Nga: PhD. Pleurat Rexhepi, Drejtor i Metropolitan Incubator.
Biznesi shqiptar është relativisht i ri në tregun ndërkombëtar dhe has në vështirësi të shumta për të udhëhequr çdo iniciativë që është pjesë e marrëveshjeve ndërkombëtare. Kjo për shkak të mungesës së institucioneve të forta, sistemit gjyqësor të pavarur, investimeve në risi dhe kapitalit human. Këta faktorë janë shumë të rëndësishëm për të gjeneruar motorin e ri ekonomik për prosperitet shoqëror.
Në vitin 2017, Shqipëria shpenzoi reth 40 milion euro në kërkim-zhvillim ose 0.2% të Prodhimit të Brendshëm Bruto (Monitor 2017). Një përqindje shumë e vogël krahasuar me tregjet e mëdha të cilat shpenzojnë nga 2% deri 3% të GDP-së të tyre në kërkim-zhvillim. Në vitin 2009 Shqipëria arriti një rritje në buxhetin për edukimin, megjithatë ende mbetet i vogël.
Lexo: Bllokimi i bartjes së numrit, AKEP gjobit operatorët celularë
Sipas Xhepës (2019), “në vitin 2009, buxheti i shtetit financonte arsimin me 38 miliardë lekë, në një total të shpenzimeve publike prej 401 miliardë lekë. Shpenzimet për arsim zinin 9.5% të totalit të shpenzimeve buxhetore. Ndërsa në vitin 2019, buxheti ka parashikuar një financim për arsimin në shumën 42 miliardë lekë, në një total shpenzimesh publike prej 519.6 miliardë. Arsimit, pra, i janë alokuar vetëm 8% e shpenzimeve publike, nga 9.5% një dekadë më parë”.
Duke konsideruar parametrat vlerësues të mirëqenies së shoqërisë shqiptare qeveria e Shqipërisë duhet të shpenzojë dy deri tre herë më tepër në edukim për laboratore të reja, risi, iniciativa të sipërmarjes së lirë, subvencione, fakultete të reja, programe të reja, infrastrukturë të re, duke i mundësuar liri nga çdo iniciativë politike.
Kur politikat e qeverisëse ndjekin shkaqe dhe nxitje të arsyeshme, ato gjithmonë fokusohen në shtimin e buxhetit dhe pavarësinë e iniciativave ekonomike inovatore. Në këtë moment, si pasojë e vështirësive në buxhet, kërkim-zhvillimi vazhdon të jetë shumë i vogël krahasuar me tregjet e zhvilluara.
Ekonomia e Shqipërisë ka rrezik kryesor mungesën e fuqisë profesionale me njohuri të përditësuara. Ekonomia e njohurisë, nga ana tjetër, rrezikohet nga mosrritja e shpenzimeve në buxhet, në të njëjtën masë dhe ritëm me ekonomitë e synuara.
Lexo: Pa abone të përgjithshme për 3 muaj/ Drejtori i Transportit zbulon si do veprohet në shtator
Emigrimi ynë më masiv ndodh drejt atyre ekonomive, për këtë arsye të gjitha analizat duhen krahasuar me vendet e zhviluara dhe jo me rajonin. Në këtë mënyrë qeveria që formon dhe zhvillon politika shtetërore kupton më mirë problemet dhe alokimet e fondeve për zhvillimin e mirëqenies shoqërore.
Edhe pse ka patur shumë investime fikse në aspekte të ndryshme të infrastrukturës, mbeten ende boshllëqe të mëdha në investimin e dijes. Shpesh herë duket se investimeve në stadiume ju jepet një rëndësi më e madhe se investimet në ekonominë e njohurisë. Këto fakte duhet të jenë alarmuese nëse vazhdon i njëjti ritëm edhe për vitin tjetër: rritje të shpenzimeve në sport dhe harresë të investimeve në inovacion.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
