Nga Koço Broka, ekonomist
Kur bëhet fjalë për adresimin e aspekteve të ndryshme të tregut të punës, pagës minimale, reformës së pagave etj., me të cilat po ndeshet biznesi, apo qoftë edhe me një aspekt të veçantë të tij, mendoj se është e nevojshme të mos anashkalohen, por të mbahen parasysh edhe efektet e dukurive demografike e sidomos ato të emigracionit, imigracionit, migracionit neto, krahas ndikimit të faktorëve cilësorë mbi to.
E nënvijëzoj këtë, se si faktorët cilësorë, por edhe ata sasiorë të tregut të punës, janë të ndërlidhur, kanë simbiozën e brendshme me ndikime të ndërsjella midis tyre, në hapësirë dhe në kohë.
Mjafton të kujtoj këtu se 50 vjet më pare, kur brezi im ishte në universitet, në një leksion të Ekonomisë Politike, pedagogu, duke folur për ndikimet e revolucionit shkencor të asaj kohe në botë, por edhe në vendin tonë, do të na tërhiqte vëmendjen për dy momente:
a) Vendi ynë është në fazën e revolucionit të dytë industrial (Elektrifikimi dhe kimizimi i fuqishëm i ekonomisë, industrializimi i mbarë vendit përfshirë dhe bujqësisë etj,; kurse aktualisht, ndryshe nga 50 vjet më parë bota, ka hyrë në fazën e katërt të revolucionit industrial, atë të digjitalizimit dhe inteligjencës artificiale), por dhe në kushtet e një revolucioni të thellë tekniko-shkencor. Me tej, pedagogu u ndal në 10 nga arritjet me të mëdha tekniko-shkencore të dekadës së fundit të asaj kohe, që nga shpikja e lazerit deri te zbritja e njeriut të parë në Hënë.
Një ndër tiparet e revolucionit tekniko-shkencor, është shkurtimi i kohës, nga zbulimi i një shpikje deri në materializimin e saj në teknikë-teknologji, zbatimin në shkallë të gjerë, në ekonomi, në prodhim e shërbime. Për shembull, nëse në shekullin e XIX-të, nga shpikja e telefonit në zbatimin në praktikë të tij u deshën mbi 25-30, në vitet 60-të nga zbulimi i lazerit deri në zbatimin e tij në praktikë u deshën vetëm 4-5 vjet. Nuk po ndalem sot në përhapjen e shpejtë të ChatGPT…
“Në kushtet kur Shqipëria, si një vend i vogël, që nuk ka shumë anë të përbashkëta me vendet e zhvilluara të botës, apo qoftë edhe me një vend relativisht të vogël, por shumë të zhvilluar si Izraeli, nuk jemi vend, as i shpikjeve fondamentale shkencore, por as dhe atyre teknike-teknologjike. Por, mund dhe ia vlen t’i bëjmë tonat këto dukuri, përvetësimin sa më të shpejtë të zbulimeve dhe njohurive shkencore e teknologjike bashkëkohore dhe zbatimin sa më parë të tyre në ekonomi në vendin tonë, në punën tuaj kur të dilni në jetë e të hyni në punë.
Artikulli u publikua më parë në faqen 45 të numrit 32 të revistës Business Magazine Albania. Business Magazine Albania është revista e parë digjitale me përmbajtje origjinale në shqip të orientuar nga fusha e biznesit. Ju mund Abonoheni dhe të Shfletoni Këtu nr. 32 të saj.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
