A janë disa vëllezër e motra – fjalë për fjalë – më të lindur për të udhëhequr se të tjerët? Jo domosdoshmërisht, thotë një psikolog. Ekziston një stereotip, madje edhe disa kërkime mbështetëse, që vëllezërit e motrat më të mëdhenj zhvillojnë tipare më të forta drejtuese sesa vëllezërit e motrat e mesme ose më të vogla.
Por sipas Laurie Kramer, profesoreshë e psikologjisë së aplikuar në Universitetin Northeastern, kjo nuk është tamam e vërtetë. Radha e lindjes mund të ndikojë në cilësitë tuaja të lidershipit, thotë Kramer, por atributet që lidhen me vëllezërit e motrat më të rinj dhe më të mëdhenj nuk janë vërtet më të mira apo më të këqija – thjesht të ndryshme.
“Radha e lindjes nuk është fati juaj, një horoskop apo një hartë e drejtpërdrejtë se si do të jetë pjesa tjetër e jetës suaj”, thotë Kramer për CNBC . “Të gjithë fëmijët e kanë atë potencial për udhëheqje dhe është mjedisi në të cilin u rritën ai që vendos me të vërtetë skenën për ata fëmijë që të zhvillojnë tipare që janë të gjitha me të vërtetë të vlefshme në mënyra të ndryshme.”
Fëmijët më të mëdhenj priren të kenë disa përvoja të përbashkëta, veçanërisht në marrëdhëniet e tyre me prindërit dhe vëllezërit e motrat më të vegjël, që i japin formë qasjes së tyre ndaj lidershipit, thotë Kramer. E njëjta gjë, shton ajo, shpesh është e vërtetë për fëmijët e mesëm dhe të vegjël.
Ja se si mund të ndikojë statusi juaj i vëllait ose motrës në llojin e udhëheqësit që jeni – ose llojin e liderit që do të bëheni një ditë – sipas Kramer.
Vëllezërit e motrat më të mëdhenj: autonomë dhe të sigurtë
Fëmija i parë në një familje shpesh mund të rritet për të qenë autonom dhe i sigurt, dy tipare jetike të lidershipit, thotë Kramer.
Prindërit pa përvojë priren të jenë shumë të përshtatur me nevojat dhe ndjenjat e fëmijës së parë të tyre, thotë Kramer: Ata ende po eksperimentojnë me prindërimin, kështu që mund të përfundojnë duke i kushtuar shumë vëmendje atij fëmije. “Ata po përpiqen të kuptojnë se çfarë do të thotë një e qarë, si të dallojnë kur ai fëmijë është i uritur dhe thjesht duan t’i përgjigjen të gjitha kësaj shumë shpejt,” thotë ajo.
Lexo edhe: Disa këshilla si të rrisni fëmijë të suksesshëm sipas shkencës
Si rezultat, fëmijët e parë shpesh rriten duke u ndjerë veçanërisht të mbështetur dhe të pranuar – duke i shtyrë ata të përqafojnë autonominë dhe vetëbesimin, thotë Kramer. Ajo vë në dukje se disa fëmijë më të rritur gjithashtu mund të fitojnë besim duke u rritur si udhëheqës de fakto i vëllezërve dhe motrave të tyre, veçanërisht nëse ata janë në gjendje t’u mësojnë vëllezërve e motrave të tyre ndonjë gjë të dobishme.
Disa nga liderët e biznesit të profilit më të lartë në botë, të cilët njihen, ndonjëherë me famë, për besimin e tyre të palëkundur janë fëmijë të parë: Elon Musk, Jeff Bezos dhe Richard Branson të gjithë kualifikohen.
Vëllezërit e motrat më të vegjël: Më shumë eksplorues
Fëmija më i vogël në një familje shpesh është i interesuar të eksplorojë një sërë interesash, zakonisht sepse ata janë të ekspozuar ndaj një gamë më të gjerë përvojash dhe njohurish sesa vëllezërit e motrat e tyre, thotë Kramer.
