Rotorcraft-i 85 milionë dollarësh, i quajtur Ingenuity, mund të nisë një qasje të re për të eksploruar planete të tjerë. Si një demonstrim teknologjik, droni është vendosur të kryejë deri në pesë fluturime provë në Mars, duke filluar që nga 8 prilli. Rover dhe stacioni i tij i helikopterit tashmë kanë filluar udhëtimin e tyre drejt një fushe të hapur marsiane, që do të shërbejë si një pistë ajrore. Të dielën, Perseverance lëshoi mburojën në formë kitare që mbronte helikopterin, duke ekspozuar Ingenuity në ajrin marsian për herë të parë.
Një aparat fotografik në rover kapi dronin të palosur pranë pjesës fundore të Perseverance. Ingenuity së shpejti do të shpaloset vetë, një proces që NASA e ka quajtur “origami i kundërt” dhe përpjekja për fluturimet e para të kontrolluara në një planet tjetër.
-“Ne përdorim dronë dhe helikopterë, për të gjitha llojet e gjërave, për të cilat ato janë më të përshtatshme sesa automjetet në tokë”,- tha Håvard Grip, piloti kryesor i NASA-s për Ingenuity-n, të martën në një konferencë shtypi.
Lexo: Shtohet vëmendja ndaj misioneve hapësinore
Në planetët e tjerë, mendimi vazhdon, eksploruesit e ngjashëm ajrorë mund të bëjnë të gjitha llojet e gjërave që roverët nuk munden.
-“Ajo mund të jetë për qëllime zbulimi, marrje fotografish për të zbuluar zonat, synimet e mundshme shkencore për rovers-at e ardhshëm, apo edhe astronautët e ardhshëm në Mars”,- tha Grip. “Ose mund të mbartë instrumentet e veta shkencore në zona ku nuk mund të shkoni me një automjet toke”.
Misioni i Ingenuity është të demonstrojë se ky lloj i ri i fluturimeve hapësinore funksionon. Kështu që në javët e ardhshme, droni duhet të shpaloset vetë, të shkëputet nga pjesa fundore e roverit, t’u mbijetojë netëve të ftohta të Marsit dhe të fluturojë në atmosferën më të lehtë që çdo mjet ka tentuar ndonjëherë.
Ingenuity duhet t’i mbijetojë një rënie të shkurtër dhe ngricës së netëve marsiane
NASA njoftoi se ekipi i Ingenuity kishte zgjedhur një fushë ajrore: një copë toke të rrafshët 33 me 33 metra afër vendit të uljes së Perseverance. Prej andej, Ingenuity mund të ngrihej dhe të zbresë në mënyrë të sigurt, me një zonë fluturimi afërsisht 300 metra të gjatë për të eksploruar në hapësirë.
Sapo Perseverance të arrijë në fushën ajrore, ajo do të kalojë gjashtë ditë duke manovruar helikopterin në vend, duke lejuar që Ingenuity të shpaloset vetë. Më pas do të lëshojë Ingenuity-n në tokë.
“Dita më stresuese, të paktën për mua, do të jetë dita e fundit, kur ne përfundimisht do të ndajmë helikopterin dhe do të hedhim Ingenuity në tokë”, -tha Farah Alibay, i cili drejton ekipin përgjegjës për integrimin e helikopterit në Perseverance.
Perseverance duhet të tërhiqet shpejt, duke ekspozuar panelet diellore të helikopterit në mënyrë që ato të karikohen. Kjo do të jetë kritike, pasi temperaturat e sipërfaqes së Marsit natën bien deri në minus 130 gradë. Ingenuity mund të mbijetojë vetëm një natë në ato kushte të ftohta pa u mbushur me energji diellore.
Pas sesionit të tij të parë të karikimit, Ingenuity do të kalojë rreth një javë duke provuar sensorët dhe motorët e saj. Nëse gjithçka është në rregull, ajo më në fund do të jetë gati për të fluturuar.
Një muaj fluturime me helikopter në Mars
Meqenëse komunikimi me anijen në Mars zgjat disa minuta nga Toka, kontrolluesit e tokës nuk mund të drejtojnë fluturimin e Ingenuity në kohë reale. Kështu, inxhinierët e kanë dizenjuar dhe programuar helikopterin për të kryer deri në pesë fluturime në mënyrë autonome brenda një harku prej 30 ditësh marsiane (afërsisht një muaj në Tokë).
Marsi ka një atmosferë tepër të hollë vetëm sa 1% dendësi e asaj të Tokës. Për të kapur mjaftueshëm ajër, katër fletët e fibrave të karbonit të helikopterit duhet të rrotullohen në drejtime të kundërta me rreth 2,400 rrotullime në minutë, rreth tetë herë më shpejt se një helikopter pasagjerësh në Tokë.
-“Unë mendoj se sfida më e madhe do të jetë se ne po fluturojmë në atmosferën e Marsit, e cila ka dinamikën e vet, erërat e veta dhe kështu me radhë. Këto janë gjëra të cilat ne i kemi testuar me tunele me erë në dhomën tonë. Ne kemi një farë besimi se gjithçka do të jetë mirë. Por nuk ka asgjë që mund të krahasohet me mjedisin real të Marsit për të parë se sa mirë funksionon fluturimi dhe aerodinamika”,- tha në konferencë Bob Balaram, kryeinxhinier i NASA-s.
Fluturimi i parë i Ingenuity thjesht do të provojë nëse helikopteri mund të ngrihet me sukses disa metra nga toka, të qëndrojë pezull për rreth 30 sekonda dhe pastaj të ulet përsëri. Nga kjo e në vazhdim, çdo provë do të bëhet më e vështirë se e fundit, duke kulmuar në një fluturim përfundimtar që mund të mbartë helikopterin mbi 300 metra mbi tokën Marsiane.
Edhe një fluturim i shkurtër do të ishte një arritje e madhe.
Lexo: Konfindustria: 67% e bizneseve pro taksës së sheshtë
“Do të jetë me të vërtetë një moment i vëllezërve Wright, por në një planet tjetër. Çdo hap përpara do të jetë i pari i këtij lloji”,- tha MiMi Aung, menaxheri i projektit për ekipin e helikopterit, në një konferencë para se të ulej rover.
Pasi Ingenuity të përfundojë fluturimet e saj, Perseverance do të fillojë misionin e saj kryesor: vozitja përmes një ish lumi delta dhe kërkimi i shenjave të mikrobeve antike të alienëve.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
