Joël Lapointe nuk po kërkonte atë që zbuloi kur hapi Google Maps. Ai thjesht po planifikonte një udhëtim kampingu në rajonin e largët Côte-Nord të Quebec-ut. Por një vështrim në pamjen satelitore pranë Liqenit Marsal zbuloi diçka të papritur: një formacion të çuditshëm në formë rrethi, që mund të mbajë të fshehur gjurmë të një ngjarjeje kozmike miliona vjeçare.
Zbulimi i Lapointe — një gropë e pazakontë me diametër prej 15 kilometrash — ka tërhequr që atëherë vëmendjen e gjeofizikanëve, të cilët besojnë se vendi mund të jetë rezultat i një përplasjeje të lashtë të një asteroidi.
Pasi pa formën rrethore të përkryer, Lapointe kontaktoi Pierre Rochette, një gjeofizikan nga Qendra e Kërkimit në Gjeoshkencat Mjedisore (CEREGE) në Francë. Së bashku me një ekip ekspertësh, Rochette shqyrtoi vendin më nga afër. Të dhënat paraprake sugjeruan se një ngjarje e fuqishme mund të ketë krijuar vërtet unazën e maleve të vogla që rrethojnë Liqenin Marsal.
“Duke parë topografinë, është shumë sugjestive se një ndodhi e fuqishme ka ndodhur në formësimin e saj,” tha Rochette për CBC.
Ndërsa disa kratere identifikohen lehtësisht nga anomalitë gravitacionale ose çrregullimet magnetike, ky vend nuk ofron shenja të qarta të tilla. Megjithatë, kjo nuk e ka zbehur entuziazmin. Studiuesit besojnë se, me hetime më të detajuara, mund të konfirmohet se krateri është krijuar nga efekti i një asteroidi.
Krateret e përplasjes kaq të mëdha janë rrallë të zbulohen, sidomos rastësisht. Sipas Gordon Osinski, shkencëtar i Tokës nga Universiteti Western, strukturat rrethore shpesh vërehen në Google Earth ose Google Maps, por në nëntë nga dhjetë raste, ato rezultojnë të jenë veçori gjeologjike, jo kratere. Megjithatë, Osinski është optimist për zbulimin e Lapointe. “Është shumë emocionuese,” tha Osinski për reporterët e CBC. “Nuk ndodh shpesh.”
Lexo edhe: Lançohet Bluetooth 6.0 – ja çfarë mund të ofrojë ky standard i ri dhe i përmirësuar
Vendi i fundit i përplasjes së një asteroidi me këtë madhësi u konfirmua në vitin 2013. Mosha e kraterit vlerësohet të jetë midis 450 dhe 38 milionë vjet. Kjo sugjeron se ai është formuar gjatë një periudhe të historisë së Tokës që mund të hedhë dritë të re mbi dinamikën e lashtë planetare. Meteoritet mbartin informacione mbi formimin e sistemit diellor dhe ato që bien në Tokë ndihmojnë shkencëtarët të kuptojnë më mirë të shkuarën e largët dhe mundësitë për përplasje të ardhshme.
Çfarë pritet më tej?
Për të provuar se Liqeni Marsal është një krater i përplasjes, do të nevojiten më shumë se sa imazhe satelitore. Ekipi i Rochette ka kryer tashmë disa studime paraprake, por puna në terren do të jetë thelbësore për të mbledhur prova më përfundimtare. Një nga shenjat dalluese të një krateri të konfirmuar është prania e “kornizave të shpërthimit” — formacione shkëmbore të gdhendura nga valët goditëse të përplasjes. Ekipi planifikon të vizitojë zyrtarisht vendin në vitin 2025, në pritje të financimit për ekspeditën. Nëse gjejnë kornizat e shpërthimit ose tregues të tjerë kyç, Liqeni Marsal mund të bëhet një nga zbulimet më të rëndësishme gjeologjike të viteve të fundit.
Deri atëherë, komuniteti shkencor pret. Zbulimi i Lapointe mund të hapë një kapitull të ri në kuptimin tonë të historisë gjeologjike të Tokës — dhe e gjitha falë një vështrimi të rastësishëm në Google Maps.
Gjetjet u përshkruan në Takimin e 86-të Vjetor të Shoqatës së Meteorëve 2024.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
