Çmimi Ig Nobel është një çmim satirik që jepet çdo vit që nga viti 1991 për të festuar dhjetë arritje të pazakonta ose të parëndësishme në kërkimin shkencor. Qëllimi i tij i deklaruar është të “nderojë arritjet që së pari i bëjnë njerëzit të qeshin dhe pastaj t’i bëjnë ata të mendojnë”.
Disa nga fituesit janë një grup shkencëtarësh që varën rinoceronin me kokë poshtë për të parë se çfarë efekti kishte kjo tek kafshët, ekipe që studiuan bakteret në çamçakëzët në trotuare dhe ekipe që zbuluan si të kontrollonin buburrecat në nëndetëse.
Çmimet e mashtrimit nuk janë aq të famshëm sa Nobelët “e vërtetë”, por janë mjaft të ndjekur. Ceremonia nuk mund të zhvillohej në Universitetin e Harvardit në Amerikë për shkak të kufizimeve të Covid dhe gjithë “argëtimi” ndodhi në internet.
Revista shkencore e humorit, Annals of Improbable Research, thotë se çmimet e saj Ig Nobel së pari duhet t’ju bëjnë të qeshni dhe pastaj t’ju bëjnë të mendoni. Studimi i rinocerontit, i cili këtë vit fitoi çmimin për kërkimin e transportit bën pikërisht këtë. Çfarë mund të duket më qesharake sesa të varni 12 rinocerontë me kokë poshtë për 10 minuta?
Veterineri i kafshëve të egra Robin Radcliffe, nga Universiteti Cornell dhe kolegët e bënë pikërisht këtë në Namibi sepse donin të dinin nëse shëndeti i kafshëve mund të rrezikohej kur i kapnin nga këmbët e tyre në një helikopter.
“Namibia ishte vendi i parë që bëri një hap mbrapa dhe tha, ‘hej, le ta studiojmë këtë dhe të kuptojmë, e dini, a është kjo një gjë e sigurt për të bërë për rinocerontët?”, tha ai.
Dhe kështu, ekipi i tij, në bashkëpunim me Ministrinë e Mjedisit, Pylltarisë dhe Turizmit të Namibisë, “ngritën” 12 rinoceronë nga këmbët e tyre me një vinç dhe matën “përgjigjet” e tyre fizike. Rezulton se kafshët e përballuan shumë mirë. Në fakt, kishte dëshmi se rinocerontët qëndruan më mirë në këtë pozicion të pazakontë sesa thjesht të shtrirë në gjoks ose në anën e tyre.
Siç është bërë zakon në Ig Nobel, çmimet u ndanë nga fituesit e vërtetë të Nobelit, përfshirë Frances Arnold (kimi, 2018), Carl Weiman (fizikë, 2001) dhe Eric Maskin (ekonomi, 2007).
Fituesit morën një trofe që ishte vetëm printim dhe një çmim në formën e një kartëmonedhe të falsifikuar prej 10 trilion dollarësh Zimbabwean. I pyetur se çfarë do të bënte me pagesën e tij “në para”, Robin Radcliffe tha me të qeshur: “Ne jemi gjithmonë në kërkim të financimit.
Anëtari i ekipit dhe mjeku i kafshëve të egra Pete Morkel shtoi: “Edhe pse duket qesharake, kjo ka ndryshuar vërtet zhvendosjen e rinocerontit dhe aq më tepër zhvendosjen e elefantëve. Gjëja tjetër që duhet të bëjmë është disa kërkime në specie të tjera si bualli, hipopotami dhe ndoshta edhe gjirafa”.
Lista e plotë e fituesve të Çmimit Ig Nobel të vitit 2021:
Çmimi i Biologjisë: Susanne Schötz, për analizimin e variacioneve në zhurmë, cicërima, fjalë, trillime, murmuritje, rënkime, kërcitje, fishkëllima, ulërima dhe mënyra të tjera të komunikimit mace-njerëz.
Çmimi Ekologjik: Leila Satari dhe kolegët, për përdorimin e analizës gjenetike për të identifikuar llojet e ndryshme të baktereve që janë në grumbuj çamçakëzësh të hedhur në trotuare në vende të ndryshme.
Çmimi Kimi: Jörg Wicker dhe kolegët, për analizimin kimik të ajrit brenda kinemave, për të testuar nëse aromat e prodhuara nga një audiencë tregojnë me besueshmëri nivelet e dhunës, seksit, sjelljes antisociale, përdorimit të drogës në filmin që publiku është duke shikuar.
Çmimi Ekonomik: Pavlo Blavatskyy, për zbulimin se mbipesha e politikanëve të një vendi mund të jetë një tregues i mirë i korrupsionit të atij vendi.
Çmimi i Mjekësisë: Olcay Cem Bulut dhe kolegët, për demonstrimin se orgazmat seksuale mund të jenë po aq efektive sa ilaçet që përdoren për përmirësimin e frymëmarrjes së hundës.
Çmimi i Paqes: Ethan Beseris dhe kolegët, për testimin e hipotezës se njerëzit kanë rritur mjekrën për të mbrojtur veten nga goditjet në fytyrë.
Çmimi i Fizikës: Alessandro Corbetta dhe kolegët, për kryerjen e eksperimenteve për të mësuar pse këmbësorët nuk përplasen vazhdimisht me këmbësorët e tjerë.
Çmimi Kinetics: Hisashi Murakami dhe kolegët, për kryerjen e eksperimenteve për të mësuar pse këmbësorët ndonjëherë përplasen me këmbësorët e tjerë.
Çmimi Entomologjik: John Mulrennan Jr dhe kolegët, për studimin e tyre kërkimor “Një metodë e re e kontrollit të buburrecave në nëndetëse”.
Çmimi i Transportit: Robin Radcliffe dhe kolegët, për të përcaktuar me eksperiment nëse është më e sigurt të transportosh një rinoceront ajror me kokë poshtë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
