Ngjarjet shkencore që duhen ndjekur në 2023 - Business Magazine Albania

Ngjarjet shkencore që duhen ndjekur në 2023

~3 minuta lexim

Vaksinat e gjeneratës së ardhshme

Pas vendosjes së suksesshme të vaksinave mRNA gjatë pandemisë COVID-19, një mori prej tyre janë në zhvillim e sipër. BioNTech në Mainz, Gjermani, pritet të nisë provat e para në njerëz për vaksinat mRNA kundër malaries, tuberkulozit dhe herpesit gjenital në javët e ardhshme.

Vëzhgimi i avancuar i yjeve

Imazhet e para nga teleskopi hapësinor James Webb (JWST) e lanë botën në habi. Disa nga gjetjet e JWST mbi univers u publikuan këtë vit dhe astronomët do të vazhdojnë të ndajnë rezultatet dhe zbulimet e teleskopit mbi evolucionin e galaktikave në 2023. Teleskopi hapësinor Euclid, në zhvillim e sipër nga Agjencia Evropiane e Hapësirës (ESA), synon të rrotullojë diellin për 6 vjet dhe të shkrep foto për të krijuar një hartë 3D të universit.

Lista e vëzhgimit të patogjenit

Organizata Botërore e Shëndetësisë pritet të publikojë një listë të rishikuar të patogjenëve prioritarë. Rreth 300 shkencëtarë do të shqyrtojnë provat për më shumë se 25 familje virale dhe bakteriale për të identifikuar patogjenët që mund të shkaktojnë shpërthime të ardhshme.

Misionet në Hënë

Ashtu si kapsula Orion pa ekuipazh i NASA-s u ul në Tokë më 11 dhjetor , tre misione të tjera u nisën drejt Hënës. Vitin e ardhshëm do të shohim gjithashtu udhëtimin e parë civil në Hënë, me 11 persona që do të nisin një fluturim privat 6-ditor në hapësirë në bordin e raketës SpaceX Starship.

Terapia CRISPR

Viti i ardhshëm mund të lajmërojë miratimin e parë të një terapie të modifikimit të gjeneve CRISPR, pas rezultateve premtuese nga provat klinike që përdorën sistemin CRISPR-Cas9 për të trajtuar beta talaseminë dhe sëmundjen e qelizave drapër, dy çrregullime gjenetike të gjakut. Trajtimi exagamglogene autotemcel (exa-cel) po zhvillohet nga kompanitë e Massachusetts Vertex Pharmaceuticals në Boston dhe CRISPR Therapeutics në Kembrixh. Ai funksionon duke mbledhur qelizat staminale të një personi dhe duke përdorur teknologjinë CRISPR–Cas9 për të modifikuar gjenin e gabuar , përpara se t’i injektojë qelizat përsëri te personi.

Ilaçet e Alzheimerit

Në fillim të janarit, rregullatorët amerikanë do të njoftojnë nëse një ilaç që ngadalëson shkallën e rënies njohëse mund të bëhet i disponueshëm për njerëzit me sëmundjen Alzheimer. I zhvilluar nga kompania farmaceutike Eisai dhe firma bioteknologjike Biogen, lecanemab është një antitrup monoklonal që pastron proteinën amiloide-β që grumbullohet në tru.

Ruajtja e karburantit të shpenzuar

Objekti i parë në botë i magazinimit të mbetjeve bërthamore do të fillojë të funksionojë vitin e ardhshëm në Olkiluoto, një ishull në brigjet jugperëndimore të Finlandës. Qeveria finlandeze miratoi ndërtimin e depove të thella nëntokësore në 2015, për të asgjësuar në mënyrë të sigurt karburantin bërthamor të shpenzuar. Deri në 6,500 ton uranium radioaktiv do të paketohen në bombola bakri, të cilat do të mbulohen me argjilë dhe do të varrosen brenda tuneleve me gurë graniti 400 metra nën tokë. Materiali bërthamor do të mbetet i mbyllur atje për disa qindra mijëra vjet, kohë në të cilën nivelet e rrezatimit do të jenë të padëmshme. The science 

Që nga viti 2015 nxisim shpirtin sipërmarrës, inovacionin dhe rritjen personale duke ndikuar në zhvillimin e një mjedisi motivues dhe pozitiv tek lexuesit tanë. Kjo punë që e bëjmë me shumë dashuri nuk ka të paguar. Ne jemi platforma e vetme e cila promovon modelin pozitiv të sipërmarrjes së lirë. Përmes kësaj platforme mbështesim edukimin gjatë gjithë jetës si mjet për zhvillimin personal dhe profesional të brezave. Kontributi juaj do të na ndihmojë në vazhdimin e këtij misioni në gjithë trevat shqipfolëse.

Mund të kontribuoni KETU. Falemnderit.

✨ Thënia e ditës
“Shko me besim drejt ëndrrave të tua. Jeto jetën që kishe imagjinuar”
— Henry David Thoreau
Must watch
Business Mag Nr. #38 - Qershor 2025

Shqipëria është sot më pranë se kurrë Bashkimit Europian. Hapat integrues të ekonomisë drejt njëjtësimit me standardet europiane, transformimi digjital, ligji për mbrojtjen e të dhënave, qasja ndaj inovacionit dhe mbrojtja e pronës intelektuale, janë të gjitha tregues të një Shqipërie që po zhvillohet me ritme të kënaqshme.

Kjo nuk është më Shqipëria e viteve të gjumit institucional dhe të një sektori privat që rri në pritje. Sot, vendi është në lëvizje. Nga hapësirat e betonit gri të Piramidës në Tiranë, ku të rinjtë po programojnë të ardhmen, e deri te sipërmarrjet që sjellin zgjidhje inovative dhe injektojnë ritëm e ambicie në treg, po ndërtohet një ekonomi që kërkon të jetë pjesë e botës së zhvilluar.

“Krijo, por mbro!” – ky apel i DPPI-së duhet të shkruhet në çdo zyrë, studio, fabrikë apo laborator. Nuk ka zhvillim pa siguri ligjore, dhe nuk ka ekonomi kreative pa mbrojtje të së drejtës autoriale.
Në të njëjtën kohë, Bashkimi Europian po zgjat dorën me fonde dhe projekte konkrete. Nga modernizimi i rrjetit hekurudhor tek financimi i startup-eve dhe sipërmarrjeve të gjelbra, mbështetja e BE-së po i jep frymë një transformimi të qëndrueshëm ekonomik. Platformat si Think Big dhe programet e edukimit digjital janë duke krijuar një ekosistem të ri për inovacionin.

Për bizneset shqiptare, e tashmja është një mundësi që nuk mund të shpërdorohet. Standardet …

Shiko më shumë
Na ndiqni në rrjetet sociale
0