Vitin e kaluar Banka e Shqipërisë pranoi në raportet e saj se ka një fluks të shtuar të monedhës europiane në tregun vendas. Fakti u bë i dukshëm tek zhvlerësimi i qëndrueshëm i euros ndaj lekut. Në diskutimet e monëdhës së shtuar euro në qarkullim mes institucioneve dhe ekspertëve, janë parashtuar si faktorë, investimet në TAP e Devoll, rritja e turizmit, por shumë ekspertë ngritën dyshimet se fluksi i shtuar i euros erdhi edhe nga aktiviteti i jashtëligjshëm i kultivimit të lëndëve narkotike.
Përtej arsyeve, monedha e shtuar e huaj në qarkullim, zbeh politikat e nxitjes së kreditimit që po aplikohen prej vitesh nga BSH, ndërsa rritet rreziku për të transmetuar krizat e mundshme nga zona euro. Për këtë arësye BSH që vitin e kaluar, vendosi të nxisë uljen e përdorimit të euros në tregun e brendshëm.
Ndaj me shpalljen e programit të deeuroizimit, Këshilli i Mbikëqyrjes i Bankës së Shqipërisë mori tre masa konkrete në këtë drejtim: ato lidhen me kufizimin e kredisë në valutë dhe rritjen e kërkesës për kapital në këtë valutë.
Masat e miratuara
1-Kufizimi i kreditë në valutë
Kufizimi i huave në valutë të pambrojtura nga rreziku i kursit të këmbimit. Kjo masë do të zbatohet nëpërmjet vendimit të Këshillit Mbikëqyrës “Për administrimin e rrezikut të kredisë nga bankat dhe degët e bankave të huaja”, neni 15.
Huatë në valutë, të dhëna për huamarrësit e pambrojtur nga rreziku i kursit të këmbimit (pra ku të ardhurat e huamarrësit janë në Lek) nuk duhet të kapërcejnë nivelin 400% të vlerës së kapitalit rregullator të bankës. Çdo vlerë mbi këtë nivel, zbritet nga vlera e kapitalit rregullator.
2-Kërkesa për aktive likuide në valutë
Do të vendoset kërkesa minimale për vlerën e raportit të aktiveve likuide ndaj detyrimeve afatshkurtra, në nivelin 15%, e zbatueshme veçmas për Lekun dhe për valutat kryesore (euro, dollar amerikan), dhe në total në nivelin 20%.
Masa 3-Kërkesa e lartë për kapital
Kërkesa më e lartë për kapital, lidhur me huatë në valutë të pambrojtura nga rreziku i kursit të këmbimit. Huatë në valutë ndaj huamarrësve të pambrojtur nga rreziku i kursit të këmbimit, ponderohen me koeficient më të lartë rreziku (150%) për qëllime të llogaritjes së treguesit të mjaftueshmërisë së kapitalit të bankës.
Banka e Shqipërisë thekson se këto masa u morën bazuar në ecurinë e viteve të fundit, ku konstatohet rritje e depozitave në valutë. Niveli aktual i raportit të depozitave në valutë të sektorit privat, ndaj totalit të depozitave pranë sektorit bankar, prej rreth 53%, është dukshëm më lart se niveli mesatar i këtij raporti për vende me ekonomi të ngjashme si Shqipëria.
Ndërkohë, portofoli i kredive për sektorin privat ka njohur rënie të peshës së kredive në valutë. Megjithëse në rënie, kreditë e pambrojtura ndaj kursit të këmbimit vijojnë të përbëjnë peshë të konsiderueshme të portofolit të kredive për sektorin privat. Borxhi publik ka ardhur në rritje gjatë viteve të fundit, ku kontributin kryesor e ka dhënë rritja e borxhit në valutë, siguruar kryesisht nga subjekte jorezidente.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
