Autori dhe folësi i TEDx, Sanjiv Chopra shpjegon shkencën e lumturisë.
Për shumë sipërmarrës dhe drejtues biznesi, lumturia ndonjëherë duket sikur mund të matet në para, fitimet e këtij tremujori, ose marrëveshja që sapo kemi arritur, ose raundi i fundit i financimit. Por në fakt, hulumtimi është shumë i qartë se paratë nuk barazohen me lumturinë dhe marrja e më shumë prej tyre nuk ka gjasa t’ju bëjë më të lumtur.
Për shembull, shikoni se çfarë ndodh me njerëzit që fitojnë llotarinë, thotë profesori i Shkollës Mjekësore të Harvardit, Sanjiv Chopra. “Hulumtimi tregon se në fund të një viti, ata janë kthyer në bazë. Disa janë më pak të lumtur,” tha Sanjiv Chopra në fjalimin e tij në TEDx.
Kjo është për shkak të një fenomeni psikologjik të quajtur adaptim hedonik, shpjegoi ai. Mund të blini, të themi, një shtëpi të bukur dhe makinën e ëndrrave tuaja. “Në fund të tre muajve, është një shtëpi e bukur, është një makinë e bukur. Mësohesh me të,” tha ai. Nëse keni kaluar ndonjëherë kohë duke kërkuar një objekt të bukur ose një artikull veshje dhe më në fund e keni marrë atë, mund të keni përjetuar vetë përshtatjen hedonike. Me kalimin e kohës, mund t’ju pëlqejë ende blerja, por ka të ngjarë të humbasë fuqinë e saj për t’ju ngritur humorin vetëm sepse e zotëroni atë.
Nëse paratë nuk do t’ju bëjnë të lumtur, çfarë do t’ju bëjnë? Mund të gjeni disa përgjigje në fjalimin e tij.
- Qëllimi (ose dharma)
Për Chopra, lumturia është e lidhur me idenë e dharma, një term pa ekuivalent të saktë në anglisht që ndonjëherë përkthehet si virtyt ose meritë. Sokrati ka thënë se lumturia nuk ishte e rezervuar për poetët dhe mbretërit, por mund të arrihet me përpjekje njerëzore. “Lumturia dhe virtyti ishin të lidhura pazgjidhshmërisht. Grekët e lashtë në fakt nuk e përdornin fjalën lumturi; ata përdorën një term të quajtur eudaimonia që fjalë për fjalë do të thotë ‘lulëzim njerëzor’.” Ideja është se njerëzit janë të lumtur kur janë në lulëzim, duke përmbushur qëllimin për të bërë diçka kuptimplotë në botë.
Chopra tha se ai zbuloi dharman e tij kur ishte në shkollë të mesme në New Delhi, ku dhe papritmas u verbua. Babai i tij, një mjek, diagnostikoi mrekullisht një reagim një në një milion ndaj një vaksine tetanozi që Chopra kishte marrë dy javë më parë. Akoma më e mahnitshme, babai e bëri këtë diagnozë me telefon, nga 70 milje larg. Ai u tha mjekëve të Chopra-s që të administronin menjëherë një dozë masive kortikosteroide që e rikthente shikimin e Chopra brenda tetë orësh.
“Ajo ishte dita kur vendosa që dharma ime ishte të bëhesha mjek,” tha ai.
Lexoni: A ka një ekuacion për lumturinë? Ja se si mund ta zbulojmë
- Dhënia
E mbani mend atë hulumtim mbi fituesit e llotarisë? Ishte një grup që dukej se fitonte lumturi të qëndrueshme nga pasuria e tyre e papritur: ata që dhanë një pjesë të parave për qëllime bamirësie. Humanitari dhe fituesi i çmimit Nobel për Paqen Albert Schweitzer bëri të njëjtin vëzhgim, shtoi Chopra. Duke folur me një grup, ai tha: “Nuk e di se cili do të jetë fati juaj, por për një gjë jam i sigurtë. Ata mes jush që do të jenë vërtet të lumtur janë ata që kanë kërkuar dhe kanë gjetur se si të shërbejnë.”
Një eksperiment magjepsës duket se e vërteton këtë mendim. Studentëve të kolegjit iu dhanë një shumë të vogël parash dhe disave iu tha t’i shpenzonin për diçka që dëshironin, ndërsa të tjerëve iu tha t’i shpenzonin për dikë tjetër. Në fund të ditës, ata që e kishin shpenzuar për të tjerët ishin shumë më të lumtur.
- Mirënjohja
“Kërkimet kanë treguar se nëse shpreh mirënjohje rregullisht, do të jesh i lumtur, do të jesh më kreativ, do të jesh më i përmbushur, madje mund të jetosh dhjetë vjet më gjatë,” tha Chopra.
Studimet e binjakëve kanë treguar se 50% e lumturisë sonë përcaktohet nga gjenetika jonë, shtoi ai. “Çuditërisht, vetëm 10% janë kushtet e jetesës, pavarësisht nëse jetoni në një rezidencë të madhe apo në lagjet e varfra”. 40% tjetër varet nga faktorë të tillë si qëllimi dhe dhënia, të përshkruara më sipër.
Por edhe 50% gjenetike, ajo që Chopra e quan “pika e caktuar”, mund të përmirësohet përmes gjërave të tilla si ushtrimi i rregullt, terapia njohëse e sjelljes, meditimi dhe duke shprehur mirënjohje në baza të rregullta. Ai vë në dukje se Robert Emmons, i njohur për udhëheqjen e lëvizjes së psikologjisë pozitive, thotë se hulumtimet tregojnë se mund të rrisni lumturinë me 25 % përmes praktikës së rregullt të shprehjes së mirënjohjes. Kjo mund të jetë arsye e mjaftueshme për t’u përpjekur të ndiheni mirënjohës çdo ditë.
Pra, nëse nuk pranoni asnjë nga këshillat e Chopra, ju lutemi provoni të praktikoni mirënjohjen. Ndryshimet që bëni në pikëpamjen dhe humorin tuaj mund t’ju befasojnë. Dhe padyshim që do t’ju bëjnë më të lumtur sesa fitimi i llotarisë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
