Sipas një studimi të ri, ndotja e ajrit ju bën më pak inteligjentë - Business Magazine Albania

Sipas një studimi të ri, ndotja e ajrit ju bën më pak inteligjentë

~4 minuta lexim


Në vendet e ndotura anembanë botës, po bëhet çdo ditë e më e vështirë për të marrë frymë.

Makinat mbushin rrugët me pluhur dhe grimca të vogla. Tymi nga fabrikat dhe termocentralet mbushin qiellin. Në disa ditë, sidomos në ditët me diell, grimcat shkojnë në ozonin e rrezikshëm.

E gjithë kjo ndotje e ajrit – smogu, bloza dhe ozoni – bën që mushkritë e të gjithëve të preken dhe njerëzit të kenë vështirësi në marrjen e ajrit. Gjithashtu kjo çon edhe në dëmtimin e trurit të tyre.

Lexoni: Ky qytet ju shpërblen nëse nuk përdorni makinën tuaj

Sipas një studimi të sapo publikuar në Proceedings Journal të Akademisë Kombëtare të Shkencave, ekspozimi kronik ndaj ndotjes së ajrit duket se shkakton efekte të dëmshme në aftësitë konjiktive që përkeqësohet gjatë gjithë jetës, potencialisht duke rritur faktorët e rrezikut për sëmundje si Demenca dhe Alzheimer.

Ne tashmë e dinim se të qenit i ekspozuar ndaj ndotjes së ajrit shkurton jetën dhe është një gjendje shumë e keqe për fëmijët, duke dëmtuar organizmin dhe trurin e tyre të zhvillohet, sipas autorëve të studimit. Por studimi i ri tregon për herë të parë se efekti nuk ndalet me kaq, bëhet më keq duke ndikuar në inteligjencën e gjithsecilit.

Ajri i keq gjatë jetës

Për këtë studim të fundit, ekipi hulumtues shqyrtoi të dhënat nga një sondazh kombëtar që u zhvillua në 162 qarqe të rastësishme në të gjithë Kinën midis viteve 2010 dhe 2014 dhe i krahasoi këto rezultate me të dhënat zyrtare të cilësisë së ajrit.

Duke përdorur vite të shumta të të dhënave, hulumtuesit ishin në gjendje të shihnin se ndotja prekte inteligjencën e personave veçanërisht inteligjencën verbale dhe inteligjencën llogaritëse, pra aftësitë matematikore (Ditët e nxehta të verës zakonisht kanë ndotjen më të keqe). Ata gjithashtu ishin në gjendje të shihnin se si jetesa në një zonë të ndotur ndryshonte rezultatet e inteligjencës me kalimin e kohës. Ky efekt kumulativ ishte mjaft i rëndësishëm.

Lexoni: Kundër ndotjes, BE shtrëngon standardetndotja e ajrit

Kina, si shumë vende në zhvillim, ka një numër të madh qytetesh me probleme serioze të cilësisë së ajrit. Në studim, autorët shkruan se 98% e qyteteve me popullsi mbi 100,000 në vendet me të ardhura të ulëta dhe të mesme nuk arrijnë të përmbushin udhëzimet e cilësisë së ajrit të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Kjo i bën këto gjetje të zbatueshme për qytetet me probleme të larta të ndotjes anembanë botës.

burimi: weforum

Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.

Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.

✨ Thënia e ditës
“Karriera jote është një ndërtim, jo një garë.”
— Seth Godin
Must watch
Business Mag Nr. #38 - Qershor 2025

Shqipëria është sot më pranë se kurrë Bashkimit Europian. Hapat integrues të ekonomisë drejt njëjtësimit me standardet europiane, transformimi digjital, ligji për mbrojtjen e të dhënave, qasja ndaj inovacionit dhe mbrojtja e pronës intelektuale, janë të gjitha tregues të një Shqipërie që po zhvillohet me ritme të kënaqshme.

Kjo nuk është më Shqipëria e viteve të gjumit institucional dhe të një sektori privat që rri në pritje. Sot, vendi është në lëvizje. Nga hapësirat e betonit gri të Piramidës në Tiranë, ku të rinjtë po programojnë të ardhmen, e deri te sipërmarrjet që sjellin zgjidhje inovative dhe injektojnë ritëm e ambicie në treg, po ndërtohet një ekonomi që kërkon të jetë pjesë e botës së zhvilluar.

“Krijo, por mbro!” – ky apel i DPPI-së duhet të shkruhet në çdo zyrë, studio, fabrikë apo laborator. Nuk ka zhvillim pa siguri ligjore, dhe nuk ka ekonomi kreative pa mbrojtje të së drejtës autoriale.
Në të njëjtën kohë, Bashkimi Europian po zgjat dorën me fonde dhe projekte konkrete. Nga modernizimi i rrjetit hekurudhor tek financimi i startup-eve dhe sipërmarrjeve të gjelbra, mbështetja e BE-së po i jep frymë një transformimi të qëndrueshëm ekonomik. Platformat si Think Big dhe programet e edukimit digjital janë duke krijuar një ekosistem të ri për inovacionin.

Për bizneset shqiptare, e tashmja është një mundësi që nuk mund të shpërdorohet. Standardet …

Shiko më shumë
Na ndiqni në rrjetet sociale
0