A ju ka ndodhur që të zgjoheni në mëngjes pas një endrre të frikshme dhe keni ndjerë që diçka nuk do të shkojë mirë gjatë ditës? A keni kërkuar gjatë të gjithë ditës shpjegim sepse e keni parë atë ëndërr dhe më pas keni thënë: “Ja, e dija, e pashë në ëndërr që kështu do të ndodhte.”
E pra, keni përjetuar një profeci vetëpërmbushëse. Profecia u përmbush vetë, duke e besuar që do të bëhej realitet.
Çfarë është profecia vetëpërmbushëse?
Profecia vetëpërmbushëse është parashikimi që bëhet i vërtetë vetëm sepse dikush beson në vërtetësinë e tij.
Profecia vetëpërmbushëse gjendet që në literaturën e Indisë dhe Greqisë së lashtë. Megjithatë ky term që ne njohim e studiojmë sot u vendos në 1948 nga sociologu Robert K. Merton. Sipas tij profecia vetëpërmbushëse nis si një qëndrim i pavërtetë ndaj një personi, vendi, apo situate. Është po ky qëndrim që e bën individin të besojë e të veprojë në mënyrë të atillë që profecia bëhet e vërtetë. Sociologu Merton mbështeste idenë që besimet dhe idetë e njerëzve- të vërteta apo të pavërteta- ndikonin thelle mënyrën si njerëzit mendojnë dhe ndjejnë, gjë e cila çon edhe ndryshimin në sjelljen e tyre, e si pasojë ‘vërtetimin’ e profecisë.
Profecia vetëpërmbushëse është një pritshmëri, qoftë pozitive apo negative, në lidhje me diçka që ndikon në sjelljen tuaj në një formë të atillë që pritshmëria bëhet realitet.
Le ta ilustrojmë me dy shembuj; një nga jeta e përditshme dhe një nga bota e biznesit.
Mendoni një maturant që së shpejti do të hyjë në provimet e maturës dhe po shpenzon shumë kohë duke u përgatitur. Ditën e provimit në mëngjes e ëma i thotë ki kujdes sepse ti zakonisht panikon përpara provimeve të rëndësishme. Çfarë ndodh? Maturanti shkon në klase, ulet në bankë për të dhënë provimin dhe në mendje i vijnë fjalët e nënës, zemra fillon t’i rrahë fort, dhe e kaplon një gjendje si të fikti. Reultati është që maturanti nuk jep maksimumi në këtë provim. Kështu profecia u përmbush vetë.
Mendoni botën e tregjeve të aksioneve dhe investitorët. Nëse një analist i njohur publikon një shkrim në gazeta prestigjioze të biznesit që Kompanisë AAA do të fillojë t’i bjerë vlera e aksioneve. Shumë investitorë e besojnë gazetën dhe analistin dhe kështu fillojnë e t’i shesin aksionet tyre në kompaninë AAA në mënyrë që të dalin me fitim. E gjithë buja dhe ‘alarmi’ bën që profecia e analistit të përmbushet, megjithëse mund të mos ketë qenë reale dhe e bazuar në fakte që në fillim, ajo përfundon e bëhet realitet për shkak se investitori beson në të.
Thënë më thjeshtë, profecinë vetëpërmbushëse mund ta mendojmë si një qark. Veprimet tona ndaj të tjerëve ndikojnë idetë që ata kanë për ne, gjë e cila edhe dikton sjelljet e tyre ndaj nesh.
Si përfundim, duke e njohur dhe e kuptuar konceptin e profecisë vetëpërmbushëse, mund ta shikojmë sesi aplikohet gjerësisht si në jetën e përditshme, po ashtu edhe në biznes dhe të jemi më kujdesshëm me mendimet tona.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
