Era dhe dielli gjeneruan 10% të energjisë elektrike globale për herë të parë në vitin 2021, tregon një analizë e re. Pesëdhjetë vende marrin më shumë se një të dhjetën e fuqisë së tyre nga burimet e erës dhe diellit, sipas hulumtimit nga Ember, një institut kërkimor për klimën dhe energjinë.
Ndërsa ekonomitë e botës u rikuperuan nga pandemia Covid-19 në 2021, kërkesa për energji u rrit.
Kërkesa për energji elektrike u rrit me një ritëm rekord. Kjo pa një rritje të energjisë së qymyrit, duke u rritur me ritmin më të shpejtë që nga viti 1985.
Hulumtimi tregon se rritja e nevojës për energji elektrike vitin e kaluar ishte e barabartë me shtimin e një Indie të re në rrjetin botëror.
Dielli, era dhe burime të tjera të pastra gjeneruan 38% të energjisë elektrike në botë në 2021. Për herë të parë turbinat me erë dhe panelet diellore gjeneruan 10% të totalit. Pjesa që vjen nga era dhe dielli është dyfishuar që nga viti 2015, kur u nënshkrua marrëveshja e Parisit për klimën.
Kalimi më i shpejtë te era dhe dielli u zhvillua në Hollandë, Australi dhe Vietnam. Të tre kanë zhvendosur një të dhjetën e kërkesës së tyre për energji elektrike nga lëndët djegëse fosile në burimet e gjelbra në dy vitet e fundit.
Lexoni: Ndryshimet klimatike po ndikojnë edhe për supermarketin
“Hollanda është një shembull i mrekullueshëm i një vendi me gjerësi më veriore që dëshmon se nuk është vetëm vendi ku shkëlqen Dielli, por ka të bëjë gjithashtu me mjedisin e duhur politik që bën ndryshimin e madh në ngritjen e diellit,” tha Hannah Broadbent nga Ember.
Vietnami gjithashtu pa një rritje spektakolare, veçanërisht në energjinë diellore, e cila u rrit me mbi 300% në vetëm një vit.
“Në rastin e Vietnamit, pati një hap masiv në prodhimin diellor dhe ai u nxit nga tarifat nxitëse, para që qeveria ju paguan për prodhimin e energjisë elektrike, gjë që e bëri atë shumë tërheqës për familjet dhe për ndërmarrjet që të shpërndanin sasi të mëdha të energjisë diellore”, tha Dave Jones, udhëheqësi global i Ember.
“Ajo që pamë me këtë ishte një hap masiv në gjenerimin diellor vitin e kaluar, i cili jo vetëm plotësoi rritjen e kërkesës për energji elektrike, por gjithashtu çoi në një rënie të prodhimit të qymyrit dhe gazit.”
Pavarësisht rritjes dhe faktit që disa vende si Danimarka tani marrin më shumë se 50% të energjisë elektrike nga era dhe dielli, energjia e qymyrit gjithashtu pa një rritje të jashtëzakonshme në vitin 2021.
Një shumicë e madhe e rritjes së kërkesës për energji elektrike në vitin 2021 u plotësua nga lëndët djegëse fosile me rritjen e energjisë elektrike me qymyr me 9%, shkalla më e shpejtë që nga viti 1985.
Pjesa më e madhe e rritjes së përdorimit të qymyrit ishte në vendet aziatike, duke përfshirë Kinën dhe Indinë, por rritja e qymyrit nuk u shoqërua me përdorimin e gazit i cili u rrit globalisht me vetëm 1%, duke treguar se rritja e çmimeve të gazit e ka bërë qymyrin një burim më të qëndrueshëm të energjisë elektrike.
“Vitin e kaluar ka pasur disa çmime vërtet super të larta të gazit, ku qymyri u bë më i lirë se gazi,” tha Dave Jones.
“Ajo që ne po shohim tani është se çmimet e gazit në të gjithë Evropën dhe në pjesën më të madhe të Azisë janë 10 herë më të shtrenjta se sa ishin vitin e kaluar.”
Ai i quajti rritjet e çmimeve si për gazin ashtu edhe për qymyrin: “një arsye e dyfishtë që sistemet e energjisë elektrike të kërkojnë më shumë energji elektrike të pastër, sepse ekonomia ka ndryshuar rrënjësisht.”
Studiuesit thonë se pavarësisht kërkesës së qymyrit në vitin 2021, ekonomitë kryesore duke përfshirë SHBA-në, Britaninë e Madhe, Gjermaninë dhe Kanadanë po synojnë të zhvendosin rrjetet e tyre në energji elektrike 100% pa karbon brenda 15 viteve të ardhshme.
Ky ndërrim po nxitet nga shqetësimet për mbajtjen e rritjes së temperaturës në botë nën 1.5C këtë shekull. Për ta bërë këtë, shkencëtarët thonë se era dhe dielli duhet të rriten me rreth 20% çdo vit deri në vitin 2030. Autorët e kësaj analize të fundit thonë se kjo tani është “jashtëzakonisht e mundur”.
Lufta në Ukrainë gjithashtu mund t’i japë një shtysë burimeve të energjisë elektrike që nuk varen nga importet ruse të naftës dhe gazit.
“Era dhe dielli kanë mbërritur, dhe ato ofrojnë një zgjidhje nga krizat e shumta me të cilat po përballet bota, pavarësisht nëse është një krizë klimatike, apo varësia nga lëndët djegëse fosile, kjo mund të jetë një pikë kthese e vërtetë”, tha Hannah Broadbent.
/bbc
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
