Doni të bëheni më të zgjuar?! Tani mundeni

Gjashtë mënyra të bazuara në neuroshkencë për të mësuar më shpejt — dhe, akoma më e rëndësishme, për të mbajtur mend më mirë atë që mëson.

Mëso disa gjëra njëkohësisht

Ky proces quhet ndërthurje: studimi i koncepteve ose aftësive të ndërlidhura paralelisht. Në vend që të përqendrohesh vetëm në një subjekt, një detyrë, ose një aftësi gjatë një seance mësimi, qëllimisht mëso ose praktik disa subjekte ose aftësi njëra pas tjetrës. Rezulton që ndërthurja është një mënyrë shumë më efektive për të trajnuar trurin dhe aftësitë motorike. Një teori e propozuar në një studim të botuar në “Educational Psychology Review” thotë se ndërthurja përmirëson aftësinë e trurit për të dalluar mes koncepteve ose aftësive: Kur praktikon bllokimin e një aftësie, mund të thellohesh deri sa kujtesa muskulore të marrë kontrollin dhe aftësia të bëhet më ose më pak automatike. Kur ndërthur disa aftësi, asnjë aftësi e vetme nuk mund të bëhet e mendueshme, dhe kjo është e mirë, pasi kështu duhet të përshtatesh dhe të rregullosh vazhdimisht. Duhet të shohësh, të ndiesh dhe të dallosh mes koncepteve ose lëvizjeve. Ky proces të ndihmon të mësosh më mirë atë që po përpiqesh të mësosh, pasi do të fitosh një kuptim më të thellë, më pak automatik/kujtesë muskulore. Dëshiron të dish më shumë mbi mënyrën si përshtatja të ndihmon të mësosh?

Ndrysho shpesh mënyrën si studion

Të përsërisësh diçka vazhdimisht, me shpresën se do ta zotërosh atë detyrë, jo vetëm që të pengon të përmirësohesh aq shpejt sa mundesh, por në disa raste, mund të ulë edhe aftësinë tënde. Sipas një studimi të botuar nga Johns Hopkins Medicine, praktikimi i një versioni pak të modifikuar të një detyre që dëshiron të zotërosh të ndihmon “të mësosh në të vërtetë më shumë dhe më shpejt sesa nëse do të vazhdoje të praktikosh të njëjtën gjë disa herë radhazi.” Shkaku më i mundshëm është rikonsolidimi, një proces ku kujtimet ekzistuese rikujtohen dhe modifikohen me njohuri të reja.

Imagjino që dëshiron të zotërosh një prezantim. Ja procesi:

1. Praktikoje aftësinë bazë. Kalohu përmes prezantimit dy herë, në të njëjtat kushte që do të përballesh kur ta bësh live. Natyrisht, hera e dytë do të jetë më e mirë se e para; kështu funksionon praktika. Por më pas, në vend që ta kalosh për herë të tretë…
2. Prit. Jepi vetes të paktën gjashtë orë në mënyrë që kujtesa jote të konsolidohet. (Kjo mund të nënkuptojë që duhet të presësh deri të nesërmen për të praktikuar përsëri, që siç do të shohësh në moment, është një dypikësh efektiv i mësimit.)
3. Praktikoje përsëri, por këtë herë …

