Disa vite më parë, një mjek i shkroi një djali 9-vjeçar në recetë: Singulair, një medikament standard për astmë. Të paktën kjo është ajo që mjeku mendonte se i kishte shkruar. Në vend të kësaj, ai kishte klikuar aksidentalisht ilaçin e ardhshëm të listuar në menunë e “drop-down”: Sintrom, një ilaç për gjakun që hynte për trajtimin e mpiksjes së gjakut.
Tragjikisht, djali vdiq. Por nga kjo histori e trishtuar doli një ide për të ndihmuar në shpëtimin e çdo familjeje tjetër nga përjetimi i së njëjtës dhimbjeje.
Dr. Gidi Stein, një mjek në fakultetin e Universitetit të Tel Avivit, dëgjoi tregimin për djalin në një konferencë mjekësore dhe bëri diçka. Mjekësia ishte tashmë karriera e tij e dytë, ose e tretë, madje edhe e katërt – ai kishte studiuar më parë matematikë dhe shkenca kompjuterike. Ai mori një Ph.D. në biologji kompjuterike dhe kishte shërbyer si VP e disa startupe. Tani po punonte në mjekësinë e brendshme. “Jeta ime ishte e mirë, kurrë nuk kam menduar se do të bëja ndonjë gjë tjetër”, na tha Stein kur u takua në “meet up” me ne të From The Grapevine në Jerusalem.
Por, ai nuk mund të trondiste historinë e djalit dhe mjekut të tij. “Ishte sikur vrasja e dikujt me një tastierë. Ai vetëm klikoi butonin e gabuar,” tha Stein. “Dikush do të kishte menduar se do të kishte një lloj ‘spell-checker’ për të parandaluar këto tragjedi të tmerrshme të ndodhte, por me sa duket kjo nuk është rasti.”
“Një problem sistematik kërkon një zgjidhje sistematike,” tha Dr. Gidi Stein.
Disa gjëra ishin menjëherë të dukshme për 54-vjeçarin Stein. “Nëse e sheh këtë problem nga këndvështrimi i zogut, kishte shumë vende poshtë vijës ku ky vendim mund të ishte ndalur – nga mjeku në farmaci deri tek kompania e sigurimeve, madje edhe tek nëna. Të gjithë kishin të gjitha informacionet përkatëse për të bërë një gjykim, se ky ishte vetëm medikamenti i gabuar për pacientin e gabuar”. Për Stein, ai përfaqësonte një dështim sistematik.
I veshur me një këmishë të kaltër blu dhe me një xhaketë të zezë të errët, pa kravatë, ai u përkul përsëri në karrigen e tij sikur ta mendonte këtë për herë të parë. “Mendova se duhet të bëjmë diçka për këtë”, tha ai me zërin e tij të butë. “Unë nuk dua që kjo të ndodhë me mua, unë nuk dua që kjo të ndodhë me një nga fëmijët e mi”.
Babai i katër fëmijëve e shikonte problemin përmes prizmit si atë të mashtrimit me kartë krediti. “Nëse përdorni kartën tuaj të kreditit në rutinën e përditshme me kalimin e kohës, shfaqet një model se si e përdorim kartën tonë: dyqani ushqimor, stacioni i gazit në qytetin tonë lokal. Nëse karta juaj e kreditit do të shfaqet nesër në Zimbabve, do të ishte një përjashtim nga sjellja juaj Kompania e kartës së kreditit do t’ju thërriste dhe do të thoshte, ‘Hej, a ishit ju?’”
Por, asgjë e tillë nuk ekzistonte në fushën e barnave me recetë. Stein u zhyt përsëri në përvojat e tij sipërmarrëse dhe filloi një nisje të quajtur MedAware. Ai kishte hartuar një mënyrë për të dalë me një “machine learning” (makinë që mësonte) sistemin e zbulimit të jashtëm. Me fjalë të tjera, ai i trajnonte kompjuterët për të kuptuar nëse një mjek e përshkruante aksidentalisht ilaçin e gabuar.
Sistemi është i vendosur tashmë në spitale, në zyrat e mjekëve dhe në ambientet ambulatore. Deri më sot, MedAware ka përdorur teknologjinë e tyre për të ndihmuar gati gjashtë milionë pacientë në Shtetet e Bashkuara dhe Izrael. Stein shpreson të nisë programin e monitorimit të ardhshëm që mund të ndihmojë me zgjerimin e përshkrimeve.
Jon Medved është një sipërmarrës i teknologjisë së lartë dhe themeluesi i OurCrowd, një kompani që ka investuar në gati 200 startape izraelite – përfshirë MedAware. “Unë jam krejtësisht i dashuruar me MedAware,” na tha Medved. “Ju mund të shkoni në një spital të madh, Ivy League, ku njerëzve mund t’u jepen në recetë Viagra, kur ata janë veçse dy vjeç, ose ilaçe të pjellorisë kur ata janë 85 vjeç. Pa llojin tonë të softuerit, ju nuk mund të parandaloni që kjo të ndodhë”.
Sa për Stein, i cili ende mendon për atë djalë 9-vjeçar i cili së pari e frymëzoi atë, ai po shikon drejt së ardhmes. “Unë dua të jem në një pozicion që sa herë që një nënë shkon me fëmijën e saj në një zyrë të kujdesit parësor, ajo do të jetë e sigurtë se ajo është e mbrojtur nga MedAware”, tha ai. “Njerëzit nuk duhet të vdesin për shkak të gabimeve, njerëzit nuk duhet të vdesin nga dëmtimet e parandalueshme që janë vetëm një klik larg”.
Përkthyer nga IzrealiSot.
Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.
Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.
