Nga Elida Motro, drejtuese e EMI-CC
Do të flasim në këtë artikull për vetëpunësimin. Fillimisht njihemi pak me çfarë ndodh në Europë dhe më tej do jap disa të dhëna, të siguruara nga një pyetësor që bëra online me të rinj që flasin dhe thonë mendimin e tyre lidhur me punës në shtet ose punën si i vetëpunësuar.
Çfarë është quajtur sot një revolucion i vogël si zhvendosje e heshtur e Europës?!
Sapo kemi thënë vetëpunësimi në Europë, ka qenë një nismë që u takonte profesioneve të caktuara, si mjekëve, avokatëve, por me kalimin e kohës, me zhvillimin e revolucionit të teknologjisë së informacionit, u pa që profesionet që u shtuan dhe njerëzit që filluan të dilnin të punonin për veten e tyre ishin kryesisht ata të sferës se IT-së dhe profesioneve krijuese si graphic designer apo të tjerë. Ajo që po shikohet sot si trend është që fusha e punëve, të cilat janë më shumë të vetëpunësuar apo freelancer, janë profesione në llojin e koordinuesve në marketing, në komunikim si dhe në menaxhim të projekteve.
Nëse do shikonim çfarë ka sot në Europë, përsa i takon vetëpunësimit, një shifër që bie në sy është se rreth 32 milionë persona janë të vetëpunësuar. Në fakt, kjo përbën vetëm 14% të popullsisë së Europës, atyre që janë të punësuar dhe është një shifër që ka ngelur në të njëjtat nivele që nga 2000. Por, siç thashë, shifrat tregojnë që ka një lëvizje, një zhvendosje të heshtur të vetëpunësimit. Po t’u referohemi ekspertëve mbi punësimin, do shikojmë që ka një vetëpunësim që është me dëshirë( kryesisht për vendet nordike) ose një vetëpunësim si një farë detyrim, ose vetorganizim për mbijetese( rasti i Rumanisë, Greqisë apo Kroacisë).
Çfarë flitet në botë për këtë gjë?
Në botë flitet për mungesat e politikave sociale, të cilat krijojnë akses për sigurimet shoqërore ose shëndetësore. Zakonisht kush regjistrohet si i vetëpunësuar ose kur është në fazën e start-up, zakonisht deklaron pagën minimale, nga e cila sigurisht efektet janë më të mëdha për gjithë shoqërinë, por edhe vetë personin. Ka edhe prej tyre që nuk janë të regjistruar, sepse janë në fazat që nuk e kanë gjetur veten dhe kanë punë herë pas here. Nëse do shikojmë cilat janë problemet, ka disa sugjerime dhe gjetje nga tregu shqiptar i punës, i të vetpunësuarve ose atyre që tremben, duke nsur nga pagesat. Zakonisht, kush është i vetëpunësuar, ka vënë re që shpeshherë ka bërë shumë punë, që shpesh herë pagesa të vonohet ose për mungesë të kuadrit ligjor, pagesa kryhet pjesërisht ose aspak. Këtë e kam ndeshur tek shumë njerëz që kam pyetur këto kohë në përgatitjen time për këtë podcast.
Nga ana tjetër, ka përvoja pozitive shumë të mira. P.sh nëse do shikonim punonjësit e vetëpunësuarit në shërbimin etransportit Uber, ata janë të vetëpunësuar, por kompania bën sigurimin e tyre shëndetësor dhe atë në raste aksidenti.
Po ndaj me ju disa gjetje të pyetësorit:
Lexo: Drejtimi i njerëzve do të thotë të kesh vetëm “çelësat e kashtës” në dorë?
1-Pse do të punonit në shtet?
23% e njerëzve thonë se ka një siguri
0% thonë që “ka kuptim për mua” dhe
23% “nuk e di pse dua të punoj në shtet”
“56% – kjo është forma më e thjeshtë për të punuar, paguhesh mirë.
Kishte edhe nga ata që thonë, “nuk punohet në shtet, e merr rrogën qyl”.
2 .Pse do punonit në sektorin privat?
12% ka siguri
34% ka kuptim
12% nuk e dimë
45% do punoja në privat me dikë nëse kemi vizion të njëjtë dhe nëse rroga do ishte e sigurt
Në cilat rrethana do të ndërtonit biznesin tuaj?
55%- po të kisha siguri do e bëja
23%- po të kisha financa do ta bëja
34% -është ë rëndësishme të gjesh bashkëpunëtorët dhe besimin.
Nëse vini re, shifrat që bërtasin janë 46% që do donin të punonin në shtet, sepse ka siguri dhe paguheshin mirë.
34% -puna në privat ka kuptim. Janë njerëz që kanë në shpirt sipërmarrjen.
68% -po, do krijoja biznesin tim.
Sugjeroj që shteti të ketë disa platforma, në të cilat të merren, të afrohen investitorë të ndryshëm, të cilët vijnë me interesa të caktuara. Të lëmë të hapur një derë për të rinjtë, që të vijnë të mësojnë.
Duhet të na ndihmojë të ndërmarrim veprime për të ndërtuar sisteme dhe për të mbështetur të rinjtë tanë drejt punësimit.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