Lexo edhe:Kush janë shqiptarët që po sjellin miliona dollarë investime në rajon

Testo veten — shumë

Një studim i botuar në “Psychological Science in the Public Interest” tregon se vetë-testimi është një mënyrë jashtëzakonisht efektive për të përshpejtuar procesin e mësimit. Pjesërisht kjo është për shkak të kontekstit shtesë që krijon. Testo veten dhe përgjigju gabimisht, dhe jo vetëm që ka më shumë gjasa të kujtosh përgjigjen e saktë pasi ta kërkosh, por gjithashtu do të kujtosh faktin që nuk e mbajte mend. (Veçanërisht nëse je i rreptë me veten.) Pra, mos e përsërit vetëm fjalën tënde të shitjes. Testo veten se çfarë vjen pas hyrjes. Testo veten duke listuar katër pikat kryesore që dëshiron të bësh. Testo aftësinë tënde për të mbajtur mend shifrat e kursimeve, ose oraret e çmimeve, ose si do t’i përgjigjesh pyetjeve ose llojeve më të zakonshme të rezistencës së klientit Jo vetëm që do të fitosh besim në atë që di, por gjithashtu do të mësosh më shpejt gjërat që nuk di — të paktën jo ende.

Përsërit atë që dëshiron të mbash mend me zë të lartë

Të mësosh për mendësh është mirë. Ta mësosh me zë të lartë është më mirë. Studimi i botuar në “Journal of Experimental Psychology: Learning, Memory, and Cognition” zbuloi se krahasuar me leximin ose mendimin në heshtje (si të ketë një mënyrë tjetër për të menduar), akti i të folurit është një “mekanizëm mjaft i fuqishëm për përmirësimin e kujtesës për informacionin e përzgjedhur.” Mësimi dhe kujtesa përfitojnë nga përfshirja aktive. Kur shtojmë një masë aktive ose një element prodhimi në një fjalë, ajo fjalë bëhet më e dallueshme në kujtesën afatgjatë dhe, rrjedhimisht, më e lehtë për t’u kujtuar. Pra, mos e praktik prezantimin tënd vetëm në kokën tënde. Përsërite atë me zë të lartë. Në këtë mënyrë do të mbash mend atë që mendove dhe atë që dëgjove veten të thuash.

Bëj shumë pushime

Pasi të kesh hartuar atë prezantim, kalo përmes tij disa herë. Merr disa minuta për të bërë korrigjime dhe rishikime.  Pastaj largoje veten për disa orë, ose edhe për një ditë, përpara se të përsëritësh procesin; siç tregon një studim i botuar në “Psychological Science,” “praktika e shpërndarë” është një mënyrë shumë më efektive për të mësuar. Pse? Teoria e rikthimit të fazës së studimit thotë se çdo herë që përpiqesh të rikthesh diçka nga kujtesa, dhe ai rikthim është më i suksesshëm, kujtesa më pas bëhet më e vështirë për t’u harruar. Nëse kalon përmes prezantimit tënd prapa-pas-prapa, shumica e tij do të jetë ende e freskët në mendje. Kjo do të thotë se nuk do të duhet ta rikthesh nga kujtesa afatgjatë.

Fli mirë

Sipas një studimi të vitit 2016 të botuar në “Psychological Science,” njerëzit që studiuan para gjumit, pastaj fjetën, dhe pastaj bënë një rishikim të shpejtë të nesërmen në mëngjes jo vetëm që kaluan më pak kohë duke studiuar, por gjithashtu rritën mbajtjen afatgjatë me 50 për qind. Pse? Një faktor është ajo që psikologët e quajnë konsolidim të kujtesës të varur nga gjumi. Provat që mbështeten, nga molekulat tek fenomenet, nuk lënë dyshim që rikonsolidimi i kujtesës offline gjatë gjumit është një komponent i rëndësishëm i mënyrës si formohen dhe përfundimisht formohen kujtimet tona. Të flesh pas mësimit është definitivisht një strategji e mirë, por të flesh ndërmjet dy seancave mësimore është një strategji më e mirë. Ose, në gjuhë jo shkencore, të flesh mbi të jo vetëm që ndihmon trurin të regjistrojë atë që ke mësuar, por gjithashtu e bën atë informacion më të lehtë për t’u aksesuar — veçanërisht nëse ndan seancat e tua mësimore duke studiuar pak në mëngjesin tjetër. Mbajtje më e mirë dhe më efikase.

S’mund të gjesh diçka më të mirë se kjo.

inc