Disa e quajnë atë qyteti fantazëm, sepse për dekada nuk u shfaq në asnjë hartë – një vend klandestin që në kulmin e Luftës së Ftohtë ka të ngjarë të fshihte një arsenal vdekjeprurës të armëve bërthamore të afta për të zhdukur qytetet kryesore perëndimore.
Të tjerët i referohen atij si Çernobili polak, sepse manteli i fshehtësisë i hedhur nëpër misteret e tij radioaktive bëri krahasime të shqetësuara me zonën e përjashtimit që rrethon stacionin elektrik të goditur nga katastrofa.
Por sot, Borne Sulinowo, në rajonin e Pomeranezit Perëndimor të Polonisë Veriore, po shfaqet si një destinacion emocionues për kërkuesit e aventurave që kërkojnë të eksplorojnë një zonë të bukur natyrore dhe një zonë sovjetike relativisht të panjohur me një të kaluar shumë të errët.
Arritja e këtij qyteti nga Szczecin, kryeqyteti i rajonit, përfshin një udhëtim të gjatë nëpër ultësirën kryesisht rurale të Polonisë, një terren që gjithashtu mbart trashëgiminë e Luftës së Ftohtë. Askund më shumë sesa në qytetit e Drawsko Pomorskie, vendndodhja e terrenit më të madh ushtarak për trupat e NATO-s në Europë.
Vitin e kaluar, dhjetëra mijëra personel ushtarak u derdhën në zonë, duke përdorur mbulesën e ofruar nga peizazhi i liqeneve dhe pyjeve të dendura për Defender-Europe 20, që thuhet të jetë stërvitja më e madhe ushtarake në kontinent për çerek shekulli.
Një orë më larg në lindje nga Drawsko, ku pylli bëhet më i thellë dhe më i qetë do të mund të arrini në zonën e dikurshme të ndaluar të Borne Sulinowo.
Para shembjes së Bashkimit Sovjetik në 1991, ky vend ishte i arritshëm vetëm për ata me një kalim të veçantë, ose “пропуск” në rusisht. Të gjithë të tjerët qëndruan larg dhe u shtirën sikur nuk dinin asgjë për këtë. Ishte e mbyllur, e fshehur dhe e shmangur më së miri.
Gati 12,000 trupa sovjetike ishin vendosur në kompleksin ushtarak Borne Sulinowo në kulmin e Luftës së Ftohtë. Ata ishin pjesë e Grupit Verior të Forcave të pranishme në Poloni si pjesë e marrëveshjes së Traktatit të Varshavës midis Bashkimit Sovjetik dhe republikave socialiste të Bllokut Lindor.
“Vendi ishte një vend ndërtimi masiv për trupat dhe objektet ushtarake,” i tha Wies CNaw Bartoszek, pronar i muzeut lokal në Borne Sulinowo, për CNN Travel.
“Pas vitit 1945, kur Sovjetikët morën vendin, kompleksi ishte bërë pjesë e planeve ushtarake të Traktatit të Varshavës, të cilat përfshinin stërvitje masive që përgatitën forcat tokësore dhe ajrore për një pushtim të Perëndimit.
” Ka qenë vetëm një rrugë që të çonte atje, një udhë hekurudhore që përfundonte në qytetin misterioz pas gardheve të elektrizuar. ”
Njerëzit që jetonin afër Borne Sulinowo ishin, me sa duket, shumë të frikësuar për ta përmendur atë.
Megjithatë, qyteti ende tregon shenja të së kaluarës së tij. Disa ndërtesa, të tilla si struktura madhështore që strehonte oficerët e vjetër, tani po prishen dhe kanë nevojë për rinovim. Muret prej mermeri flasin për lavdinë e tyre të dikurshme.
LEXO: A keni dëgjuar për Qytetin Shkencor të Marsit?
Ndërsa mund të duket sikur ka parë ditë më të mira, qyteti shpreson të tërheqë investitorë duke marketinguar veten si një destinacion për turistët që kërkojnë të eksplorojnë shkretëtirën përreth – dhe ndoshta të shikojnë një pjesë të historisë Sovjetike.
Pyjet me pisha dhe lisi janë të mbushura me liqene, përrenj, lumenj dhe pellgje dhe janë ideale për çiklizëm dhe shëtitje gjatë sezonit të verës. Është gjithashtu e pasur me jetë të egër duke përfshirë derrat e egër, drerët dhe fazanët.
Nxitja e këtij magjepsjeje janë histori në lidhje me kokat bërthamore që dikur ishin fshehur në kapanone masive në zonë, një nga tre objektet e armëve bërthamore të ndërtuara në Poloninë perëndimore.
Kiarszys u mbështet në fotot satelitore të deklasifikuara të CIA-s, radarët që depërtojnë në tokë dhe kontrollet për shenja rrezatimi. Sipas hulumtimit të tij, nuk është zbuluar asnjë ndotje.
Sot, një zbrazëti del mbi këto ndërtesa të braktisura dhe të shkatërruara. Ndërsa pyjet dhe liqenet që i rrethojnë shpresojmë së shpejti, kur të mbarojë pandemia, të ofrojnë relaksim për pushuesit, këto relike të totalitarizmit dhe ambiciet e saj bërthamore do të shërbejnë gjithashtu si një kujtesë e një kapitulli më të errët në historinë tonë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
