Në “Business Date”, një takim i ri i Businessmag me sipërmarrës dhe CEO të kompanive të ndryshme, vjen presidenti i CCBC në Shqipëri Luca Busi. Ndjekja e hapave të familjes për të zhvilluar sipvrmarrjen edhe në Shqipëri. Sfidat e Covid dhe orientimi drejt risive edhe në kushte pandemie.
Më poshtë intervista.
A mund të bëni një profil të aktivitetit të kompanisë tuaj?
“Pothuajse tridhjetë vjet më parë ishte një zgjedhje vërtet guximtare sipërmarrëse – nënvizon presidenti i CCBS Luca Busi – investimi në Shqipëri, një vend i provuar nga diktatura, me një ekonomi zero dhe një identitet politik, kulturor dhe social për t’u ri-ndërtuar, ishte një bast i plotë i të panjohurave, një faqe bosh për të shkruar tërësisht. Ishte viti 1994 dhe Coca-Cola Bottling Shqipëria (CCBS) po merrte hapat e parë në rrugët e Tiranës, duke u përpjekur të ndërtonte një model biznesi novator, duke u përpjekur të nxirrte logjikën e vjetër dhe sistemet e vjetruara, për t’i sjellë vlerë një vendi unik sa i përket gjeografisë së tij dhe vendndodhjes, për inteligjencën, gjallërinë dhe elasticitetin e burimeve të tij. Me një kërcim kohor që na projekton drejt së tashmes, sot CCBS – e cila prodhon, shishet dhe zhvillon të gjitha produktet e The Coca Cola Company në Shqipëri – është rezultat i asaj zgjedhjeje dhe asaj nisme të diktuar nga dëshira për të ndërtuar një rrugë me qytetarët shqiptarë, transformimin e një prej kompanive më të rëndësishme globale në një biznes familjar nisur nga km 0, gati për të dhënë përgjigjet e duhura për pritjet e konsumatorëve. Një realitet që me 354 punonjësit e tij sot drejton ekonominë, forcon sinergjitë me institucionet, shumëfishon bashkëpunimet me zinxhirin e furnizimit, duke përfaqësuar përsosmërinë në skenën ndërkombëtare. Një kompani që ka zgjeruar portofolin e saj të prodhimit dhe produkteve, duke investuar në marka të tjera dhe duke ndërtuar një ekosistem rreth të cilit gravitojnë shumë NVM vendase. Sot mund të themi se jemi vërtet krenarë që kemi kontribuar në përparimin e vendit ».
Aktualisht si është Kërkesa për pijet freskuese në raporti me vitin 2020 dhe krahasuar me 2019, periudhë para pandemisë?
“2020, viti i emergjencës së pandemisë, na ka vendosur para një muri shumë të lartë, i cili në mënyrë efektive ka bllokuar dhe kushtëzuar ekonominë botërore. Natyrisht, tendenca e blerjeve, rritja e kostove të lëndëve të para, zbatimi i masave rigoroze dhe kufizuese kanë diktuar një tkurrje të kërkesës dhe rrjedhimisht, edhe në qarkullimin e CCBS, duke regjistruar një shifër -10.8% vitin e kaluar. Një vit më parë, në vitin 2019, ne patëm një rritje të vëllimeve me një tendencë rritjeje neto + 8% në krahasim me vitin 2018. Pra, ne e kapitalizuam strategjikisht këtë përfitim, duke u përpjekur të përballojmë krizën financiare dhe sociale në mënyrën më të mirë të mundshme, me një vëmendje të veçantë ndah punënjësve dhe familjeve të tyre. Jo vetëm që kemi rezistuar fuqishëm, jo vetëm që kemi vazhduar të investojmë në frontin mjedisor, por gjithashtu kemi kontribuar me një donacion prej 49 mijë eurosh nga CCBS dhe 32 mijë euro nga Uji i Ftohtë Tepelenë, në mbështetje të “Qendrës Spitalore Universitare “Nënë Tereza” në Tiranë, departamenti i sëmundjeve infektive. Kjo periudhë kritike dhe komplekse është ende në vazhdim dhe jam i sigurt, do të ndikojë gjithashtu në përgjatë 2021. Ne jemi të sigurt se, falë forcës dhe stabilitetit të kompanisë sonë, ne do të jemi në gjendje të kapërcejmë të gjitha vështirësitë e diktuara nga urgjenca “.
Cila është tendenca e konsumit. Ku janë shitjet më të larta, në supermarkete dhe dyqane, apo në HORECA?
«Coca-Cola ka qenë gjithmonë një pije me kërkesë të madhe në të gjitha kanalet e shitjes, por padyshim që përdorimet, zakonet dhe konsumi kanë ndryshuar gjatë pandemisë. Në fakt, në vitin 2020, në supermarkete dhe dyqane tradicionale kemi regjistruar një rritje të shitjeve prej +4.1 në krahasim me vitin 2019; ndërsa sektori HoReCa, më i prekur nga bllokimi dhe masat e kontrollit të Covid, shkaktoi një rënie të shitjeve prej -48.3%. CCBS ishte në gjendje të përshtatet shpejt me kërkesat e tregut, duke qenë gjithmonë gati dhe duke riformuar vëllimet, kanalet dhe formatet e shpërndarjes, bazuar në variacionet e diktuara nga kërkesa e konsumatorëve tanë “.
