Japonia kalon në javë pune me katër ditë për të nxitur lindjet – por a mjafton kjo?

Në prill, qeveria japoneze prezantoi një politikë të re që lejon punonjësit e administratës publike të punojnë vetëm katër ditë në javë, me synimin për të ndihmuar veçanërisht prindërit – dhe në mënyrë të veçantë nënat – të gjejnë një ekuilibër më të mirë mes jetës familjare dhe asaj profesionale. Kjo lëvizje e guximshme vjen në një kohë kur parashikohet që popullsia e Japonisë të bjerë me 30% deri në vitin 2070, duke detyruar autoritetet të shqyrtojnë strategji jo tradicionale për të nxitur martesat dhe lindjet. Por a mjafton më shumë kohë e lirë që gratë të vendosin të kenë më shumë fëmijë, apo po anashkalojmë zgjedhjet personale të grave sot?

Ndryshime në kulturën e punës

Guvernatorja e Tokios, Yuriko Koike, bëri të ditur se politika e re synon të ofrojë më shumë fleksibilitet për prindërit dhe të lehtësojë presionin që sjell kultura e njohur japoneze e punës me orare të zgjatura. Punonjësit do të përfitojnë tre ditë të lira shtesë në muaj, megjithëse numri total i orëve mujore të punës nuk do të ndryshojë. Do të ketë lehtësi të veçanta për prindërit me fëmijë të vegjël, veçanërisht ata në shkollë fillore, për të rregulluar oraret e tyre në mënyrë më të përshtatshme. Shpresa është që ky transformim i guximshëm të ndihmojë në uljen e barrës që sjell përkujdesja ndaj fëmijëve dhe të përmirësojë ekuilibrin mes jetës personale dhe asaj profesionale – faktorë kyç në rënien e normës së lindshmërisë në Japoni.

Kriza e lindshmërisë në Japoni

Situata është alarmante: norma e fertilitetit në Japoni ra në 1.2 fëmijë për grua në vitin 2023 – shumë më poshtë nga 2.1 që është niveli minimal për të mbajtur stabilitetin e popullsisë. Vetëm 727,277 lindje u regjistruan gjatë vitit të kaluar – shifra më e ulët që nga fillimi i regjistrimeve. E gjitha kjo ndodh në një kohë kur Japonia ishte dikur sinonim i rritjes ekonomike dhe zhvillimit demografik. Megjithëse qeveria po inkurajon gjithnjë e më shumë burrat të marrin leje atësie, po përmirëson infrastrukturat për kujdesin ndaj fëmijëve dhe tani ka nisur javën me katër ditë punë – shumë gra vazhdojnë të zgjedhin të mos kenë fëmijë. Pse? Sepse për shumë prej tyre, kjo nuk ka të bëjë me rehati, por me zgjedhje të vetëdijshme dhe personale.

Të kuptosh zgjedhjen për të mos pasur fëmijë

Sipas një sondazhi të Japan Times në vitin 2023, 28% e grave nën 40 vjeç zgjedhin të mos kenë fëmijë, duke u fokusuar në karrierë, udhëtime apo thjesht në vetminë si një zgjedhje e ndërgjegjshme. Kostoja e jetesës është padyshim një faktor, por më shumë sesa kaq, ky trend përfaqëson një zhvendosje të rëndësishme në fuqizimin e grave. Siç shprehet sociologia Dr. Yumi Sato: “Gratë nuk po heqin dorë nga mëmësia. Ato po përqafojnë jetët që zgjedhin vetë të ndërtojnë.” Kultura tradicionale japoneze e punës, e njohur për orët e gjata dhe stresin ekstrem, është një nga arsyet që shtyn gratë të distancohen nga modelet tradicionale të jetës familjare. Koncepti i karoshi, që nënkupton burnout nga mbingarkesa në punë, është ende realitet. Shumë gra hasin pengesa për avancimin në karrierë nëse marrin leje për lindje apo përkujdesje ndaj fëmijëve, duke i shtyrë të ndjekin dëshirat e tyre – edhe nëse kjo do të thotë të mos bëhen nëna.

Lexo edhe:Studimi : Gratë kanë nevojë për më shumë gjumë se burrat!

Pengesat për ndryshim të qëndrueshëm

Megjithëse politika e re për një javë pune me katër ditë është një hap pozitiv, sfida qëndron ende në pabarazinë gjinore në tregun e punës – vetëm 55% e grave janë pjesë e forcës së punës, krahasuar me 72% të burrave. Ekspertët paralajmërojnë se mentalitetet shoqërore nuk ndryshojnë brenda natës. Gratë në të gjithë botën po fuqizohen gjithnjë e më shumë për të bërë zgjedhje në përputhje me dëshirat e tyre – qofshin këto të bëhen nëna, të qëndrojnë pa fëmijë, apo të ndërtojnë familje jashtë formave tradicionale. Çelësi është një shoqëri që mbështet çdo zgjedhje, pa paragjykim.

Japonia dhe përpjekjet kreative për të rritur lindshmërinë

Përveç politikave të reja të punës, Japonia ka ndërmarrë edhe një sërë iniciativash kreative:

• Aplikacione për takime me inteligjencë artificiale: “Tokyo Futari Story” është aplikacioni më i ri që lidh përdoruesit në bazë të vlerave dhe objektivave të përbashkëta të jetës, me fokus në martesën.

• Takime të shpejta për prindërit: Agjencitë e njohjes po organizojnë evente ku prindërit e të rinjve beqarë njihen mes tyre për të ndihmuar fëmijët e tyre të gjejnë një partner.

• Këshilltarë për mbështetjen e martesës: Agjencia për Fëmijët dhe Familjet në Japoni ka punësuar ekspertë për të ndihmuar në ndërtimin e lidhjeve të reja.

• Stimulime financiare: Familjet me fëmijë nën dy vjeç marrin ndihmë mujore dhe kanë përparësi në strehim.

• Leje atësie dhe stimulime për punëdhënësit: Qeveria po motivon kompanitë të inkurajojnë burrat të marrin leje për lindjen e fëmijëve.

Pavarësisht këtyre përpjekjeve kreative, sociologët theksojnë se suksesin nuk e përcakton thjesht lehtësimi i martesës. Siç thotë sociologia Mary Brinton, vendet si Suedia e kanë stabilizuar normën e lindshmërisë duke ndërtuar një kulturë pune që favorizon ekuilibrin mes jetës personale dhe profesionale.

IOL