Armela Toska, kontributore
Lufta e Rusisë kundër Ukrainës po shkakton një krizë humanitare, sociale dhe ekonomike për popullin ukrainas dhe më gjerë. Impakti i luftës ka prekur ndjeshëm globin si politikisht, ashtu edhe ekonomikisht.
Pasojat e këtij pushtimi ushtarak në shkallë të plotë po prishin furnizimin global të mallrave, duke rritur ndjeshëm çmimet e ushqimit dhe energjisë. Shtetet me lidhje tregtare dhe financiare me ekonomitë e Rusisë dhe Ukrainës janë shumë të cenueshme, veçanërisht Eurozona.
Krahasuar me rajonet e tjera ekonomike, Eurozona ka qenë veçanërisht e ndjeshme ndaj pasojave ekonomike të pushtimit rus të Ukrainës. Kjo është kryesisht për shkak se Evropa është shumë e varur nga importet e energjisë, të cilat përbënin më shumë se gjysmën e përdorimit në vitin 2020. Për më tepër, Rusia ishte një furnizues kryesor i energjisë në Eurozonë para luftës. Rusia dhe Ukraina gjithashtu luajtën një rol të madh në importet e ushqimeve dhe plehrave kimike.
Lufta shtoi më tej presionet inflacioniste të krijuara në Eurozonë gjatë rimëkëmbjes pas pandemisë dhe rriti çmimet e konsumit, veçanërisht për energjinë dhe ushqimin. Inflacioni total u rrit nga 0.3% në 2020 në 2.6% në 2021 dhe më pas në 8.4% në 2022. Ky ndikim ka ardhur edhe në rajone pasi janë rritur çmimet e importit ku ekonomitë e rajonit janë shumë të varura, veçanërisht vendi ynë.
Por lufta ndikoi shumë edhe në politikën globale
Kur presidenti rus Vladimir Putin dërgoi mbi 200,000 trupa në Ukrainë më 24 shkurt 2022, ai nuk priste që ajo të zgjaste kaq gjatë dhe të pësonte kaq shumë humbje. Edhe pse në fillim Rusia mori territore të mëdha, ushtria ruse nuk ka arritur të rrethojë kryeqytetin. Me kalimin e kohës, ajo është detyruar të tërhiqet nga disa zona, fillimisht në veri dhe më pas në jug, dhe deri më sot ka humbur më shumë se gjysmën e territorit të marrë në javët e para të pushtimit.
Dhe kjo ka ndodhur falë rezistencës së Ukrainës, por falë ndihmës nga BE, Mbretëria e Bashkuar dhe SHBA / BE-ja ka dhënë më shumë se 34.7 miliardë euro në ndihma ushtarake për Ukrainën, Mbretëria e Bashkuar ka financuar 4.78 miliardë euro dhe SHBA më shumë se 43 miliardë euro, të gjitha këto për të ndaluar pushtimin rus.
BE gjatë gjithë vitit zbatoi një gamë të gjerë përgjigjesh politike ndaj luftës së Rusisë kundër Ukrainës, me sanksione të paprecedentë kundër Rusisë në përgjigje të pushtimit dhe aneksimit të paligjshëm të rajoneve të Ukrainës Donetsk, Luhansk, Zaporizhzhia dhe Kherson. Sanksionet përfshijnë kufizime të synuara ekonomike dhe masa për viza.
Lexo: Këto janë 100 kompanitë me rritjen më të shpejtë në Europë
Shtetet e Bashkuara dhe BE kanë punuar ngushtë së bashku për t’iu përgjigjur agresionit të Rusisë kundër Ukrainës. Dy partnerët politikë kanë punuar së bashku për të krijuar një grup pune për të zbatuar sanksionet, për të pezulluar trajtimin preferencial tregtar të Rusisë dhe për të formuluar një kufi të çmimit të G7 për eksportet ruse të naftës.
Pushtimi rus i Ukrainës ka shkaktuar jehonë politike globalisht, por veçanërisht në Ballkanin Perëndimor, një rajon në të cilin Moska, Brukseli dhe Uashingtoni kërkojnë të ndikojnë. Fakti që Brukseli pranoi aplikimet për anëtarësim në BE nga Moldavia dhe Ukraina në shkurt dhe mars 2022 pa kushte strikte, minoi besueshmërinë e tij në rajon.
Në Bosnje dhe Hercegovinë, pushtimi i Rusisë inkurajoi separatistët serbë të shtyjnë për shkëputje të plotë dhe formimin e Republikës Srpska, por pas tërheqjes së Rusisë nga rajoni i Kievit, shkëputja e plotë u pezullua.
Ndërkohë, presidenti serb Aleksandar Vuçiq ka vazhduar politikën e tij të suksesshme të balancimit mes Perëndimit dhe Rusisë. Nëse Rusia fiton, nacionalistët serbë mund të inkurajohen të hakmerren për humbjet e tyre në luftërat në Bosnjë dhe Kosovë dhe të fillojnë të sfidojnë rezultatet e luftërave në këto vende.
Por fatmirësisht deri tani gjërat nuk po shkojnë në atë drejtim pasi Rusia nuk duket aspak afër fitores
Lufta ka shkaktuar dhjetëra mijëra viktima në të dy ushtritë. As Moska dhe as Kievi nuk kanë dhënë shifra të përditësuara, por shefi i shtabit të përgjithshëm të ushtrisë amerikane, gjenerali Mark Milley tha në fund të vitit të kaluar se 100,000 ushtarë rusë dhe 100,000 ukrainas mund të jenë vrarë ose plagosur.
Milley tha se Rusia dhe Ukraina duhet të pranojnë se fitorja në luftë “nuk arrihet me mjete ushtarake” dhe, për rrjedhojë, ata duhet “t’iu kthehen mjeteve të tjera, si dialogu në tavolinë”.
Aktualisht nuk ka asnjë mënyrë për të parashikuar se kur dhe si lufta midis Rusisë dhe Ukrainës do të përfundojë – e cila është shndërruar në një luftë përfaqësuese që përfshin SHBA dhe partnerët e saj strategjikë.
Nevoja urgjente është që Ukraina të fitojë luftën, ose të paktën të kontrollojë përparimet ruse, është gjithashtu e qartë se Ukraina mund të ketë nevojë për ndihmë të qëndrueshme ushtarake dhe civile për shumë vite. Përveç kësaj, do të ketë nevojë për ndihmë masive në rimëkëmbjen ekonomike pasi të mbarojnë luftimet.
NATO duhet të bëjë një përpjekje masive për të rindërtuar forcat e saj për të parandaluar Rusinë nga çdo aventurë e mëtejshme ushtarake.
E vetmja herë kur Ukraina dhe Perëndimi do të jenë në gjendje të pretendojnë seriozisht një fitore të vërtetë është nëse luftimet përfundojnë në paqe të pranueshme nga të gjitha palët.
Por kjo gjë duket shumë e largët!
Punoi: Armela Toska
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
