e saj në energjinë rinovuese, veçanërisht energjinë diellore, erën dhe energjinë hidraulike, duke e pozicionuar si një lider rajonal në energjinë e qëndrueshme.

Teknologjia dhe Inovacioni Dixhital: Me një popullatë të re dhe teknologjikisht të pajisur, Shqipëria ka potencialin të bëhet një qendër dixhitale, veçanërisht në inteligjencën artificiale, blockchain dhe IoT. Rritja e teknologjive të dyfishta ofron mundësi për inovacion në industri si prodhimi dhe bujqësia.

Bujqësia dhe Agri-tech: Sektori bujqësor i Shqipërisë mund të përfitojë nga përparimet në agri-tech, si bujqësia e saktë dhe ujitja e mençur, duke ndihmuar në rritjen e prodhimit në mënyrë të qëndrueshme dhe duke përmbushur objektivat e gjelbërta të BE-së.

Turizmi dhe Kultura: Trashëgimia e pasur dhe peizazhet e Shqipërisë ofrojnë mundësi për turizëm të qëndrueshëm, me zgjidhje dixhitale që përmirësojnë përvojën e vizitorëve dhe promovojnë rritjen miqësore ndaj mjedisit.

Pavarësisht se ekosistemi sipërmarrës i Shqipërisë po lulëzon, hapat e ardhshëm të vendit do të jenë vendimtarë në konsolidimin e pozitës së tij në skenën evropiane dhe globale. Përshtatja me rregullat e BE-së, përcaktimi i fushave kyçe të fokusit dhe nxitja e bashkëpunimit brenda komunitetit sipërmarrës do të hapë rrugën për rritje të qëndrueshme dhe njohje ndërkombëtare.

Lexo edhe: Shpallet thirrja për mbështetjen e startup-eve dhe lehtësuesit e startup-eve nëpërmjet granteve dhe masave mbështetëse 2025 be

Një falenderim i veçantë për panelistët
Suksesi i këtij eventi nuk do të kishte qenë i mundur pa kontributet e thelluara të panelistëve tanë të nderuar:

Ferit Hoxha – Shef i Misionit në BE & Ambasador i Shqipërisë në Belgjikë
Ermelinda Hajdari – Themeluese & CEO, ALBAN Global
Brent Christiaens – Anëtar i Këshillit, ALBAN Global
Tal Catran – Partner, ALBAN Global
Vincent Rey – Lider Ekipi për Shqipërinë, Komisioni Europian
Julian Adili – COO, Korporata Shqiptare e Investimeve
Andriy Kolodyuk – Partner, Seven Capital
Albana Vrioni – Inovacion & Gra në Bord të BE-së
Dr. Agerti Galo – Këshilltar Financiar, GiZ
Akil Rajdho – Themelues, POK
Briseida Gjoza – ConsciESG
Ylli Billa – Sipërmarrës
Hanna Starchyk – Menaxhere e Projekteve të Larta, enpact

ALBAN