Kush ka nevojë për një sferë kristali kur ka inteligjencë artificiale? Studiuesit në Mass General Brigham kanë zhvilluar një mjet të ri inovativ me inteligjencë artificiale (AI), i cili mund të zbulojë ndryshime të imëta në valët e trurit që parashikojnë shëndetin e trurit vite përpara se të shfaqen simptomat.
Zbulimi i sekreteve të valëve të trurit
Ky mjet revolucionar funksionon duke analizuar aktivitetin e valëve të trurit gjatë gjumit përmes elektroencefalografisë (EEG) – një teknikë jo-invazive që mat aktivitetin elektrik të trurit përmes sensorëve të vendosur në lëkurën e kokës. AI-ja u krijua duke përdorur të dhëna nga një studim mbi rrezikun e frakturave, ku gratë mbi 65 vjeç iu nënshtruan testimeve njohëse në të njëjtën kohë me një studim të gjumit që përfshinte EEG gjatë natës. Studiuesit u fokusuan tek 281 pjesëmarrëse që në fillim kishin funksion normal njohës dhe i testuan sërish pas pesë vitesh. Në këtë periudhë, 96 prej tyre kishin zhvilluar dëmtim njohës. Përmes teknikave të avancuara të analizës së informacionit, studiuesit nxorën modele të veçanta të valëve të trurit nga të dhënat EEG të mbledhura gjatë gjumit. AI-ja identifikoi ndryshime të imëta në aktivitetin e valëve të trurit – veçanërisht në frekuencat gama gjatë gjumit të thellë – tek individët që më vonë zhvilluan dëmtime njohëse, madje edhe para se të shfaqeshin simptomat. Ky mjet i ri arriti të parashikojë me saktësi 85% të rasteve që përjetuan rënie njohëse, me një saktësi të përgjithshme prej 77%. “Duke përdorur analiza të avancuara dhe inteligjencë artificiale, ne mund të zbulojmë ndryshime të imëta në modelet e valëve të trurit gjatë gjumit, të cilat sinjalizojnë dëmtime të ardhshme njohëse. Kjo na ofron një dritare të artë për ndërhyrje vite përpara se të shfaqen simptomat,” tha Dr. Shahab Haghayegh, autori kryesor i studimit dhe instruktor në Massachusetts General Hospital dhe Harvard Medical School.
Lexo edhe:Harnex: Platforma inovative për kërkimin dhe shitjen e automjeteve në Ballkan
Premtimi i ndërhyrjes së hershme
Rënia e lehtë njohëse është një pjesë e zakonshme e plakjes, me shumicën e njerëzve që përjetojnë ngadalësim në përpunimin e informacionit, lapsuse të kujtesës dhe vështirësi në multitasking. Megjithatë, kur kjo fillon të ndikojë në jetën e përditshme, mund të jetë një shenjë paralajmëruese e një problemi më serioz. Sipas studimeve, 1 në 10 të rritur amerikanë mbi 65 vjeç kanë demencë, ndërsa 22% të tjerë kanë dëmtim të lehtë njohës. Këto shifra pritet të rriten ndjeshëm në vitet e ardhshme, kryesisht për shkak të jetëgjatësisë më të lartë dhe plakjes së popullsisë. Mjeti i ri me AI mund të ndihmojë në zbulimin e hershëm, duke u dhënë njerëzve kohën e nevojshme për të bërë ndryshime në stilin e jetesës – si ushtrimi fizik, mbajtja e trurit aktiv dhe një dietë e shëndetshme – të cilat mund të ndihmojnë në ruajtjen e shëndetit njohës përpara se të përparojë dëmtimi. Gjithashtu, identifikimi i hershëm mund të hapë rrugën për terapi dhe medikamente që ngadalësojnë përparimin e sëmundjes ose lehtësojnë simptomat. “Trajtimet e reja të miratuara nga FDA për sëmundjen e Alzheimerit janë efektive në fazat e hershme të demencës, por jo në fazat e avancuara,” tha Dr. Kun Hu, autori i lartë dhe fiziolog në Brigham and Women’s Hospital dhe Harvard Medical School. “Ndërhyrjet që bëhen edhe më herët – përpara se të shfaqen shenjat e rënies njohëse – kanë të ngjarë të jenë edhe më efektive,” shtoi ai. Ky kërkim gjithashtu hap një mundësi të re emocionuese: manipulimin e aktivitetit elektrik të trurit për të reduktuar rrezikun e rënies njohëse. Haghayegh dhe Hu aktualisht po hartojnë një studim klinik për të testuar nëse stimulimi elektrik mund të ndryshojë modelet e EEG gjatë gjumit, duke hapur një rrugë të re premtuese për parandalimin e demencës.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
