Një pushim i mirë nuk është luks

Nga trajnere Anila Bashllari

Ndërsa ajri nxehet dhe temperaturat ngrihen, mendjet tona ikin drejt pushimeve. Pavarësisht nëse bëhet fjalë për një arratisje të shkurtër në plazh, një udhëtim të zgjatur në një qytet tjetër ose një udhëtim në një shtëpi të vogël në pyll, një pushim veror mund të ketë një sërë përfitimesh për shëndetin e trurit tuaj përmes një qetësie të cilën vetëm ato e dhurojnë, disa aktivitete në natyrë dhe pak ndryshim nga ritmet e zakonshme të jetës.

Madje edhe pushimet e shkurtra ndikojnë në përmirësime të konsiderueshme në shëndet dhe mirëqenie. Lodhja mendore që vjen nga orari i zgjatur në punë dhe angazhime të shumta ndikojnë negativisht në aftësinë e trurit tonë për të ekzekutuar detyra të rëndësishme si planifikimi dhe të menduarit kritik.

Në fakt hulumtimet e fundit kanë zbuluar se lodhja mendore është armiku i trurit në fusha të tilla të rëndësishme, siç është zgjidhja kreative e problemeve. Realizimet e pakapshme që shpesh i quajmë momente shpërqëndrimi pengohen drejtpërdrejt nga angazhimi i tepërt, si ai që ne përjetojmë kur punojmë vazhdimisht pa pushime. Për më tepër, ritmet e shpeshta të rutinës së punës zvogëlojnë ekspozimin tonë ndaj përvojave dhe mjediseve të reja krahasuar me periudhën e pushimeve.

Mjedisi i ri është element kyç për të përmirësuar funksionin e përgjithshëm të pjesëve të trurit të lidhura me të mësuarit dhe kujtesën, krijimtarinë dhe të menduarit kritik. Në fakt këto mjedise të reja dhe stimuluese mund të promovojnë rritjen e qelizave të reja të trurit.

Pra gjatë pushimeve verore: shkoni në një vend të ri, ndryshoni mjedisin tuaj dhe jepini trurit tuaj nxitje të cilat janë shumë të nevojshme.

Vitamina D, truri dhe përtej këtyre

Shpesh quhet Vitamina e diellit; vitamina D është një përbërës thelbësor i një trupi dhe truri njerëzor. Nga funksioni muskulor dhe shëndeti i sistemit imunitar deri tek metabolizmi i kockave dhe shëndeti mendor, sasitë e përshtatshme të vitaminës D janë një përbërës i domosdoshëm i një jete të shëndetshme. Duke qenë një nënprodukt i të ekspozuarit në diell, mungesa e vitaminës D është veçanërisht më e përqendruar gjatë muajve të dimrit. Lidhja midis mungesës së vitaminës D dhe sëmundjes mendore është thellësisht e fortë.

Depresioni, stresi, ankthi kronik dhe mosfunksionimi i përgjithshëm ndër të tjera shkaqe janë shoqëruar me mungesën e vitaminës D; kështu që pak kohë në diell mund të bëjë më shumë se “mirë” për trurin emocional. Përveç ekspozimit në diell, ushtrimet janë nxitëse të shkëlqyera të prodhimit të vitaminës D. Në ritmin e furishëm të jetës moderne, gjetja e kohës për stërvitje mund të jetë sfidë, kështu që çfarë mund ta rrisë sasinë e vitaminës D më shumë sesa pushimet verore?

Në afat të shkurtër, rritja e vitaminës D shoqërohet me përmirësimin e gjendjes shpirtërore dhe masave të mirëqenies psikologjike, si dhe funksione të përmirësuara të plasticitetit sinaptik (mjetet me të cilat truri ynë mëson dhe integron informacione të reja).  Në planin afatgjatë rritjet e vitaminës D mund të bëjnë më shumë për të mbajtur një mendje të shëndetshme sesa ushtrimet.

Psh, në Mbretërinë e Bashkuar ka një popullsi të moshuar që shfaq nivele të ulëta të vitaminës D për shkak të mungesës së ekspozimit në diell dhe mungesës në dietën e përditshme të kësaj vitamine. Departamenti i Shëndetit në Mbretërinë e Bashkuar tani rekomandon që çdo person që nga lindja të marrë një suplement të vitaminës D.

Ecje, not ose vrapim për një tru të shëndetshëm.

Përveç se një mundësi e artë për t’u çlodhur dhe rimarrë fuqitë, një kohë pushimesh mund të jetë një kohë e përshtatshme për të ushtruar aktivitet fizik. Ritmi i vrullshëm i jetës në punë mund të na lërë pak kohë për t’u angazhuar në sport dhe ndërsa mund të duket e çuditshme të shkoni për një vrapim kur të mund të ishit në plazh, përfitimet e pak kohe për disa aktivitete fizike gjatë pushimeve mund të jetë i thellë për shëndetin tuaj të trurit.

