Shumë prej nesh shpresojnë se vaksinat kundër koronavirusit të jenë zgjidhja e pandemisë, duke na mundësuar që të rimarrim jetën e vjetër. Por shkencëtarët thonë se vetëm injektimi i vaksinave nuk do të jenë të mjaftueshme. Masat e tyre janë të nevojshme për të parandaluar përhapjes.
Modeli i “djathit zviceran”
Problemi është se asnjë masë e vetme për të parandaluar përhapjen e koronavirusit nuk është 100% efektive, dhe kjo përfshin vaksinat. Shikoni një bllok djathi zviceran me vrimat karakteristike, të prerë në 9 copa. Secila shtresë përfaqëson një nga mbrojtjet tona kundër virusit. Asnjë nga fetat nuk është perfektë. Secila prej tyre ka vrima, që përfaqësojnë të metat e masës, të cilat lejojnë virusin të gjejë rrugëdalje. Megjithatë nëse ekzistojnë disa shtresa, mundësia që virusi të ndalet nga njëra prej tyre rritet. Le të hedhim një vështrim për secilën fetë djathi.
Vaksinat vlerësohen gjerësisht si arma më e fuqishme në armaturën tonë Covid-19. Disa janë më shumë se 90% efektivë dhe parandalojnë njerëzit që sëmuren dhe vdesin nga virusi. Por asnjë vaksinë nuk është 100% efektive dhe ka shanse që të prekemi nga virusi edhe pas dozës.
Testimi në masë mund të gjejë njerëzit që bartin virusin, të cilët nuk janë të vetëdijshëm se e kanë. Por kthesat e shpejta, ose testet anësore janë të papërsosura dhe mund të humbin disa raste.
Sistemet e gjurmimit të kontaktit gjurmojnë njerëzit që kanë qenë në kontakt të ngushtë me një rast pozitiv, për t’i këshilluar ata të izolojnë. Por skema të tilla duhet të jenë të shpejta dhe të arrijnë ndërmjet 80% -100% të kontakteve për të punuar në mënyrë efektive.
Shumica e vendeve këshillojnë njerëzit që dyshojnë ose e dinë se kanë Covid të qëndrojnë në shtëpi dhe të shmangin kontaktin me të tjerët. Disa gjithashtu u kërkojnë udhëtarëve që të bëjnë karantinë. Por disa njerëz nuk e ndjekin këtë këshillë ose nuk munden ta ndjekin.
Maskat e fytyrës mund të bllokojnë pikat e virusit nga kollitja, teshtitjet dhe të folurit. Por edhe maskat e shkallës më të lartë të mbrojtës ende lejojnë që disa viruse të depërtojnë. Maskat gjithashtu duhet të vendosen në mënyrë korrekte dhe të përdoren nga të gjithë njerëzit për të bërë një ndryshim.
Qëndrimi 2 metër larg dikujt mund të zvogëlojë mundësinë e transmetimit të virusit. Por ne ende mund të infektohemi edhe aq larg. Ajri i pastër ul rrezikun e infektimit dhe rrezatimi ultraviolet nga rrezet e diellit mund të shkatërrojë virusin e lënë në sipërfaqe. Por rreziku jashtë nuk zvogëlohet në zero.
Mundësia e infektimit me virus rritet në zonat pa ajrosje. Sa më i madh të jetë fluksi i ajrit, aq më i ulët është rreziku, por rreziku është ende aty. Higjiena e mirë mund të ndihmojë në ndalimin e përhapjes së virusit, por rreziku nga grimcat në ajër mbetet.
Siç mund ta shohim, asnjë fetë e djathit zviceran nuk do të garantojë mbrojtje 100%. Vetëm duke përdorur një numër fetash, ose masash, ne krijojmë mundësinë më të mirë për të mbrojtur veten, miqtë dhe familjen tonë.
Virologu australian Ian Mackay, i pari që përdori modelin e “djathit zviceran” në lidhje me pandeminë, thotë, në të vërtetë, vrimat e djathit vazhdimisht do të hapen, mbyllen dhe zhvendosin vendndodhjen në varësi të sjelljes sonë. Kjo është arsyeja pse ai dhe shkencëtarë të tjerë thonë, edhe në vendet me mbulim të madh të vaksinave, duhet të vazhdojnë me masat e shumëfishta për të ndaluar virusin.
Metodologjia
“Modeli i mbrojtjes së djathit zviceran” u krijua për herë të parë nga Ian M Mackay, një virolog në Universitetin e Queensland, Australi dhe është përkthyer në më shumë se dy duzina gjuhë të ndryshme. Bazohet në një koncept të krijuar nga James T Reason, një psikolog i famshëm, aktualisht profesor në Universitetin e Mançesterit. Përdoret në qarqet shkencore kur diskutohet për zvogëlimin e rrezikut.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