Cilat janë parashikimet për ecurinë e shitjeve, nëse do të ketë një valë të katërt të pandemisë në shtator, si pritet të ndikojë?
“Shpresojme sigurisht, para së gjithash, me bllokimin e kësaj urgjence shëndetësore, e cila e ka shtyrë të gjithë botën drejt skenarëve të paimagjinueshëm – vazhdon Presidenti Luca Busi – për ruajtjen e aspektit ekonomik, mirëqenien dhe shëndetin e familjeve tona, punonjësve tanë, konsumatorëve tanë. Për sa i përket performancës së biznesit, ne jemi të vetëdijshëm për faktin se Coca-Cola është një markë e dashur nga konsumatorët, pasi investon vazhdimisht për të siguruar risi në treg përmes teknologjive të reja, duke pasur gjithmonë një ndikim pozitiv në tregje. Sipas parashikimeve të zyrave tona financiare, në krahasim me vitin 2020, CCBS duhet të mbyllet këtë vit me +16.4% në krahasim me vitin 2020. Edhe nëse duhet të ketë një valë të re pandemike, Coca-Cola Bottling Shqipëria nuk do të humbasë takimin me konsumatorët, takim kërkesat me shërbimin e tij të shpërndarjes – për shpërndarjen në vend – dhe me infrastrukturën dixhitale për porositë në internet (https://porosit.ccbs.al), e cila është në përmirësim të vazhueshëm. Fleksibiliteti i modelit tonë na lejon rimodelim të shpejtë dhe efektiv. Këto aspekte nuk na trembin, përkundrazi, na stimulojnë të bëjmë më shumë dhe më mirë. Siç ka ndodhur vitin e kaluar ”
Cilat janë problematikat që po has aktualisht sektori?
«CCBS ka kërkuar gjithmonë dialog dhe konvergjencë përballë çështjeve ose vështirësive kritike, me bindjen se, duke bashkuar forcat, është e mundur të kapërcehet çdo pengesë. Në fakt, shumë probleme janë zgjidhur me kalimin e kohës falë kontributit tonë dhe mbështetjes së paçmuar të The Coca-Cola Company, një model suksesi që është unik në nivel global. Sot, duke reflektuar mbi një pasqyrë të pengesave që pengojnë rrugën e rritjes dhe zhvillimit, me siguri ekziston “Ligji mbi Fiskalizimin”, i cili hyri në fuqi më 1 korrik 2021. Ka ende shumë pasiguri që lidhen me zbatimin efektiv të tij, për shkak të procedurave të paqarta të funksionimit, të cilat zbulojnë mangësi në dispozitat ligjore të reformës dhe në udhëzimet teknike dhe operacionale. Qeveria nuk ka kryer trajnime adekuate, nuk ka dhënë përgjigje të sakta për çështjet kritike të ngritura dhe nuk ka informuar në mënyrë adekuate operatorët. Për më tepër, procesi shoqërohet me kosto të larta fillestare të instalimit dhe mirëmbajtjes, por edhe me personel shtesë, dhe kjo krijon shumë shqetësime për klientët tanë fundorë. Një problem tjetër është ai i lidhur me konkurrencën e padrejtë: CCBS është prodhuesi dhe shpërndarësi i vetëm i autorizuar nga ” The Coca-Cola Company ” për tregun Shqiptar, por, pavarësisht kësaj, për më shumë se 2 vjet ka pasur produkte të markës Coca-Cola nga Shtete të tjera. Ne kontaktuam institucione të ndryshme shtetërore dhe vendore për të bllokuar hyrjen e paautorizuar të produkteve të huaja. Prandaj, ne besojmë se zbatimi i ligjeve në fuqi është i rëndësishëm për të parandaluar fenomenet që ngatërrojnë konsumatorët dhe bllokojnë ata që veprojnë në mënyrë transparente dhe në përputhje të plotë me ligjin. Së fundi, ka edhe çështje kritike në sektorët e mjedisit në të cilët CCBS është angazhuar dhe ka investuar shumë: thjesht mendoni për menaxhimin e veçantë të mbeturinave dhe mungesën e infrastrukturës për qarkullimin e automjeteve elektrike. Ne do të kontribuojmë, siç po bëjmë, jo vetëm në instalimin e stacioneve elektrike, por edhe në nxitjen e institucioneve, për të filluar një rrugë të re të stimujve dhe mbështetjes së qeverisë në favor të zhvillimit të një ekonomie. Duke mos qenë ende pjesë e vendeve të Komunitetit Evropian, nuk është e mundur që ne të kemi qasje në fondet evropiane të destinuara për projekte të Gjelbra: ne duhet të përhapim kulturën e qëndrueshmërisë dhe të bëhemi shembull për të gjithë, përmes një bashkëpunimi publik / privat, qytetarë dhe institucione së bashku …
Nëse ka të tilla, cfarë zgjidhjesh rekomandoni?
«Vetëm vullneti i mirë për të bërë gjërat siç duhet, në kohën e duhur dhe në mbështetje të produkteve dhe kompanive vendore që operojnë në Shqipëri. Ne duhet të eksportojmë vlerën e vendit nga pikëpamja ekonomike dhe e punësimit: një territor i pasur që vazhdon të ndjekë me përsosmëri një trend të rritjes konstante dhe i cili, jam i sigurt, ben një diferencë shumë të madhe në zhvillim».
Ndiq këtu intervistën e plotë:
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