Një meta-analizë e fundit e qindra studimeve që shqyrtojnë madhësinë e hipokampusit (rajoni i kujtesës dhe mësimit që kontrollon trurin) zbuloi se edhe ushtrimi i moderuar aerobik parandalon përkeqësimin në lidhje me moshën.

Sipas studimeve neuroshkencore hipokampusi zvogëlohet ngadalë me moshën; në popullatën në botë njerëzit që kalonin rregullisht kohë për stërvitje të moderuar aerobike (siç është vrapimi, ecja ose noti), treguan norma shumë më të ngadalta të këtij efekti, duke treguar që aftësitë e tyre të të mësuarit dhe të kujtesës do të mbeten të paprekura më shumë gjatë gjithë jetës së tyre në krahasim me popullatën jo aktive.

Nuk kërkon maratonë sepse sasitë e ushtrimeve aerobike që mbështesin këtë efekt mbrojtës janë të thjeshta si një ecje në mëngjes të frymëzuar ose një udhëtim i gjatë me biçikletë në plazh.

Koha për të fikur telefonin.

Tashmë ekziston një konsensus i gjerë midis shkencëtarëve dhe studiuesve klinikë që tregojnë se varësia e telefonave celularë është problem i vërtetë dhe i përhapur.  Në të vërtetë telefonat celularë janë kudo dhe mosha e caktuar për fillimin e përdorimit të telefonave celularë po zvogëlohet progresivisht.

Ky lloj i sjelljes së pakujdesshme çrregullon sistemin e shpërblimit të trurit dhe mund të lërë një përshtypje të qëndrueshme në fusha të rëndësishme të sjelljes dhe emocioneve të tilla si parashikimi i shpërblimit, gjykimet mbi vlerën dhe marrja e vendimeve racionale duke ndryshuar funksionet e dopaminës, (neurotransmetuesi i cili rregullon shumicën e këtyre sjelljeve në trurit). Varësia nga celularët është e lidhur fort me ndjenjat e vetmisë, cilësisë së dobët të gjumit dhe stresit kronik.

Këto dy të fundit në veçanti shkaktojnë inflamacion kronik në tru që rrit shkallën e neurodegjenerimit dhe ul funksionin konjitiv, duke shkaktuar probleme si ankthi kronik, depresioni, madje edhe kontribuojnë në etiologjinë e demencës. Ndërsa shumë gjejnë vështirësi në shkëputjen nga telefonat celularë ndërsa punojnë për shkak të kërkesës së parashikuar (të vërtetë ose të perceptuar) për t’u angazhuar në çdo kohë, pushimet janë një mundësi ideale për t’u shkëputur nga zinxhiri i celularit dhe për të marrë kohë për t’u rikuperuar nga stresi i stilit të jetës.

Pushimet ndikojnë në gjenomikën e sëmundjes dhe inflamacionit.

Kohë e fundit studiuesit po vëzhgojnë përfitimet në shëndet dhe mirëqenie pas periudhës qetësuese të pushimeve duke u fokusuar në matjen e ndryshimeve gjenomike që pasojnë një pushim të shkurtër në persona (vullnetarë) të shëndetshëm. U caktuan dy grupe tue gjinisë femërore: grupi i parë do të kalonte 6 ditë duke medituar dhe grupi tjetër t’i kalonte ato 6 ditë duke u çlodhur. Rezultatet ishin surprizuese: gjëndjet e stresit dhe depresionit u ulën ndjeshëm në të dy grupet përgjatë periudhës së provës si edhe gjatë muajit në vijim. Gjithashtu, u evidentuan ndryshime të rëndësishme në uljen e inflamacionit duke treguar një përfitim tjetër për shëndetin afatshkurtër dhe afatgjatë të trurit si rezultat i një pushimi të shkurtër.

Pushimet të shkurtra apo të gjata sjellin një mori ndikimesh pozitive në shëndetin dhe mirëqenien e trurit tonë. Rritja e vitaminës D nga ekspozimi në diell dhe ushtrimet ndikojnë drejtpërdrejt në të ndjerit mirë, rrisin aftësinë për të mësuar dhe zgjidhur problemet dhe mund të parandalojnë zhvillimin afatgjatë të sëmundjeve si demenca apo çrregullime të tjera gjenerative. Gjithashtu ulja e inflamacionit si pasojë e relaksit gjatë pushimeve është një indikator pse kemi nevojë që ta relaksojmë trurin tonë në mënyrë të vazhdueshme.

Për të gjithë ata që nuk kanë mundësi të pushojnë këtë verë do ju sugjeroja të paktën që të pushonit gjatë fundjavës edhe duke qëndruar në shtëpi, por duke ndjekur ato sugjerimet si më sipër, veçanërisht detox nga telefoni.

Shumë shpejt do të lançoj një produkt online që vjen si bashkëpunim me mentorin dhe neurocoaching tim personal ku do të keni mundësi të masterizoni artin e relaksimit të shpejtë  të trurit tuaj, ulni ankthin, stresin dhe si pasojë të ndiheni mirë me veten, më produktivë dhe me një performancë më të lartë.