Shkencëtarët kanë zbuluar një mikro-kontinent të ri, mikro-kontinentin proto-Davis Strait, të fshehur nën ujërat mes ishullit të Baffin-it në juglindje të Kanadasë dhe jugperëndimit të Grenlandës.
Ky mikro-kontinent shtrihet në një sipërfaqe prej 250 miljesh dhe u formua rreth 58 milionë vjet më parë gjatë një periudhe të riorientimit të pllakave tektonike. Ky zbulim ofron njohuri të rëndësishme për proceset gjeologjike, ndryshimet në lëvizjen e pllakave dhe formimin e mikro-kontinenteve në mbarë botën. Gjeologët nga Universiteti i Uppsala dhe Universiteti i Derby-t e identifikuan mikro-kontinentin proto-Davis Strait duke përdorur teknika të avancuara, përfshirë pasqyrimin sizmik dhe analizën e të dhënave të gravitetit. Ky masiv tokësor i mbuluar nga uji, që shtrihet mes ishullit të Baffin-it dhe Grenlandës jugperëndimore, ka një trashësi të shkrirë kontinentale prej 19-24 kilometrash. Shkencëtarët e vlerësojnë se formimi i tij ka ndodhur rreth 58 milionë vjet më parë, gjatë një periudhe të riorientimit të pllakave tektonike që formoi historinë gjeologjike të rajonit.
Formimi i mikro-kontinentit proto-Davis Strait filloi rreth 118 milionë vjet më parë gjatë periudhës së Kretakut të Poshtëm, me fazën kryesore që ndodhi mes 49 dhe 58 milionë vjet më parë. Ky proces përfshiu dy faza kryesore:
Masivi tokësor u ndan nga Grenlanda për shkak të shtrirjes lindje-perëndim përgjatë kufirit të saj, si pjesë e një lëvizjeje më të gjerë tektonike që krijoi Detin Labrador dhe Gjirin e Baffinit. Rreth 33 milionë vjet më parë, përhapja e oqeanit u ndal pasi Grenlanda u përplas me Ishullin Ellesmere dhe u bashkua me pllakën e Amerikës së Veriut. Ky ngjarje çoi në rrethimin e mikro-kontinentit me dy banda të ngushta të shtresës më të hollë të kontinentit, duke përfunduar izolimin e tij si një formacion gjeologjik të veçantë.
Rëndësia shkencore e zbulimit
Mikro-kontinenti proto-Davis Strait shërben si një laborator natyror ideal për të studiuar formimin e mikro-kontinenteve, duke ofruar njohuri të veçanta mbi ndryshimet në lëvizjen e pllakave dhe proceset gjeologjike. Ky zbulim ka implikime të gjera për të kuptuar struktura të ngjashme në mbarë botën, duke ofruar mundësi për të ndriçuar natyrën e ndarjes kontinentale që vazhdon. Shkencëtarët besojnë se çdo tërmet mund të kontribuojë në ndarjen e ardhshme të kontinenteve, duke sugjeruar se formimi i mikro-kontinenteve është një proces dinamik dhe i vazhdueshëm. Ndryshimet e qarta të lëvizjes së pllakave në këtë rajon e bëjnë atë veçanërisht të vlefshëm për studime shkencore, duke ofruar një shembull të qartë të mënyrës se si forcat tektonike modelojnë litosferën e Tokës gjatë miliona vjetëve.
Lexo edheKush janë fqinjët e Presidentit Trump? Bilionerët dhe yjet që jetojnë pranë Mar-a-Lago
Edhe pse mikro-kontinenti proto-Davis Strait është një zbulim i jashtëzakonshëm, ai nuk është i pari i këtij lloji. Mikro-kontinente të ngjashme janë identifikuar nëpër botë, secili duke ofruar njohuri të veçanta për historinë tektonike të Tokës:
Mauritia: E gjetur nën Oqeanin Indian afër Mauricijus, ky mikro-kontinent u formua gjatë çarjes së Gondvanës rreth 84 milionë vjet më parë. Ai përbëhet nga fragmente të kontinentit të lashtë që u izoluan pasi pllakat tektonike ndryshuan pozitat.
Zealandia: E njohur shpesh si “kontinenti i fshehur i Tokës”, Zealandia ka një sipërfaqe prej 4.9 milionë kilometra katrorë, kryesisht e mbuluar nga Oqeani Paqësor. Ajo u ndan nga Antarktida dhe Australia rreth 85 milionë vjet më parë.
Kerguelen Plateau: E vendosur në Oqeanin Indian Jugor, ky plato i mbyllur është një provincë e madhe magmatike që përfshin fragmente të kontinentit, të formuara gjatë aktivitetit vullkanik rreth 100 milionë vjet më parë.
Këto shembuj theksojnë diversitetin e mikro-kontinenteve dhe proceset e formimit të tyre, duke theksuar se ngjarjet tektonike të lokalizuara mund të krijojnë tokë të izoluar. Mikro-kontinenti proto-Davis Strait i shton kësaj narrative globale duke ofruar një shembull të pastër të formimit të mikro-kontinenteve në një mjedis tektonik relativisht të thjeshtë.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
