Të dielën herët në mëngjes, një duartrokitje e gjatë pasoi deklaratën e presidentit të COP29, Mukhtar Babayev se ishte arritur një marrëveshje se si vendet e pasura mund të mbështesin financiarisht vendet më të varfra në betejën e tyre kundër ndryshimeve klimatike. Duartrokitjet e gjata fshehën një proces negociatash që shpesh kishte qenë i paqartë dhe i tensionuar. Bisedimet kishin rrezikuar të dështojnë, veçanërisht pasi vendet në zhvillim u larguan nga tryeza e negociatave të shtunën, duke shkaktuar një pezullim të përkohshëm të diskutimeve.
Pothuajse menjëherë, shuma prej 300 miliardë dollarësh u kritikua si “e vogël” nga një delegat nga India, një mendim i ndarë nga shumë që ishin të pranishëm në bisedime, veçanërisht përfaqësues të vendeve në zhvillim që kishin kërkuar një shumë shumë më të madhe, 1.3 trilion dollarë.
Presidentja dhe CEO e Institutit të Burimeve Botërore, Ani Dasgupta tha se shuma përfundimtare ishte “një paradhënie e rëndësishme drejt një të ardhmeje më të sigurt dhe më të drejtë”, por pranoi se kombet më të varfra dhe më të cenueshme janë “me të drejtë të zhgënjyer që vendet më të pasura nuk investuan më shumë para, kur jetët e miliarda njerëzve janë në rrezik”.
Tani, vëmendja do të duhet të zhvendoset tek mënyra se si do të zbatohet në praktikë teksti përfundimtar i marrëveshjes COP29, si dhe sesi palët e tjera të interesuara mund të ndihmojnë në kapërcimin e hendekut në financimin e betejës kundër ndryshimeve klimatike.
Kush mund të ndihmojë për të kapërcyer hendekun e financimit të klimës?
Teksti COP29 përfshinte një rresht që u kërkonte të gjitha palëve të bashkëpunonin duke përdorur “të gjitha burimet publike dhe private” për t’iu afruar 1.3 trilion dollarëve. Kjo është, në fakt, një thirrje për bankat shumëpalëshe, si dhe sektorin privat me burimet e tij të mëdha, për të ndihmuar në kapërcimin e hendekut në financimin e klimës që qeveritë, ose nuk janë në gjendje, ose nuk dëshirojnë ta plotësojnë vetë. Do të pritet shumë nga bankat shumëpalëshe, të cilat në fund të fundit janë të mbështetura nga qeveria, pasi financohen nga paratë e taksapaguesve nga vendet e tyre anëtare. Ata janë aktualisht burimi më i madh dhe me rritjen më të shpejtë të financimit të klimës për botën në zhvillim.
Të referuara edhe si banka zhvillimi shumëpalëshe (MDB), këto institucione janë të lidhura me mandate që u kërkojnë atyre të ofrojnë ndihmë zhvillimore, me një shkallë të ulët në krahasim me bankat private, të llojeve të ndryshme për rajonet që kanë nevojë. Shembujt do të përfshijnë financimin e një linje hekurudhore shumë të nevojshme për të lehtësuar rritjen ekonomike në një rajon të caktuar, ose dhënien e një kredie për ndërtimin e një projekti të energjisë së rinovueshme.
Më e madhja midis tyre është Banka Botërore, me shembuj rajonalë duke përfshirë Bankën Aziatike të Zhvillimit me seli në Manila dhe Bankën Afrikane të Zhvillimit me bazë në Adbidjan (AfDB). Institucione të tilla ishin një arsye e madhe pse në vitin 2022 bota përmbushi një objektiv që vendet kishin vendosur në vitin 2009 për të furnizuar vendet në zhvillim me 100 miliardë dollarë në vit për të adresuar ndryshimet klimatike. Në fakt, financimi i klimës i ofruar nga këto banka për vendet në zhvillim u trefishua midis 2013 dhe 2022, duke arritur në 47 miliardë dollarë vetëm në atë vit, sipas Sistemit të Raportimit të Kreditorëve të OECD.
Ku do të shkojnë paratë?
Marrëveshja e arritur gjatë fundjavës zëvendëson atë të bërë 15 vjet më parë, e cila u kishte ngarkuar vendeve të pasura 100 miliardë dollarë në vit për financimin e klimës për botën në zhvillim. Marrëveshja e këtij viti ka synime të ngjashme dhe synon të ndihmojë vendet më të varfra që të përgatiten për një botë që po ngrohet dhe ta ndalojë atë të nxehet. Kjo do të përfshijë pagesën për kalimin nga lëndët djegëse fosile në energjinë e pastër, si dhe ndërtimin e infrastrukturës së nevojshme për instalimin e teknologjive të tilla si energjia e erës dhe ajo diellore.
Për më tepër, zonat që goditen rëndë nga moti ekstrem do të kërkojnë para për t’u përshtatur dhe përgatitur për ngjarje si përmbytjet, tajfunet dhe zjarret. Praktikat bujqësore do të duhet gjithashtu të bëhen më elastike ndaj ekstremeve të motit, si dhe ndërtimi i shtëpive të reja.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
