Një nga shprehjet më të mira se çfarë do të thotë produktiviteti i vërtetë në shekullin e 21-të daton në vitin 1890. Në librin e tij “The Principles of Psychology”, Vol.1, William James shkroi një deklaratë të thjesht: “Përvoja ime është ajo për të cilën rashë dakort të marr pjesë.”
Vëmendja juaj përcakton përvojat që keni dhe përvojat që keni përcaktojnë jetën që jetoni. Ose thënë në një mënyrë tjetër: ju duhet të kontrolloni vëmendjen tuaj për të kontrolluar jetën tuaj. Sot, në një botë, ku kaq shumë përvoja janë të përziera së bashku – ku ne mund të punojmë nga shtëpia (ose një tren, një aeroplan ose një plazh), shikojmë fëmijët tanë në një kamerë nga puna dhe shpërqendrimi është gjithmonë vetëm një sekond larg – a ka qenë ndonjëherë më e vërtetë se kaq?
Menaxhimi i vëmendjes
Për të qenë vazhdimisht produktivë dhe për të menaxhuar më mirë stresin, duhet të forcojmë aftësitë tona në menaxhimin e vëmendjes.
Menaxhimi i vëmendjes është praktika e kontrollit të shpërqendrimeve, të qenit i pranishëm në moment, gjetja e rrjedhës dhe maksimizimi i fokusit, në mënyrë që të mund të çlironi gjeniun tuaj. Ka të bëjë me të qenit i qëllimshëm në vend të reagimit. Është aftësia për të dalluar kur vëmendja juaj po vidhet (ose ka potencialin për t’u vjedhur) dhe për ta mbajtur atë të fokusuar në aktivitetet që zgjidhni. Në vend që të lejoni shpërqendrimet t’ju shpërqëndrojnë, ju zgjidhni se ku e drejtoni vëmendjen tuaj në çdo moment të caktuar, bazuar në të kuptuarit e prioriteteve dhe qëllimeve tuaja.
Menaxhimi më i mirë i vëmendjes çon në përmirësimin e produktivitetit, por ka të bëjë shumë më tepër sesa kontrollimi i gjërave nga një listë detyrash. Rezultati përfundimtar është aftësia për të krijuar një jetë të zgjedhur, rreth gjërave që janë të rëndësishme për ju. Është më shumë se vetëm ushtrimi i fokusit. Ka të bëjë me rimarrjen e kontrollit mbi kohën dhe prioritetet tuaja.
Aspiratat kundrejt eksperiencave
Drejtuesit me të cilët punoj më thonë: “Unë besoj në fuqinë e mentorimit dhe stërvitjes së anëtarëve të ekipit tim. Gjëja më e rëndësishme që mund të bëj si udhëheqës është t’i mbështes ata dhe të inkurajoj rritjen e tyre. Kështu bëj ndryshimin dhe kjo është ajo që më jep kënaqësi në punë.”
Lexo: Konfindustria kundërshton një rritje të mundshme të çmimit të energjisë
Por, më vonë gjatë bisedës sonë, dëgjoj se si kalojnë ditët e tyre: “Unë kaloj një pjesë të madhe të kohës sime në email dhe duke shuar zjarret. E nisa vitin me një plan stërvitor për ekipin tim, por ai ka mbetur pezull mes gjithçkaje tjetër që po ndodh. Takimet e mia kokë më kokë me anëtarët e ekipit nuk ndodhin aq shpesh sa do të doja dhe përmbajtja është shumë e vakët.
Edhe nëse e shihni veten si një avokat të apasionuar për stërvitjen dhe mentorimin, nuk do të keni ndikimin që do të dëshironit nëse veprimet dhe përvojat tuaja nuk pasqyrojnë këto vlera. Siç tha James, përvoja juaj është ajo që kujdeseni. Dhe përvojat tuaja bëhen jeta juaj. Pra, nëse vëmendja juaj vazhdon të devijohet dhe emaili, takimet dhe “shuarja e zjarrit” konsumojnë ditët tuaja, shumë shpejt do të kenë kaluar javë ose muaj dhe jeta juaj do të bëhet plot me “eksperiencat” që nuk keni menduar kurrë t’i kishit.
Pra, pse të mos kemi vetëm përvojat që duam të kemi dhe të krijojmë jetët që duam më shumë të bëjmë? Pse ekziston ky hendek i dhimbshëm midis mënyrës që ne aspirojmë dhe mënyrës se si e kalojmë kohën?
Fakti që James po mendonte për këtë temë në shekullin e 19-të tregon se ne kemi luftuar prej kohësh me konfliktin midis qëllimeve dhe vlerave tona dhe joshjes së shpërqendrimeve. Por, sigurisht, ne jetojmë në një botë me shumë më tepër shpërqendrime sesa ekzistonte në vitet 1890. Kur ai botoi Parimet e Psikologjisë, telefoni ishte një mjet krejt i ri. Sot, ne kemi telefona të lidhur me internetin dhe pajisje të tjera që janë gjithmonë me ne, duke ofruar një vëllim informacioni dhe komunikimi që James nuk mund ta imagjinonte. Ka shumë më tepër konkurrencë për vëmendjen tonë.
