Fjala “robot” u krijua në vitin 1920 nga dramaturgu çek Karel Capek. Në “R.U.R.” (“Robotët Universalë të Rossum”). Capek imagjinonte shërbëtorë artificialë, plotësisht funksionalë. Megjithatë, për pjesën më të madhe të historisë së tyre, robotët kanë qenë pajisje memece, joelegante që vendoset larg syve në fabrika.
Megjithatë, gjërat kanë filluar të ndryshojnë. Robotët kanë përfituar nga risitë e shpejta në telefonat inteligjentë, të cilët sollën kamera dhe sensorë të lirë, komunikime të shpejta me valë dhe çipa kompjuterikë të fuqishëm e më të vegjël. Përparimet më të fundit në machine learning kanë shtuar softuer për t’i informuar më mirë robotët rreth mjedisit të tyre dhe i kanë pajisur ata për të marrë vendime më të mençura. Robotët po lënë mjedise industriale të menaxhuara me kujdes për jetën e përditshme dhe, në vitet e ardhshme, do të punojnë gjithnjë e më shumë në supermarkete, klinika, kujdes social dhe shumë më tepër.
Ata nuk mund të vinin në një kohë më të mirë. Shumë industri po përballen me mungesë të fuqisë punëtore, kërkesa për punëtorë është rikuperuar shumë më shpejt nga sa pritej nga pandemia dhe disa njerëz janë larguar nga fuqia punëtore, veçanërisht në Amerikë. Magazinimi është rritur me shpejtësi falë bumit të tregtisë elektronike. Robotët tani janë të domosdoshëm, duke zgjedhur artikuj nga raftet dhe duke ndihmuar njerëzit të paketojnë një numër në rritje eksponenciale kutish. Ata madje kanë filluar të lëvizin ngadalë përgjatë disa trotuareve, duke shpërndarë mallra ose ushqime drejt dyerve të njerëzve. Në një botë të shkatërruar nga pandemia, pa punëtorë, por me shumë të moshuar për t’u kujdesur, të kishte më shumë robotë për të rritur produktivitetin do të ishte një gjë e mirë.
Lexoni: Lufta Rusi-Ukrainë: Si reaguan kompanitë globale, përfshirë Apple, Google, Twitter dhe Starlink
E megjithatë shumë njerëz kanë frikë se robotët do të shkatërrojnë vendet e punës. Një punim në vitin 2013 nga ekonomistët në Universitetin e Oksfordit u keqinterpretua gjerësisht duke nënkuptuar se 47% e vendeve të punës amerikane rrezikoheshin të automatizoheshin.
Në fakt, shqetësimet për papunësinë masive janë të tepërta. Provat tregojnë se robotët do të jenë revolucionarë, dhe do të jenë të dobishëm për tregjet e punës. Japonia dhe Koreja e Jugut kanë depërtimin më të lartë të robotëve, por fuqi punëtore shumë të fortë. Një studim i Universitetit Yale që shqyrtoi prodhimin japonez midis 1978 dhe 2017 zbuloi se një rritje prej një njësie robotësh për 1000 punëtorë rriti punësimin e një kompanie me 2.2%. Hulumtimet nga Banka e Koresë zbuluan se robotizimi i largoi vendet e punës nga prodhimi në sektorë të tjerë, por nuk pati rënie në vendet e lira të punës. Një studim tjetër, nga studiues në Institutin e Teknologjisë në Masaçusets dhe kolegë gjetkë, shqyrtoi firmat finlandeze dhe arriti në përfundimin se përdorimi i tyre i teknologjive të avancuara çoi në rritje të punësimeve.
Me gjithë këtë, marshimi i robotëve do të sjellë ndryshime të mëdha në vendet e punës. Aftësitë dhe firmat që shpërblehen do të ndryshojnë gjithashtu. Por kjo nuk duhet të jetë katastrofa që shumë kanë frikë. Një shembull i supozuar i “automatizimit të keq” janë arkat e vetë-shërbimit në supermarkete, sepse ato zhvendosin punëtorët njerëzorë. Por kjo nuk është aspak distopike—robotët mund të kryejnë punë, të tilla si therja, që është e pakëndshme ose e stigmatizuar. Stafi i arkave që ritrajnohet për të ndihmuar klientët të zgjedhin artikuj nga korridoret mund të zbulojë se të përballesh me njerëzit në nevojë është më shpërblyese sesa të kalosh gjithë ditën duke rrëshqitur barkodet përpara lazerëve.
Një mësim nga globalizimi i lirë i viteve 1990 dhe 2000 është se rritja e tregtisë që ishte jashtëzakonisht e dobishme shkaktoi një reagim politik, sepse humbësit ndiheshin të lënë pas. Kjo është një arsye më shumë pse firmat dhe qeveritë do të bënin mirë të pranonin vlerën e rikualifikimit dhe të të mësuarit gjatë gjithë jetës. Ndërsa vendet e punës ndryshojnë, punëtorët duhet të ndihmohen për të fituar aftësi të reja, duke përfshirë mënyrën se si të punojnë dhe menaxhojnë robotët që do të jenë gjithnjë e më shumë kolegët e tyre.
Përfitimet e mundshme nga revolucioni i robotëve janë të mëdha. Në lojën e Capek, robotët revoltohen kundër zotërinjve të tyre njerëzorë dhe shkaktojnë papunësi masive dhe më keq. Fillimet e robotëve të vërtetë në botë nuk janë përputhur me satirën e Capek. Nuk ka asnjë arsye për të menduar se as e ardhmja e tyre ka nevojë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
