Njerëzit dhe qentë kanë qenë shoqërues të ngushtë për më shumë se 30,000 vjet, sipas provave antropologjike dhe gjenetike. Prandaj është logjike të mendohet se qentë janë të pajisur në mënyrë unike për të kuptuar emocionet njerëzore. Ata janë zhvilluar për të lexuar shenjat verbale dhe vizuale të pronarëve të tyre dhe studime të mëparshme kanë treguar se, falë nuhatjes së tyre të mprehtë, ata mund të zbulojnë edhe erën e stresit në djersën njerëzore.
Tani, kërkimet e fundit kanë zbuluar se qentë jo vetëm që mund të nuhasin stresin — i përfaqësuar nga nivele më të larta të hormonit kortizol — por gjithashtu reagojnë emocionalisht ndaj tij.
Në një studim të ri të publikuar të hënën në Scientific Reports, shkencëtarët në Universitetin e Bristol-it në Angli përfshinë 18 qen të racave të ndryshme dhe pronarët e tyre. Njëmbëdhjetë vullnetarë, të panjohur për qentë, iu nënshtruan një testi stresi që përfshinte të folurit në publik dhe zgjidhjen e ushtrimeve matematikore, ndërsa mostra të djersës së tyre u mblodhën në copa pëlhure. Më pas, pjesëmarrësit u relaksuan duke parë një video me pamje nga natyra nën ndriçim të butë, pas së cilës u morën mostra të reja djersë. Tre prej këtyre mostrave u përdorën në eksperiment.
Qentë u ndanë në tre grupe dhe nuhatën mostrat e djersës nga një prej tre vullnetarëve. Para kësaj, ata ishin trajnuar të dallonin një enë me ushqim që kishte një shpërblim dhe një tjetër që nuk kishte. Gjatë testimit, enët pa shpërblim vendoseshin nganjëherë në tre pozicione “të paqarta”. Kur qentë nuhatën erën e stresit, ata ishin më pak të prirur t’i afroheshin enës në këto pozicione të paqarta, krahasuar me rastin kur nuhatën një copë pa erë. Kjo sugjeron se ata mendonin se ena nuk përmbante shpërblim. Studimet e mëparshme tregojnë se një pritshmëri për një rezultat negativ është shenjë e një gjendjeje shpirtërore më të ulët te qentë.
Lexo edhe:
Lidhja emocionale mes qenve dhe njerëzve
Rezultatet tregojnë se, kur qentë janë pranë individëve të stresuar, ata bëhen më pesimistë për situatat e pasigurta, ndërsa pranë njerëzve të relaksuar nuk ndodh e njëjta gjë, shpjegon Zoe Parr-Cortes, autore kryesore e studimit dhe doktorante në Fakultetin Veterinar të Universitetit të Bristol-it. “Për mijëra vjet, qentë kanë mësuar të jetojnë pranë nesh dhe një pjesë e madhe e evolucionit të tyre ka ndodhur përkrah nesh,” thotë ajo. “Si njerëzit, edhe qentë janë qenie sociale dhe ekziston një lloj ‘infeksioni emocional’ midis nesh. Të qenit në gjendje të ndjesh stresin nga një anëtar tjetër i grupit ka qenë ndoshta përparësi, sepse i paralajmëronte për një kërcënim të mundshëm.” Fakti që qentë reagonin ndaj erës së dikujt të panjohur për ta tregon sa e rëndësishme është nuhatja për ta dhe se si kjo ndikon në emocionet e tyre në situata praktike, thotë Katherine A. Houpt, profesore emeritus e mjekësisë së sjelljes në Fakultetin e Mjekësisë Veterinare të Universitetit Cornell. Houpt, e cila nuk ishte e përfshirë në studim, sugjeron se aroma e stresit mund të ketë ulur oreksin e qenve, gjë që mund të ketë ndikuar në gatishmërinë e tyre për të kërkuar ushqim. “Ndoshta nuk është se aroma ndryshon vendimmarrjen e tyre, por më tepër që zvogëlon motivimin për ushqim,” thotë ajo. “Kjo ka kuptim, sepse edhe tek njerëzit stresi shpesh bën që të mos kemi oreks.”
Empatia përmes nuhatjes
Sipas saj, ky studim tregon se qentë kanë aftësi empatike jo vetëm përmes shenjave vizuale dhe verbale, por edhe përmes nuhatjes. Kur njerëzit janë të stresuar, kjo mund të përkthehet në sjellje jo të zakonshme te qeni juaj. Houpt shton se kjo ngre edhe një pyetje të re: si reagojnë qentë përballë stresit më intensiv të pronarëve të tyre? “Nëse qentë reagojnë ndaj një stresi të lehtë si ky, do të ishte interesante të shihej si do të reagonin në situata më serioze, si gjatë një uragani, humbjes së një pune apo dështimit në një provim,” thotë ajo. “Mund të pritet që në raste të tilla qeni të jetë edhe më shumë i ndjeshëm ndaj kërcënimit real.”
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
