Biri i fermerëve të deleve nomade nga malet turke, Hamdi Ulukaya ishte një kandidat i pamundshëm për të çuar përpara industrinë konkurruese globale të qumështit. Pasi mbërriti në SHBA në vitin 1994 për të studiuar biznes dhe anglisht, u vendos në Upstate Nju Jork dhe në vitin 2005 pa një reklamë për një fabrikë të braktisur të kosit. Dy vjet më vonë, ai filloi Çobani, e cila sot është një kompani me vlerë rreth 1.5 miliardë dollarë dhe marka më e shitur e kosit grekë në vend. Kompania, e cila gjithashtu operon në fabrikën më të madhe të kosit në botë, në Twin Falls, Idaho, paguan punëtorët mesatarisht dyfishin e pagës minimale federale dhe i jep një pjesë të fitimeve të saj për bamirësi.
Kur fabrika e Kraft u mbyll në Edmeston, në Upstate New York, në vitin 2005, ajo ishte e fundit e shumë mbylljeve. Ish-punonjësit e saj mendonin “Këto kompani të mëdha na kanë lënë në baltë”. Vendi ishte si një varrezë. Unë po përpiqesha t’u tregoj ish-punonjësve: Mund të fillojmë diçka! Unë nuk mund të premtoj siguri, apo se fabrika me të vërtetë do të kthehet fuqishëm. Isha unë dhe pesë punonjës të fabrikës dhe shanset ishin më shumë kundër nesh.
Brenda dy viteve ne po bënim kos. Unë nuk isha aq i sigurt sa jam tani, dhe dridhesha kur flisja para 40 punonjësve. Në vitin tonë të tretë, viti 2010, vendosa të punësoj një CEO tjetër, sepse mendova se nuk do të isha në gjendje ta bëj vetë këtë. Rastësisht takoj një ekzekutiv që kishte drejtuar disa kompani të mëdha, ai mbante një kostum të këndshëm dhe një pamje prej inteligjenti, dhe e donte punën me të vërtetë. Ne u takuam në një restorant, dhe mënyra sesi ai komunikonte me kamarierin ishte kaq e vrazhdë. Unë jam rritur duke urryer këtë: njerëz që mendojnë se janë më të mirë se gjithë të tjerët. Në atë moment, e dija që nuk isha duke kërkuar një CEO.
Për punësimin, furnizimin dhe madje edhe kontraktorët, ligji im numër një që nga fillimi ishte që ne të mos dalim jashtë këtij komuniteti. Por, ndërsa kompania u rrit, rrethi i “komunitetit” tonë u zgjerua në zonën e Utica për punësim. Refugjatët janë vendosur në Utica për dekada të tëra. Disa prej tyre janë nga Afrika, disa nga Azia, disa nga Europa Lindore. Ata duan të punojnë dhe kanë të drejtë të punojnë. Ka disa pengesa si: gjuha, trajnimi dhe transporti. Ne e kuptuam atë.
Më pas një mëngjes, në vitin 2014, unë pashë një fotografi në faqen e parë të The New York Times. Ishte një gup njerëzish nga komuniteti Yazidi që shkonin drejt maleve Sinjar në Irak. Një grua kishte një fëmijë në shpinë dhe një fëmijë tjetër e mbante dorën e saj. Imazhi i asaj gruaje ishte shumë i njohur, unë u rrita në Turqi. Por sytë e saj kishin një vështrim të zbrazët. Pamja e saj, duke pyetur: “A do të na ndihmojë dikush? A jemi vetëm në këtë?”
Atë mëngjes, fillova të shkoj tek disa njerëz, duke përfshirë Agjencinë e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët dhe Komitetin Ndërkombëtar të Shpëtimit. Kjo është një nga krizat më kritike njerëzore që kemi hasur që nga Lufta e Dytë Botërore. Duhet të zgjidhet. Kishte gjithashtu një mjedis politik të helmuar jashtëzakonisht që goditi njerëzit më të pambrojutr në botë, 22 milionë refugjatë. Sa më shumë që gërmoja, aq më shumë kuptoja se një nga gjërat më thelbësore ishte të sillje komunitetin e biznesit në këtë çështje dhe të kaloje mbi politikat.
Startupi im i rradhës ishte Fondacioni i Tendës. Ne e krijuam këtë mjedis që është jashtë peizazhit politik për të përmbushur nevojat humanitare. Kam krijuar aleanca me kompani, si Mastercard, Airbnb, dhe Johnson & Johnson, dhe pastaj u rritëm. Sot kemi rreth 80 kompani që publikojnë përpjekjet e tyre për të ndihmuar në zgjidhjen e çështjes së refugjatëve.
Që në fillim, qëllimi im në Chobani nuk ishte të ndërtoja vetëm një produkt, por të ndërtoja një kulturë. Për të ndërtuar kompaninë e së nesërmes. E kisha idenë në që vitin 2008 për të ndarë kompaninë, 10 për qind të vlerës së saj, me punonjësit. Kam ardhur nga fusha e bujqësisë, dhe unë kam qenë gjithmonë i zemëruar se si njerëzit e zakonshëm të punës nuk njihen për kontributet e tyre. Por ne e ndërtuam këtë së bashku! Para syve të mi, pashë njerëz që sakrifikonin pushimet e tyre, sakrifikonin kohën e tyre familjare, sakrifikonin gjumin. Pashë heronj. Marrja e gjithë asaj merite nuk do të ishte e drejtë.
Nëse dëshironi të ndërtoni një kompani që me të vërtetë mirëpret njerëzit, përfshirë refugjatët, një gjë që duhet të bëni është heqja e nocionit të “punës së lirë”. Kjo është me të vërtetë e tmerrshme. Ata nuk janë një grup i ndryshëm njerëzish, ata nuk janë afrikanë apo aziatikë apo nepalikë. Ata janë vetëm një anëtar tjetër i ekipit. Le të jenë njerëzit vetë, dhe nëse keni një mjedis kulturor që mirëpret të gjithë për atë se kush janë, kjo do të funksionojë.
Unë kurrë nuk mendoja se do të drejtoja një kompani prej më shumë se 2,000 punonjësish ose që një ditë do të quhesha një udhëheqës. U rrita me barinjtë. Unë pashë nënën dhe babanë tim të jenë udhëheqës në komunitetin e tyre. Midis fermave të deleve deri në male, çfarë respektohet më së shumti janë vlerat e njerëzve. Ju ofroni, ju mbroni. Numri një për mua është që unë jam gjithmonë aty, sup më sup, në vijën e frontit, në dyshemenë e fabrikës, ose në rrugë. Ne jemi së bashku.
/INC
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
