Ndoshta dhe mund ta dini se shumica e veshjeve tuaja prodhohet në një hapësirë industriale me 40 punonjës në veri të Shqipërisë.
Shkodra është një vend me të shkuar të shquar letrare. Por pavarësisht trashëgimisë së madhe kulturore dhe intelektualizmit që e karakterizon, sot Shkodra njihet edhe për prodhimin e veshmbathjeve.
Mirela, pronarja e fabrikës flet rrjedhshëm italisht, një tradhëgimi e mbetur nga marrëdhënia e ngushtë mes Shqipërisë dhe fqinjit përtej Adriatikut.
Kur vendi u pushtua nga Musolini, italishtja u bë një gjuhë zyrtare. Më vonë, gjatë periudhës së komunizmit radiot në Shqipëri lidheshin në mënyrë sekrete me kanale italiane për të dëgjuar lajme nga e gjithë bota, kështu njerëzit mësonin dhe italishten.
Sot kjo marrëdhënie ruhet, edhe pse në një formë tjetër. Mirela thotë se firma italiane për të cilën ajo punon, ka nënkontraktuar gjashtë të ashtuquajtura fasoneri, ose fabrika si ajo e saj. Ata nuk janë firma e vetme me kontratë. Prodhimi vjetor në të gjithë Shkodrën është 16 milionë rroba – mjaftueshëm për të veshur gjoksin e shumicës së grave italiane.
“90% e punëtoreve janë femra,” thotë ajo, dhe shton duke qeshur: “Burrat nuk do ta pranonin të bëjnë një punë të tillë.”
Sidoqoftë, duke parë të brendshmet luksoze që po bëhen rreth meje, më kujtohet se vitin e kaluar Oxfam e renditi Shqipërinë të 149 nga 152 vende për pabarazi sociale. Më shumë se gjysma e bizneseve fasoneri në Shqipëri zotërohen nga femra.
Mirela është një 43 vjeçare e diplomuar master shkencor në ekonomiks dhe është pjesë e kësaj industrie për 22 vite. Ajo është shumë e ashpër me njerëzit që nuk duan të punojnë.
“Ne e dimë se është më mirë të çosh diçka në shtëpi, sado e vogël sesa asgjë,” thotë Mirela e vendosur.
Pagat janë të ulëta, pranon Gjergji Gjika, kreu i Dhomës së Tregtisë. Ai thotë se ka rreth 76,000 njerëz të punësuar në fasoneritë në të gjithë Shqipërinë dhe se shpesh gratë sapo kanë ardhur në qytet nga jeta e ashpër e fshatrave malorë.
Mirela thotë se është e vështirë të gjesh një forcë pune të përhershme, ndërkohë që akoma dhe më shumë familje emigrojnë.
Këto femra po japin një kontribut të madh në ekonomi falë punës së tyre, tekstilet janë eksportet më të mëdha të vendit, pas mineraleve dhe fasoneritë shqiptare furnizojnë firma të njohura ndërkombëtare si Bata dhe Zara.
Tani kur të ndërroheni, do të mendoni pronaren e rreptë të biznesit dhe të gjitha vajzat malësore që na veshin, duke ndërtuar ëndrrat e tyre, copë pas cope.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
