Jetojmë në një botë të kushtueshme dhe është e rëndësishme që fëmijët të mësojnë se si të menaxhojnë financat që në moshë të hershme. Shkolla fillore është një vend i mirë për të filluar.
Fillimi herët mund të ndihmojë në përgatitjen e fëmijëve për të mësuar mënyra të shëndetshme për të menaxhuar financat e tyre. Nëpërmjet procesit, fëmijët mund të mësojnë për gjithçka brenda botës financiare, duke përfshirë borxhin, hipotekat, pensionet dhe buxhetet.
Sipas Shërbimit të Parave dhe Pensioneve (MaPS), një organ i hapur i Qeverisë së Mbretërisë së Bashkuar: “Edukimi financiar është çdo aktivitet që i ndihmon fëmijët të zhvillojnë njohuritë, aftësitë dhe qëndrimet që u nevojiten për të menaxhuar mirë paratë, për të marrë vendime të informuara financiare dhe për të arritur qëllimet e tyre. Ai mund të mbulojë një gamë të gjerë temash, duke iu përgjigjur nevojave të fëmijëve, nga njohja e kartëmonedhave dhe monedhave, menaxhimi bazë dhe kursimi i buxhetit, deri te të kuptuarit e ndryshimit midis nevojave dhe dëshirave, lidhja midis parasë dhe punës dhe mbajtja e parave të sigurta.”
Pse duhet të fillojë edukimi financiar i fëmijëve në shkollën fillore?
Vitet e fundit, është bërë më e qartë se të paktën një nivel bazë i edukimit financiar duhet të përfshihet në programet shkollore, mundësisht sa më shpejt që të jetë e mundur.
Herminone McKee, shefi financiar (CFO) në SumUp, tha: “Ndërsa shikojmë përpara për gjeneratën e ardhshme të liderëve të rinj të biznesit dhe sipërmarrësve që hyjnë në fuqinë punëtore, bëhet gjithnjë e më e qartë se futja e njohurive financiare në një moshë të re është një komponent kyç drejt suksesit. Pavarësisht rrjedhshmërisë dixhitale që karakterizon “Gen Z”, studimet tregojnë një mungesë shqetësuese të njohurive financiare. Shkollat dhe prindërit duhet të kujdesen që të përfitojnë nga ky brez i ri me njohuri teknologjike për të gjetur metoda inovative mësimdhënieje dhe mjete të reja teknologjike që rezonojnë me ato. Për shkak se edukimi financiar nuk ka të bëjë vetëm me të kuptuarit e normave të interesit, ose si të menaxhoni taksat tuaja, ai është themeli për të cilin merren vendime të forta biznesi. Diçka aq e thjeshtë sa të mësosh vlerën e parave të xhepit në shkollat fillore, për shembull, mund të jetë një parakusht për të bërë investime të vlefshme në të ardhmen, ose për të hedhur një depozitë për një shtëpi ose banesë.”
Michael König, drejtor akademik i Programit të Menaxhimit Strategjik për Ekzekutiv në Akademinë Ekzekutive WU të Vjenës, u shpreh: “Duhet të jetë po aq e natyrshme sa noti që fëmijët e mësojnë që në moshë të re, të njihen me disa baza të financave personale. Në mënyrë ideale, në shkollën fillore. Çfarë janë normat e interesit? Çfarë do të thotë inflacion? Cila është vlera në kohë e parasë? Si e kthen njeriu paranë në pasuri dhe cilat janë rreziqet që lidhen me këtë?”
Profesoresha Carmela Aprea, drejtoreshë e Institutit Mannheim për Edukimin Financiar (MIFE), tha: “Edukimi financiar mund të fillojë në shkollat fillore, por në një mënyrë lozonjare dhe me presion të ulët. Për shembull, fëmijët mund të reflektojnë mbi dëshirat e tyre, pse diçka është të rëndësishme për ta dhe si mund ta arrijnë atë. Ata gjithashtu mund të shikojnë se çfarë bëjnë prindërit e tyre për të jetuar dhe si dhe pse i shpenzojnë paratë e tyre për gjëra të ndryshme. Megjithatë, unë mendoj se gjëja më e rëndësishme që mund të bëjnë shkollat fillore është t’i pajisin fëmijët me aftësitë themelore në numërimin dhe shkrim-leximin. Këto janë parakushtet më të rëndësishme për të mësuarit e mëtejshëm dhe gjithçka tjetër në jetën e mëvonshme, duke përfshirë njohuritë financiare. Duhet pasur parasysh se prindërit janë agjentët më të rëndësishëm të socializimit në fëmijëri dhe se mësimet e rëndësishme në lidhje me sjelljen financiare mësohen prej tyre.”
Një tjetër eksperte e financave, Erica Sandberg, në BadCredit.org, tha: “Asnjëherë nuk është shumë vonë të filloni t’u mësoni fëmijëve për paratë! Në vitet e shkollës fillore, do të fillonit duke folur vetëm për çmimin e gjërave që u pëlqejnë. Është gjithashtu një kohë e mirë për t’u shpjeguar fëmijëve pse njerëzit shkojnë në punë, që është për t’u siguruar që ata dhe familjet e tyre janë të sigurt dhe të sigurtë.”
Cilat janë disa mësime kryesore financiare që duhet t’u mësohen fëmijëve që në moshë të re?
Megjithëse është e rëndësishme t’u mësosh fëmijëve disa njohuri financiare në shkollën fillore, është gjithashtu thelbësore që këto mësime të mbahen të përshtatshme për moshën, për t’u siguruar që fëmijët të përfshihen me konceptet sa më shumë që të jetë e mundur.
Aaron Cirksena, themeluesi dhe CEO i MDRN Capital, tha: “Fëmijët duhet të dinë bazat. Ata duhet të mësojnë se çfarë janë paratë dhe nga vijnë ato, pak a shumë si ABC-të e financave. Ne mund të prezantojmë koncepte të thjeshta buxhetimi në mënyrë që ata të kuptojnë se si të ndajnë kompensimin e tyre në nevoja, dëshira dhe kursime. Kursimi është një koncept thelbësor, madje edhe ndarja e një shume të vogël nga pagesa e tyre mund të ndihmojë. Gjithçka ka të bëjë me dhënien e mjeteve për të lundruar në të ardhmen e tyre financiare.”
Nxitja e një qëndrimi pozitiv ndaj parave është jashtëzakonisht e rëndësishme në këtë moshë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
