Arsyet kryesore pse vendet e punës mund të zhduken – dhe AI nuk është një prej tyre

Frikërat për teknologjitë dhe mjetet me inteligjencë artificiale që marrin në dorë punën që aktualisht bëhet nga njerëzit kanë intensifikuar që nga koha kur ChatGPT u bë virale vitin e kaluar. Ndërsa ajo shkëlqeu në popullaritet, aftësitë dhe potenciali i AI u bënë gjithnjë e më të qarta dhe u njohën më mirë nga publiku. Në krah të kësaj, një debat ka nisur rreth mënyrës se si teknologjia mund të ndikojë në karrierën e njerëzve.

Megjithëse ekspertët thonë se AI padyshim do të ndikojë në punë dhe do t’i automatizojë ato, ata gjithashtu theksojnë se përparimet teknologjike shpesh krijojnë role të reja.

Sa të shqetësuar duhet të jenë vërtet punëtorët është prandaj ende i paqartë. Dhe zhvillimet teknologjike si rritja e AI-ve mund të mos jenë as faktori më i madh i zhdukjes së punëve në të ardhmen, sipas një raporti të ri të HSBC-së.

Duke përdorur të dhëna nga “Raporti mbi Punët 2023” i Forumit Ekonomik Botëror, HSBC vëren se vetëm katër tendenca makroekonomike pritet të çojnë në zhdukjen e punëve.

Faktori më i zakonshëm që kompanitë pritet të çojë në humbjen e punës është rritja më e ngadaltë ekonomike.

Në të vërtetë, vetëm muajin e kaluar, Banka Botërore tha se priste që ekonomia globale të rritet me një ritëm shumë më të ngadalshëm se vitin e kaluar, me pritje për një rritje prej 2.1% për vitin 2023 krahasuar me 3.1% vitin e kaluar.

“Sfidat janë të qarta – rritja më e dobët ekonomike dhe mungesa e përgjithshme e furnizimit ose kërkesës do të thotë se shumë firma pritet të operojnë me më pak punonjës,” thanë analistët e HSBC-së në raport.

“Por, është e rëndësishme të kujtojmë se jo të gjitha ndryshimet në ekonomi pritet të çojnë në më pak punonjës,” shtohet në raport. Kompanitë, për shembull, presin që tranzicioni i gjelbër dhe përdorimi i standardeve të Ambientit, Shoqërisë dhe Qeverisjes (ESG) të çojë në më shumë vende pune.

Lexo:10 Mjete Teknologjike për Rritjen e Produktivitetit Profesional dhe Personal

Ndikimi i teknologjisë në punë

“Rritja e përdorimit të teknologjive të reja” është një tjetër model që pritet të çojë në krijimin e vendeve të punës – dhe AI është pjesë e kësaj. Një shkallë neto e më shumë se 20% e kompanive pritet të presin që AI të shtojë vende pune në vend që t’i zëvendësojë, sipas të dhënave të Forumit Ekonomik Botëror.

Vetëm dy faktorë të lidhur me teknologjinë pritet të çojnë në vende të punës të panevojshme: shfaqja e robotëve humanoid dhe jo-humanoide.

“Ndërsa AI-ja merr shumicën e vëmendjes së kohëve moderne, është e vlefshme të kemi në konsideratë të plotë ndikimin që një sërë teknologjish të gjera mund të kenë në tregun e punës,” thotë HSBC.

Sidomos kur është fjala për teknologjinë, efekti i zhvillimeve të reja mund të jetë më i gjerë se thjesht zëvendësimi i vendeve të punës.

“Pyetja është nëse kemi mjaft punëtorë dhe shkathtësi të duhura të punëtorëve për të mbushur këto nevoja të reja,” shtoi HSBC.

Së bashku me rritjen më të ngadaltë ekonomike që çon në humbjen e vendeve të punës, HSBC identifikoi edhe mungesat e furnizimit dhe rritjen e kostove për bizneset, rritjen e koston e jetesës për konsumatorët dhe ndikimet e vazhdueshme të pandemisë së koronavirusit.

Këto gjetje vijnë si rezultat i inflacionit të lartë në shumë vende të botës, si për konsumatorët ashtu edhe për prodhuesit, edhe pse ka disa tregues që presionet nga rritja e çmimeve po lehtësohen. Raportet më të reja të indeksit të çmimeve të konsumatorit dhe të prodhuesit në Shtetet e Bashkuara dolën më të ulëta se sa pritej, me indeksin e çmimeve të konsumatorit që arriti nivelin më të ulët që prej marsit 2021 në bazë vjetore në qershor – por problemet vazhdojnë.

cnbc