Largimet nga puna kanë qenë një nga tiparet përcaktuese të tregut të punës në vitin 2025, me disa kompani të mëdha që kanë njoftuar mijëra shkurtime vendesh pune, duke përmendur inteligjencën artificiale (AI) si faktor kyç. Sipas firmës konsulente Challenger, Gray & Christmas, AI ka qenë përgjegjëse për rreth 55,000 largime nga puna në SHBA vetëm gjatë këtij viti.
Në total, gjatë vitit 2025 janë njoftuar 1.17 milion shkurtime vendesh pune, niveli më i lartë që nga pandemia e Covid-19 në vitin 2020, kur deri në fund të vitit u raportuan rreth 2.2 milion largime nga puna. Vetëm në tetor, punëdhënësit amerikanë shpallën rreth 153,000 shkurtime, ndërsa në nëntor mbi 71,000, ku mbi 6,000 prej tyre u lidhën drejtpërdrejt me përdorimin e AI, sipas të njëjtës firmë konsulence. Në një periudhë kur inflacioni po ndikon fuqishëm në kostot, tarifat po shtojnë presionin financiar dhe kompanitë po kërkojnë masa për uljen e shpenzimeve, AI është parë si një zgjidhje tërheqëse afatshkurtër.
Një studim i publikuar në nëntor nga Massachusetts Institute of Technology (MIT) tregoi se AI tashmë mund të kryejë 11.7% të vendeve të punës në tregun amerikan, duke kursyer potencialisht deri në 1.2 trilion dollarë në paga, veçanërisht në sektorë si financa, shëndetësi dhe shërbime profesionale. Megjithatë, jo të gjithë janë të bindur se AI është arsyeja reale pas këtyre shkurtimeve masive. Fabian Stephany, profesor asistent për AI dhe punën në Oxford Internet Institute, ka deklaruar më herët për CNBC se kjo mund të jetë thjesht një justifikim. Sipas tij, shumë kompani që performuan mirë gjatë pandemisë “punësuan më shumë se sa duhej”, dhe largimet aktuale mund të jenë thjesht një korrigjim i tregut. “Në vend që të pranojnë se kanë gabuar në llogaritje dy apo tre vite më parë, kompanitë po përdorin AI si ‘kokë turku’, duke thënë se është faji i teknologjisë,” shprehet Stephany.
Lexo edhe: Modele reale dhe AI, Zara shpejton prodhimin e imazheve të modës
Kompanitë kryesore që cituan AI si pjesë të strategjisë së shkurtimeve në 2025
Amazon
Në tetor, Amazon njoftoi valën më të madhe të shkurtimeve në historinë e saj, duke eliminuar 14,000 role korporative, në kuadër të investimeve në “bastet më të mëdha”, ku AI zë një vend qendror. CEO Andy Jassy paralajmëroi më herët se AI do të zvogëlojë fuqinë punëtore, pasi kompania do të ketë nevojë për “më pak njerëz në disa role aktuale dhe më shumë në role të reja”.
Microsoft
Microsoft ka shkurtuar rreth 15,000 vende pune gjatë vitit 2025, ku vetëm në korrik u njoftuan 9,000 largime. CEO Satya Nadella deklaroi se kompania duhet të “rimagjinojë misionin e saj për një epokë të re”, duke theksuar se AI po e transformon Microsoft nga një kompani software në një “motor inteligjence” që fuqizon individë dhe organizata.
Salesforce
CEO Marc Benioff konfirmoi në shtator se 4,000 punonjës të mbështetjes për klientët janë larguar nga puna falë përdorimit të AI. Sipas tij, AI tashmë kryen deri në 50% të punës në kompani, duke reduktuar ndjeshëm nevojën për staf.
IBM
CEO Arvind Krishna deklaroi se chatbot-ët me AI kanë zëvendësuar qindra role në burime njerëzore, por njëkohësisht IBM ka rritur punësimet në role që kërkojnë mendim kritik, si inxhinieri software, shitje dhe marketing. Në nëntor, kompania njoftoi një shkurtim global prej 1%, që prek rreth 3,000 punonjës.
CrowdStrike
Kompania e sigurisë kibernetike njoftoi në maj se do të largojë 5% të fuqisë punëtore, rreth 500 punonjës, duke ia atribuar drejtpërdrejt AI-së. CEO George Kurtz theksoi se AI “rrafshon kurbën e punësimit” dhe përshpejton procesin nga ideja te produkti.
Workday
Në shkurt, Workday ishte një nga kompanitë e para që njoftoi shkurtime në 2025, duke larguar 8.5% të stafit, rreth 1,750 vende pune. CEO Carl Eschenbach deklaroi se ky vendim ishte i domosdoshëm për të prioritizuar investimet në AI dhe për të liruar burime financiare.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
