Pas muajsh pritjeje dhe spekulimesh, Presidenti Donald Trump sot zbardh strategjinë e tij të re tarifore, të cilën ai e quan “Dita e Çlirimit” për ekonominë amerikane. Por, ndërsa administrata e tij e paraqet këtë si një hap drejt fuqizimit të industrisë vendase dhe rritjes së të ardhurave të shtetit, tregjet globale dhe ekonomistët po e shohin me skepticizëm dhe shqetësim.
Me tarifa që mund të arrijnë deri në 25% për importet e automjeteve dhe me synimin për të “barazuar” marrëdhëniet tregtare me vende që Trump i konsideron të padrejta ndaj SHBA-së, këto masa mund të kenë pasoja të thella për ekonominë amerikane dhe atë globale.
Lexo gjithashtu: A do të ndezë fitorja e Trump një luftë tregtare globale?
Nga premtimet tek realiteti, çfarë nënkuptojnë këto tarifa?
Administrata e Trump ka artikuluar katër objektiva kryesore për këtë regjim të ri tarifor:
- Kufizimi i migracionit të paligjshëm
Duke vendosur tarifa të larta mbi importet nga Kina, Kanadaja dhe Meksika, administrata shpreson të ushtrojë presion mbi këto vende për të ndihmuar në frenimin e krizës në kufijtë amerikanë.
- Vendosja e “tarifave reciproke”
Trump ka theksuar vazhdimisht se SHBA po “shfrytëzohet” nga vendet që vendosin tarifa më të larta për produktet amerikane sesa SHBA për të tyret. Në këtë kontekst, tarifat e reja synojnë të vendosin një balancë të re në tregtinë ndërkombëtare.
- Rritja e të ardhurave të qeverisë
Trump ka përmendur idenë që tarifat mund të ndihmojnë në reduktimin e varësisë së qeverisë amerikane nga taksat mbi të ardhurat e qytetarëve. Megjithatë, ekspertët paralajmërojnë se rritja e çmimeve për konsumatorët mund të përmbysë çdo përfitim të mundshëm.
- Nxitja e prodhimit vendas
Në teori, tarifat më të larta për importet do të krijojnë një avantazh për prodhuesit amerikanë, duke i detyruar konsumatorët të mbështeten më shumë në produktet e prodhuara brenda vendit. Por, historia tregon se tarifat e larta shpesh çojnë në rritje të kostove dhe mungesë të lëndëve të para.
Lexo gjithashtu: A do të shkaktojë Trump një krizë borxhi në Eurozonë?
Reagimet globale, një luftë tregtare në horizont?
Vendet kryesore partnere tregtare të SHBA-së nuk kanë vonuar të përgjigjen ndaj tarifave të Trump. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka bërë të qartë se BE ka një “strategji të fortë” për të reaguar ndaj këtyre masave. Ndërkohë, Kina ka paralajmëruar hakmarrje ekonomike, duke e cilësuar këtë si një veprim “shantazhi” nga ana e SHBA-së.
Kanadaja dhe Meksika, të cilat tashmë janë prekur nga tarifat mbi çelikun dhe aluminin, po shqyrtojnë kundërmasa të menjëhershme. Madje, vende të tjera në zhvillim, si India, Brazili dhe Vietnami, që mbështeten te eksportet në SHBA, mund të goditen më rëndë nga ky regjim tarifor.
Një përjashtim i pazakontë është Izraeli, i cili ka njoftuar se do të heqë të gjitha tarifat mbi produktet amerikane, ndoshta për të shmangur përplasjet me administratën Trump.
Rreziku ekonomik, inflacioni, recesioni dhe pasiguria tregtare
Një nga shqetësimet kryesore të analistëve ekonomikë është ndikimi që këto tarifa mund të kenë në ekonominë amerikane. Rritja e kostove të importit për mallrat e përditshme mund të çojë në inflacion më të lartë, duke rritur çmimet për konsumatorët dhe ulur fuqinë blerëse.
Ekonomistët e Goldman Sachs dhe institucione të tjera financiare kanë paralajmëruar se këto tarifa mund të sjellin një recesion të ri në SHBA, veçanërisht nëse vendet e tjera vendosin masa hakmarrëse që godasin eksportet amerikane. Kjo do të ndikonte ndjeshëm në sektorin e automjeteve, bujqësisë dhe teknologjisë, industri kyçe për ekonominë amerikane.
Nga ana tjetër, administrata Trump e sheh këtë si një strategji afatgjatë për të ulur inflacionin dhe për të nxitur prodhimin vendas. Por mbetet për t’u parë nëse këto masa do të ndihmojnë apo do të dëmtojnë rritjen ekonomike.
Lexo gjithashtu: Europa në shënjestër të Trump-it!
A po fillon fundi i epokës së tregtisë së lirë?
Tarifat e Trump shënojnë një largim të madh nga politika tradicionale e tregtisë së lirë që ka dominuar ekonominë globale për dekada. Nëse këto masa çojnë në një cikël hakmarrjesh tregtare, atëherë mund të shohim një zhvendosje drejt proteksionizmit, e cila mund të ndryshojë rrënjësisht ekonominë botërore.
A është kjo “Dita e Çlirimit” apo fillimi i një periudhe të re paqëndrueshmërie ekonomike? Përgjigja do të varet nga mënyra se si tregjet dhe qeveritë globale reagojnë ndaj këtij momenti kyç në historinë tregtare të SHBA-së.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