Kur vjen një vëlla ose motër më e vogël, prindërit ndonjëherë lodhen duke plotësuar nevojat e fëmijëve të shumtë, thotë Kramer. Ata priren t’i japin fëmijës së tyre më të vogël më pak kohë dhe vëmendje sesa fëmijët e tyre të mëparshëm, duke u ndjerë më të sigurt se fëmija ndoshta mund të presë disa minuta dhe ende “të jetë mirë”.
Prindërit mund të ndihen më rehat duke i dhënë fëmijës së tyre më të vogël qasje në privilegje dhe përvoja të caktuara më herët në jetën e tyre, thotë Kramer – si ecja vetëm në shkollë, noti në fund të thellë të pishinës etj. Fëmijët më të vegjël mund të mësojnë gjithashtu nga vëllezërit e motrat e tyre më të mëdhenj, të cilët tashmë kanë disa aftësi dhe eksperiencë.
Rezultati kumulativ, thotë Kramer: Vëllezërit e motrat më të vegjël shpesh bëhen “eksplorues dhe vëzhgues të mirë”, të cilët ekspozohen ndaj shumë gjërave të ndryshme dhe mund të shkëlqejnë në gjetjen – dhe përkushtimin ndaj – një pasioni.
Bashkëthemeluesi i Google, Larry Page është një shembull. Fëmija më i vogël në familjen e tij, Page ka përshkruar më parë se si një ekspozim i hershëm i fëmijërisë ndaj një game të gjerë temash – nga teknologjia dhe shpikjet tek biznesi – e ndihmoi atë të kuptonte herët se qëllimi i tij i jetës ishte të fillonte një kompani që mund të ndryshonte botën.
Vëllezërit e mesëm: Komunikues të fortë
Pikat e forta të fëmijëve të mesëm shpesh qëndrojnë në komunikimin dhe krijimin e marrëdhënieve të mira me të tjerët, sipas Kramer.
Kur lind një fëmijë i tretë, mjedisi i fëmijës së dytë ndryshon në mënyrë dramatike, thotë Kramer: Tani një fëmijë i mesëm, ata pothuajse mund të ndihen “të lënë mënjanë” pasi prindërit e tyre duhet të kujdesen për vëllain ose motrën e tyre të porsalindur.
Kramer thotë se fëmijët e mesëm zakonisht konkurrojnë për vëmendjen nga prindërit e tyre, gjë që ndonjëherë përfshin një koncept të quajtur “deidentifikimi i motrave”, ku një fëmijë zgjedh të ndjekë një rrugë jashtëzakonisht të ndryshme nga ajo e vëllezërve e motrave të tyre. Këta fëmijë përfundojnë duke u mbështetur në interesa dhe pika të forta specifike që i veçojnë ata, thotë Kramer.
Kramer gjithashtu vë në dukje se fëmijët e mesëm zakonisht bëhen komunikues të fortë: Ndjenja e anashkalimit nga familja i mëson ata se si të shprehen në mënyrë efektive. “Ata mund të jenë ata që janë komunikues të shkëlqyeshëm, të cilët janë të interesuar të krijojnë marrëdhënie të mira me njerëzit dhe të ndihmojnë të tjerët,” thotë ajo.
Shikoni Bill Gates, për shembull: Bashkëthemeluesi i Microsoft-it është një fëmijë i mesëm, i cili shpesh lavdërohet për të folurit e tij në publik dhe strategjitë e komunikimit që i ndihmojnë njerëzit të kuptojnë thjesht tema komplekse.
Sigurisht, thotë Kramer, këto janë të gjitha përgjithësime: Rendi juaj i lindjes nuk ju mbyll domosdoshmërisht në asnjë nga këto karakterizime. Për të, gjëja më e madhe është se të gjithë fëmijët kanë potencial për udhëheqje.
“Është pak më komplekse nga sa mendojnë njerëzit,” thotë ajo./ CNBC
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
