Nuk janë vetëm komplimentet e ekzagjeruara ato që mund të shkaktojnë parehati. Në të vërtetë, interneti është i mbushur me këshilla për t’u bërë më të mirë në marrjen e komplimenteve. Megjithatë, nuk është domosdoshmërisht një mangësi për të minimizuar komplimentet. Ky është një lajm i mirë për shumë njerëz të cilët ndihen të bllokuar kur marrin një kompliment, pastaj e kritikojnë veten për përgjigjen e tyre në dukje e papërshtatshme.
Një arsye që nuk është gjithmonë e nevojshme të mësosh të jesh një marrës më i mirë i komplimentit është se disa komplimente janë fyese pa dashur. Komplimentet mbrojtëse të bazuara në një identitet grupor, si për shembull: “Ti tregove udhëheqje të mirë, për një grua”, mund të çojë në zemërim dhe një dëshirë për konfrontim. Kur lavdërimet ndjekin normat gjinore, siç ndodh shpesh, komplimentet e papërshtatshme mund të rrënjosin stereotipet. Ngacmimet seksuale mund të maskohen si lajka, e cila shpesh ia vë barrën grave që të pranojnë me hijeshi ngacmimet, në vend që burrat të mos i ngacmojnë dhe objektivizojnë gratë.
Në përgjithësi, gratë marrin më shumë komplimente sesa burrat. Kur burrat komplimentohen, kjo është kryesisht për aftësitë e tyre, ndërsa komplimentet e bazuara në pamjen e jashtme janë shumë më të zakonshme për gratë. Dhe këto komplimente kanë efekte të dallueshme.
“Komplimentet e pamjes çojnë në fokusimin e pamjes dhe monitorimin e trupit”, thotë Rotem Kahalon, një asistent profesor i psikologjisë sociale në Universitetin Bar-Ilan në Ramat-Gan, Izrael.
Hulumtimet e neuroshkencës sugjerojnë se fjalët që i referohen trupit, duke përfshirë komplimentet e përqendruara te trupi, përpunohen më shpejt dhe me saktësi në tru, sesa ato që janë më pak të lidhura me trupin, si për shembull: “miqësore”.
Prova të tjera psikologjike sugjerojnë se komplimentet e bazuara në pamjen e jashtme mund të jenë veçanërisht të lodhshme për gratë. Në një studim të studentëve italianë që simulonin një intervistë pune, komplimentet e papërshtatshme rritën nivelet e ankthit dhe depresionit tek gratë, edhe pse jo tek burrat. Në të njëjtën kohë, gratë në shumë kultura pritet të jenë modeste dhe tërheqëse, duke krijuar tensione rreth asaj se si t’u përgjigjen komplimenteve.
“Në përgjithësi, komplimentet e jashtme përforcojnë në mënyrë delikate rolin tradicional të grave si objekte seksi, pamja e të cilave kontrollohet vazhdimisht. Megjithëse lavdërimi për pamjen e një gruaje mund të duket i pafajshëm dhe madje pozitiv, ai shërben gjithashtu për të ruajtur status quo-në gjinore, në të cilën gratë vlerësohen bazuar në pamjen e tyre” thotë Kahalon.
Si ti përgjigjesh komplimenteve
Studimet ndërkulturore tregojnë se nuk ka një mënyrë universale të përshtatshme për ta trajtuar një kompliment.
Në disa shoqëri, komplimentet nuk shihen pozitivisht. Për shembull, komplimentet mund të shihen si kërcënuese në komunitetet ku besimet si në zili ashtu edhe në magji janë të forta. Edhe në shoqëritë ku komplimentet perceptohen kryesisht si pozitive, studiuesit kanë dokumentuar nivele të ndryshme të pranimit të komplimentit, që shpesh sinjalizohet thjesht duke thënë “faleminderit”.
Por, ka një larmi mënyrash për t’iu përgjigjur një komplimenti përtej pranimit ose refuzimit të thjeshtë. Një analizë e bisedave gjermane zbuloi se ndërsa pjesëmarrësit e studimit pranuan komplimente në masë të madhe, ata prireshin ta bënin këtë jo duke thënë “faleminderit”. Në vend të kësaj, ata ndonjëherë komentonin vetë komplimentin.
Shumë studiues kanë dokumentuar një konflikt të brendshëm kur dikush komplimentohet, mes dëshirës për ta mbajtur bisedën të qetë duke rënë dakord, por edhe ndjenjës së detyrimit për të shmangur vetëlavdërimin. Ky konflikt mund të jetë veçanërisht i fortë në kushte të caktuara.
Në Japoni, ku shpesh ka presion për të refuzuar lavdërimet, 45% e komplimenteve të identifikuara në një studim çuan në një përgjigje negative. Por, folësit japonezë kanë një sërë strategjish për të pranuar një kompliment pa e miratuar ose refuzuar plotësisht atë, si për shembull duke bërë një tundje kokë ose duke sugjeruar me humor se sjellja e komplimentuar është në të vërtetë e keqe.
Për dikë që është rritur në një kulturë ku reagimet priren të përqendrohen në mënyrën se si të përmirësohen dhe jo në atë që po bëjnë mirë, ndonjëherë mund të jetë e pakëndshme të merren komplimente.
“Fëmijët kinezë janë të trajnuar që të fokusohen në të metat e tyre dhe të mos mburren me arritjet e tyre. Nga kjo perspektivë, nuk është për t’u habitur që fëmijët kinezë mund të ndihen të shqetësuar kur marrin lëvdata”, thotë Florrie Fei-Yin Ng, një profesore në departamentin e psikologjisë arsimore në Universitetin Kinez të Hong Kongut.
Kur lavdërimi nuk ndihmon
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
