Nga Yanis Varoufakis
Kur referendumi për Brexit-in në Mbretërinë e Bashkuar solli rezultatin e papritur në vitin 2016, Komisioni Europian angazhoi tre burra për t’u siguruar që vendimi për të dalë nga Bashkimi Europian të kujtohej si një marrëzi e plotë. Sot, të tre burrat janë ende në majat më të larta të politikes së BE-së, vetëm se tani ata po këndojnë sipas himnit të Brexit-ierëve. Për ta kuptuar pse ndodh kjo, duhet të kuptojmë krizën e thellë që po kalon BE-ja.
Michel Barnier, një ish-komisioner i BE-së, u zgjodh për të udhëhequr negociatat e përditshme me Britaninë, me detyrën për të shtrydhur të dërguarit britanikë dhe për t’u nxjerrë atyre gjithçka të mundshme. Donald Tusk, atëherë president i Këshillit Evropian, nisi një fushatë të dështuar për një referendum të dytë, duke sugjeruar pa diplomaci se Brexit-ierët meritonin një “vend të veçantë në ferr”.
Më në fund, Emmanuel Macron, pasi fitoi presidencën franceze, udhëhoqi betejën diskursive kundër frymës së Brexit-it nga lartësitë e Élysée-s, duke paralajmëruar homologët britanikë se kurrë nuk do të lejohej të zgjidhnin pjesë të BE-së që u pëlqenin duke braktisur pjesët e tjera.
Të tre burrat shkuan në luftë kundër Brexit-ierëve me tre objektiva në mendje. Së pari, ata synuan të mbronin koherencën e tregut të përbashkët të BE-së, në veçanti idenë e një fushe loje të barabartë ku një kompani franceze, portugeze dhe sllovene do të përballej, të paktën në teori, me të njëjtat rregulla. Në kontrast, Brexit-ierët në të djathtë dhe të majtë ishin të bindur që qeveria e Mbretërisë së Bashkuar duhet të rimarrë të drejtën për të ofruar ndihmë shtetërore për kompanitë strategjike që investojnë në tokën britanike. Macron e mori këtë betejë, duke dënuar përpjekjet e Britanisë për të përkulur fushën e lojës në favor të kompanive të përzgjedhura britanike në kurriz të parimeve të shenjta të tregut të përbashkët të BE-së.
Së dyti, ata synuan të shuanin çdo shpresë që kishin britanikët për të përfituar pa kosto nga institucionet e përbashkëta të BE-së në favor të City of London. Tusk ndërtoi një ekip për të siguruar që marrëveshja përfundimtare e Brexit-it do të penalizonte financuesit britanikë që refuzonin të zhvendosnin një pjesë të konsiderueshme të portofolit, personelit dhe investimeve të tyre brenda BE-së. Tusk u tha qartë financuesve britanikë se, për ta, “jeta do të jetë ndryshe” pas Brexit-it.
Së fundmi, ata donin të portretizonin Brexit-ierët si armiq të gabuar të një tjetër parimi të çmuar të BE-së: lirinë e lëvizjes. Barnier u tha shpesh negociatorëve britanikë se e vetmja mënyrë që Mbretëria e Bashkuar të vazhdonte të shijonte tregtinë pa tarifa me BE-në ishte të hiqte dorë nga kërkesa absurde për të rifituar kontrollin mbi kufijtë e saj. Edhe kohët e fundit, Barnier ishte i vendosur: “Nuk do të ketë rinovim të Brexit-it pa lirinë e lëvizjes,” tha ai në qershor.
Sot, të tre rojet e lojës së BE-së kanë ndryshuar këngë, duke adoptuar gjuhën dhe politikat e “gjuetarëve” Brexit që u ishte ngarkuar të përballeshin. Së pari erdhi fundi i pretendimit për të mbrojtur një fushë të barabartë loje për kompanitë në të gjithë Evropën. Përballë krizës së shkaktuar nga pandemia e COVID-19, Franca dhe Gjermania riafirmuan të drejtën për të ofruar ndihmë shtetërore.
“Përgjigjja që kemi pasur në Evropë në vitet e fundit,” siç e tha Macron, “ka qenë të ofrojmë fleksibilitet kombëtar: ndihmë shtetërore.” Ndërkohë, kancelari gjerman Olaf Scholz po forconte pozitat e qeverisë së tij për të bllokuar një marrje të ligjshme të Commerzbank nga UniCredit i Italisë, duke minuar mundësinë e një tregu të vetëm financiar të BE-së.
Më befasues është konvertimi i Tusk-ut dhe Barnier-it në “Brexit-ierë” të brendshëm. Tusk, duke zbuluar Brexit-ierin e tij të brendshëm, duket se ka harruar sa e gabuar është që një shtet anëtar i BE-së të kërkojë të riafirmojë kontrollin e kufijve të vet. Tani, si kryeministër i Polonisë, Tusk betohet për të “marrë përsëri kontrollin” e kufijve të Polonisë, duke kërkuar një përjashtim në stilin britanik nga rregullat e BE-së për numrin minimal të azilkërkuesve që vendet evropiane duhet të pranojnë. Në fakt, Tusk ka shkuar edhe më tej, duke pezulluar të drejtën e azilit në Poloni për ata që vijnë nga Bjellorusia dhe Rusia, në shkelje flagrante jo vetëm të rregullave të BE-së, por edhe të detyrimeve të Polonisë sipas ligjit ndërkombëtar dhe Gjykatës Europiane të të Drejtave të Njeriut, një objektiv i preferuar i Brexit-ierëve.
Për të mos mbetur prapa Tusk-ut, Barnier, tani kryeministër i Francës, po udhëheq një qeveri minoritare që mbështetet në mënyrë të heshtur nga euroskeptikja, ksenofobia Marine Le Pen dhe partia e saj, National Rally. Ai ka bërë fushatë për imunitet nga juridiksioni i gjykatave europiane që Franca të mund të dëbojë kë të dojë dhe madje të legjislacionojë një ndalim për të gjithë emigracionin jashtë BE-së.
Çfarë ndodhi? Si u bënë rojet e lojës së BE-së “gjuetarë”? Përgjigja qëndron kryesisht në themelet e brishta ekonomike të Evropës. Rinacionalizimi i politikave ka qenë gjithmonë i mundshëm pasi projekti i përbashkët i “bashkimit gjithnjë e më të afërt” humbi shkëlqimin e tij. Gati dy dekada nëninvestimi kanë forcuar forcat centrifugale që po e ndajnë Evropën, duke përhapur shpirtin e Brexit-it nga Parisi në Varshavë.
Që nga pandemia, eksportet e BE-së drejt Kinës kanë ngecur ndërsa Shtetet e Bashkuara gati i kanë dyfishuar importet nga Evropa. E varur plotësisht nga Amerika për armë, karburante fosile dhe kërkesën e jashtme, BE-ja është tepër e cënueshme. Nëse Donald Trump fiton zgjedhjet e ardhshme presidenciale dhe vendos tarifat e premtuara për eksportet e BE-së, Evropa do të përballet me një stagnim dhe fragmentim edhe më të thellë.
Është një dënim tragjik për liderët e Evropës që, duke refuzuar për kaq gjatë reformat politike të moderuara, por themelore të BE-së, ata garantuan shpërbërjen e saj. Duke u përbetuar për nevojat e përbashkëta të Evropës (si investimet masive të gjelbra), pa ndonjë interes për të ndërtuar mjetet e përbashkëta të nevojshme, ata u bënë sabotatorët më shkatërrues të BE-së.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