Le të kthehemi te shembulli ynë i mentorimit dhe stërvitjes. Ju mund të filloni çdo ditë, duke synuar të përqendroheni në zhvillimin e ekipit tuaj. Por, këto synime mund të fshihen shpejt nga nxitimi i kërkesave që karakterizojnë ditët tona të punës.
Në këtë mjedis të furishëm pune, nuk ndodh që të merresh me gjërat që janë më domethënëse për ty. Mjedisi juaj i zënë paraqet zgjedhje pas zgjedhjeje çdo ditë për atë që do të kujdeseni – dhe cilat do të jenë përvojat tuaja.
Zgjedhja e qëllimshme e asaj ku do merrni pjesë
Kjo është ajo ku menaxhimi i vëmendjes ofron një zgjidhje. Është një qasje e qëllimshme që ju kthen në kontroll. Të praktikosh menaxhimin e vëmendjes do të thotë të luftosh kundër shpërqendrimeve dhe të krijosh mundësi gjatë gjithë ditës për të mbështetur prioritetet e tua. Së pari, kontrolloni faktorët e jashtëm:
- Kontrolloni teknologjinë tuaj. Mbani mend, është aty për t’ju shërbyer, jo anasjelltas! Vendosni të merrni kontrollin duke fikur email-et dhe njoftimet, të cilat janë krijuar posaçërisht për të vjedhur vëmendjen tuaj. Kjo do t’ju lejojë të angazhoheni në më shumë punë, detyrat dhe aktivitetet që zgjidhni. Sa më shpesh të jetë e mundur dhe veçanërisht kur jeni duke punuar, mbajeni telefonin tuaj silent dhe larg shikimit.
- Kontrolloni mjedisin tuaj. Vendosni kufinj me të tjerët, veçanërisht në një mjedis të hapur. Për shembull, përdorni kufje ose vendosni një shenjë “mos shqetëso” kur duhet të përqendroheni. Nëse kjo nuk funksionon, provoni të shkoni në një pjesë tjetër të zyrës tuaj, apo edhe në një kat tjetër të ndërtesës suaj. Nëse gjërat janë vërtet keq, mund të provoni të bashkoheni me kolegët për të caktuar një kohë të caktuar të ditës ose ditë të javës, një ditë “pa shpërqendrime” për të gjithë që të bëjnë punën.
Por, këtu është një e vërtetë e anashkaluar: produktiviteti ynë vuan, jo vetëm sepse jemi të hutuar nga ndërprerjet e jashtme, por edhe sepse vetë truri ynë, i rraskapitur nga vendet e furishme të punës së sotme, bëhet një burim shpërqendrimi në vetvete.
Për shembull, problemi nuk është vetëm se një email ndërpret punën tuaj. Është gjithashtu fakti që të qenit i lidhur me postën elektronike ju detyron të prisni një ndërprerje çdo disa minuta, gjë që largon vëmendjen tuaj. Atëherë keni aq frikë të harroni të bëni ndonjë detyrë të vogël – si dërgimi i një emaili ose nisja e një dokumenti – saqë filloni të bëni gjithçka sapo ta keni menduar; por më pas përfundoni duke u zhytur në inbox-in e tejmbushur përpara se ta kuptoni. Për më tepër, duke e ditur se keni në majë të gishtave një katalog të të gjithë informacionit të botës – për sa i përket internetit në telefonin tuaj– e bën të vështirë të ndiheni rehat në një gjendje “nuk e di” dhe të vështirë shmangien e shpërqendrimit dhe tundimi për të “zbuluar tani”.
Pra, duhet të mësoni të kontrolloni faktorët e brendshëm.
Kontrolloni sjelljen tuaj. Hapni vetëm një dritare në ekranin e kompjuterit tuaj dhe kushtojini vëmendjen tuaj të plotë një detyre derisa të përfundojë, ose deri në një pikë të caktuar. Bëni pushime gjatë gjithë ditës kur largoheni nga kompjuteri juaj. Mundohuni të “shkëputni” plotësisht (pa teknologji) për të paktën një orë ose më shumë, sa më shpesh që të mundeni. Provojeni për 15-20 minuta në fillim; pastaj ndërto deri në një orë, apo edhe 90 minuta.
Kontrolloni mendimet tuaja. Për shumë prej nesh, kjo është arra më e vështirë për t’u thyer. Mendjet janë bërë të enden. Praktikoni të vini re kur mendja juaj po shpërqëndrohet dhe drejtojeni butësisht fokusin tuaj atje ku dëshironi. Nëse mendoni për ndonjë detyrë të vogël të rëndësishme ndërsa jeni duke bërë punë të fokusuar, shënojeni atë në një bllok shënimesh dhe kthehuni tek ajo më vonë. Bëni të njëjtën gjë me informacionin që dëshironi të kërkoni në internet.
Praktika e menaxhimit të vëmendjes nuk do të eliminojë shpërqendrimet nga dita juaj. Por, ndërsa filloni të kuptoni se kur shpërqendroheni dhe ndërtoni “muskujt e vëmendjes” përmes zakoneve si ato më lart, do të filloni të rikuperoni jetën tuaj dhe t’i kushtoni më shumë nga vetja asaj që është me të vërtetë e rëndësishme për ju. Mos lejoni që shpërqendrimi të prishë aspiratat dhe qëllimet tuaja. Në vend të kësaj, kontrolloni vëmendjen tuaj për të kontrolluar jetën tuaj.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
