Ndjesia e fajit: e mirë apo e keqe?

Sa herë keni dëgjuar ‘zërin e ndërgjegjes’ dhe jeni ndjerë fajtorë? Sa here ju kanë pushtuar mendjen mendime si? duhet ta kisha bërë këtë’, ‘nuk duhej ta thoja atë’, ‘pse mendova ashtu’, ‘pse veprova kështu’…

Por mos u shqetësoni, ndjesia e fajit është natyrale dhe mund të na ndihmojë të riparojmë dëmin që i kemi bërë vetes apo dikujt tjetër.

Përjetojmë ndjenja faji kur besojme se kemi bërë diçka të gabuar, ose kur mendojmë se nuk kemi vepruar si duhet. Faji shfaqet kur ne zhytemi në mendime se çfarë duhet të kishim apo nuk duhet të kishim bërë.

Në fakt, pavarësisht se ne mendojmë se faji shfaqet vetëm psikologjikisht, ai shfaqet edhe fizikisht; ndjesia e një lëmshi në fyt, rritje e rrahjeve të zemrës, frymëmarrje e shpeshtuar, apo fyt i thatë.

Ka dy lloje ndjesie faji: faj ‘i shëndetshëm’ dhe ‘ i dëmshëm’.

Ka edhe raste kur faji nuk shërben një qëllimi dhe mund të shkaktojë dëm në marrëdhëniet e punës. Atëherë mund të dalim në rezultate të gabuara për veten, mund të konkludojmë se jemi të papërgjegjshëm, të këqinj, apo egoistë.  Ose, kur pushimi nga puna vjen për shkak të rrethanave të jashtzakonshme (psh:covid19), dhe ne prapë fajësojmë vetveten.

Sigurisht që kur ndihemi fajtorë, dëshira e parë që kemi është e të bërit diçka për ta zhdukur këtë ndjesi të pakëndshme. Kështu hedhim sytë tek personat rreth e rrotull dhe kërkojmë konfirmimin e tyre që ne në fakt nuk kemi vepruar gabim, që ne kemi bërë zgjedhjen e duhur. Justifikimi i veprimeve tona me fjalë mund të merret edhe si reagim në mbrojtje të vetes.

Po faji i ‘shëndetshëm’?

Faji i shëndetshëm apo ‘i mirë’, nëse mund ta quajmë kështu, merr një formë tjetër; jostresuese për individin, madje motivuese. Psh, nëse keni një listë të gjatë punësh për të bërë, dhe ndiheni në faj nëse do të arrini t’i mbaroni, atëherë faji mund të shërbejë për t’u motivuar, për të punuar fort dhe për t’i përfunduar të gjitha. Ose, në rast se kemi mërzitur dikë , mund të filloni të bëni diçka për t’i ngritur humorin atij personi. Edhe kjo është motivuese.

Nëse ndjeheni në faj, bëni diçka, kërkoni falje nëse duhet, punoni fort nëse duhet, ndryshoni qasje nëse duhet, dhe nëse keni bërë gjithçka që mundeni, atëherë do të mund të jeni të qetë dhe të çliroheni nga ndjenja e fajit.

Mbi të gjitha kujdesuni për shëndetin tuaj mendor, këto ndjesi janë të përkohshme, janë me ne deri atëherë kur ne vendosim t’i përzëmë…